Suriyeli sığınmacılar hakkında yanlış iddialar sıklıkla kasten yahut sehven sosyal medyada yayılabiliyor. Suriyelilere yönelik zenofobik duyguları besleyen yanlış bilgi içeren iddialara ilişkin internet sitemizde ve sosyal medya hesaplarımızda aktardığımız hususları bir yazıda derlemenin faydalı olacağını düşündük…
Suriyeli Sığınmacıların Sağlık Bakanlığı Tarafından Yasal Öncelikli Hasta Statüsünde Kabul Edildiği İddiası
Sağlık Bakanlığı hastanelerde öncelikli olacak hasta gruplarını tanımlamıştır ve tanımlar uyruktan bağımsız olarak geçerlidir. İlgili mevzuatta Suriyeli sığınmacıların “yasal olarak öncelikli hasta” statüsünde tedavi göreceğine dair herhangi bir hüküm yer almıyor.
Suriyeli Sığınmacılara Devlet Tarafından Bütçe Tarafından Karşılanan Maaş Bağlandığı İddiası
Suriyeli sığınmacılar hakkında sosyal medyada en yaygın şekilde dile getirilen yanlış iddiaların başında Suriyelilere devlet tarafından maaş bağlandığı iddiası geliyor.
Ülkemizdeki Suriyeli sığınmacılar Türk Cumhuriyeti’nin yılı bütçesindeki bir kalemden karşılanan bir maaş almıyor. Göç İdaresi, AFAD ya da başka herhangi bir kamu kurumunun bütçesi ve gerekçesi incelendiğinde Suriyeliler için maaş ödendiğine dair bir kalemin zikredildiği ya da ödeneğin ayrıldığı görülmemektedir. Suriyeli sığınmacılara yönelik Türkiye Cumhuriyeti tarafından yapılan harcamaların nakdi yardım şeklinde yapılmadığı; güvenlik, sağlık eğitim, belediyecilik, kampların inşası, sağlık, eğitim, güvenlik, ulaşım gibi başlıklarda gerçekleştirildiği biliniyor.
Suriyeli sığınmacılara kamu bütçesinden karşılanan maaş ödemesi gerçekleştirildiği iddiasının sıklıkla Kızılay Kart görseli ile servis edildiğine şahit oluyoruz.
Kızılay Kart, Türk Kızılayı tarafından yürütülen bir akıllı kart sistemidir. Kızılay Kart olarak adlandırılan banka kartı Suriyeli sığınmacılara özgü çıkarılmış değil. Kızılay Kart projesi ile yardımseverlerin Kızılay’a nakdi bağışları Halkbank tarafından üretilen Kızılay Kartlara yüklenmekte olup, ihtiyaç sahipleri kendilerine takdim edilen kartın kullanılabildiği tüm alanlarda ihtiyaçlarını karşılayabilmektedir. Kızılay kartları üzerindeki bu simgeler aslında yardımın hangi kuruluş tarafından finanse edildiğini işaret etmektedir. Sadece Kızılay’a yapılan bağışlarla karşılanan maddi destek programları kapsamında çıkarılan Kızılay Kart üzerinde sadece Kızılay’ın logosu yer almaktadır. Ancak, Kızılay’ın maddi yardım desteği için işbirliği içinde bulunduğu kurumların bulunması durumunda ihtiyaç sahiplerine dağıtılan Kızılay Kartlarının üzerinde yardım programını finanse eden (Kızılay’ın protokol imzaladığı) destekçilerin logoları da yer almaktadır. Söz konusu kartların üzerinde AB ya da WFP’nin logolarının bulunmasının sebebi, yardım programının finansmanına bahse konu donörler tarafından katkı sunulmasıdır.
Suriyeli sığınmacılara verilen bu desteğin finansmanı ise kamu bütçesi değil, AB’nin “Türkiye’deki Mülteciler İçin Mali Yardım Programı” kapsamında taahhüt ettiği 6 milyar Avroluk mali yardım programından karşılanan sosyal uyum yardımıdır.
Suriyeli Sığınmacılara Ücretsiz Tüp Bebek Hizmeti Verildiği İddiası
Suriyeliler ülkemizde ücretsiz tüp bebek tedavisi görmüyor. Tüp bebek tedavisi geçici koruma altındaki Suriyelilere Sağlık Hizmeti Protokolü kapsamında ücretsiz sunulmuyor.
Suriyelilere Bütçeden Bayram Yardımı Ödemesi Yapıldığı İddiası
Ülkemizde bulunan Suriyeli sığınmacılara kamu bütçesinden nakden maaş ödenmediği gibi (emeklilere verildiği şekilde) bir bayram ikramiyesi de verilmiyor. Suriyeli sığınmacılara yapılan ödemeler AB tarafından desteklenen, Türkiye’de ikamet eden uluslararası koruma altında olan yabancılara yönelik Sosyal Uyum Programı kapsamında gerçekleştiriliyor.
Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’de Doğan Çocuklarının Otomatik Olarak Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı Olduğu İddiası
Suriyeli sığınmacıların Türkiye’de doğan çocuklarının otomatik olarak Türk vatandaşlığı hakkına sahip olduğu iddiası gerçeği yansıtmıyor. Türkiye’de bulunan Suriyeliler “geçici koruma” statüsüne sahiptir. Suriyeli sığınmacıların ülkemizde doğan çocukları da geçici koruma statüsü kapsamına alınmaktadır. Geçici sığınmacı kimliği sunulması nedeniyle ülkemizde doğan Suriyeli sığınmacıların çocuklarının Suriye uyruklu olduğu belli olup, bu çocuklar vatansız olarak nitelenmemektedir. Bu nedenle 5901 sayılı 29 Mayıs 2009 tarihli Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun istisnai hükmü bu çocuklara uygulanamaz. Geçici koruma altındaki Suriyelilerin ülkemizdeki yasal statüsünü oluşturan Geçici Koruma Yönetmeliği‘nin 25. maddesi ise geçici koruma altına alınan sığınmacıların çocuklarının otomatik olarak Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmalarının mümkün olmadığını ortaya koymaktadır.
Suriyelilerin Denklik Belgesi Alıp İstedikleri Üniversiteye Girdiği İddiası
Suriyeli öğrencilerin Gaziantep’te lise denklik belgesi ya da diploması aldıkları ve bu belge ile Türkiye’deki istedikleri üniversiteye başvurma hakkına sahip oldukları iddiası gerçek dışıdır. Ülkemiz mevzuatına göre ilkokul ve lise diplomaları için denklik belgesi MEB tarafından, üniversite diplomaları için denklik belgesi YÖK tarafından, doktora diplomalarının denkliği Üniversitelerarası Kurul Genel Sekreterliği tarafından verilmektedir. Başka bir ülkenin Türkiye adına denklik verme yetkisi bulunmamaktadır. Başka ülke ya da yabancı kurumlar tarafından tanzim edilen denklik belgesinin ülkemiz üniversitelerinde YÖK onayı olmadan kabulü mümkün değildir.
MEB, YÖK ya da Üniversitelerarası Kurul Genel Sekreterliği tarafından kendisine denklik belgesi sunulan kişiler ancak ülkemizdeki üniversitelere başvuru yapma hakkına erişmektedir. Denklik belgesi almaları, bu kişilerin istedikleri üniversiteye girmeleri ya da istedikleri üniversiteye kayıtlarının yapılması zorunluluğu anlamına gelmemektedir. Denklik belgesi almak Türkiye Cumhuriyeti ya da başka bir ülkenin vatandaşı öğrenciye, sadece okul ya da üniversitelere başvuru yapma hakkı kazandırmakta olup, bu eğitim kurumlarına yerleşmesini doğrudan sağlamaz.
Suriyeli Sığınmacıların Araçlarına Ücretsiz Vize Muayenesi Yapıldığı İddiası
Suriyelilerin araçlarına ücretsiz vize muayenesi yapıldığı iddiasının doğruluk payı bulunmuyor. Araç muayenesi gerçekleştirilecek herkes aynı kurallara tabi olup, ücret istisnası Suriyeli sığınmacılara uygulanmamaktadır.
İŞKUR’un 7 bin 400 Suriyeli sığınmacıyı kamuda memur olarak istihdam edeceği iddiasının doğruluk payı bulunmamaktadır. 30 ay sürecek ve sadece eğitim programını içeren proje kapsamında 7.400’ü Suriyeli olmak üzere 14.800 kişiye istihdam edilebilmelerini sağlamak amacıyla sadece eğitim verilmesi amaçlanmaktadır. Proje kapsamında Suriyelilerin kamuda sürekli istihdamı söz konusu değildir. 48 milyon Avro bütçeli proje AB’nin “Türkiye’deki Mülteciler İçin Mali Yardım Programı” tarafından finanse edilmektedir.
Yavuz Sultan Selim Üniversitesinde Hazırlanan Doktora Tezinde Suriyeli Sığınmacılar Hakkında Yer Verildiği Sanılan Tespitler
Gerçekte var olmayan Yavuz Sultan Selim adlı üniversitede gerçekte var olmayan bir tez kaynak gösterilerek “Suriyeliler Devletten Maaş Alıyor” iddiası paylaşılmıştı.
Kahramanmaraş’ta Polisi Şehit Eden Kişinin Suriye Uyruklu Olduğu İddiası
Kahramanmaraş’ta bugün 1 polis memurunu şehit edip 1 memuru yaralayan Muhammet Karataş adlı şahıs ilk yakalandığında Suriyeli olduğu iddia edilmişti. Ancak, MK’nın 1998 Isparta Şarkikaraagaç doğumlu olduğu ve Antalya da ikamet ettiği ortaya çıktı.
Suriyelilerin Adana ve İstanbul Küçükçekmece’de Küçük Yaşta Bir Çocuğa Tecavüz Ettiği İddiası
Suriyelilerin küçük yaşta bir çocuğa tecavüz ettiği iddiası sonrası Adana’da Suriyelilerin dükkanları ve araçları yağmalanmıştı. Ancak, zanlının Suriyeli değil, Seyhan doğumlu ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı 15 yaşındaki bir genç olduğu anlaşılmıştı.
2019 yılı Temmuz ayında da İstanbul Küçükçekmece’de bir Suriyelinin 12 yaşındaki bir kız çocuğunu taciz ettiği iddiası sosyal medyada yayılmış, bu provokasyon nedeniyle büyük kargaşa yaşanmıştı. Neticede iddianın asılsız olduğu ortaya çıkmıştı.
Suriyelilerin küçük yaşta bir çocuğa tecavüz ettiği iddiası sonrası Adana'da Suriyelilerin dükkanları ve araçları yağmalanmıştı.
Suriyelilerin Afgan Sığınmacılara Yönelik Protestosuna Ait Sanılan Fotoğraf
Suriyelilerin Türkiye’ye gelen Afganları protesto ettiğini iddia eden fotoğraf montaj içeriyor. Fotoğrafın aslı, 2015 yılında Gaziantep’te Rusya’nın Suriye’ye müdahalesini protesto eden Suriyeli sığınmacılara ait.
Siyahi Gençlerin Suriyeliler Hakkında Röportaj Verirken Görüntülendiği Sanılan Fotoğraf
Bir grup siyahi gencin Suriyeliler hakkında verdiği röportajda “Biz insanlar rahatsız olmasın diye denize dahi girmezken, Suriyelilerin sahillerde Türk kadınlarını taciz edip rahatça yaşaması zoruma gidiyor” ifadelerini kullandığı iddia edilen fotoğraf, KKTC’de yaşanan bir cinayet sonrası röportaj veren Nijeryalı gençleri gösteriyor. Fotoğrafın bir YouTube röportajı ya da Suriyeli sığınmacılarla ilgisi bulunmuyor.
Suriyeli Sığınmacının Verdiği Sokak Röportajına Ait Sanılan Video Kayıt
Sokak röportajında “Biz burada çok iyiyiz.” “Nargilemiz var, denize giriyoruz.” “Savaşmadık değil, bizim dedelerimiz Kurtuluş savaşını yaptı bu ülke için.” “Özgürlük, Arapça tabela istiyoruz.” “Devlet 1.300 lira veriyor, daha çok versin.” ifadelerini kullandığı sanılan kişi Suriyeli sığınmacı değil. Aktarılan sokak röportajı mizansen. Suriyeli sanılan kişi de Türk.
Suriyeliler Tarafından Saraçhane’de “Gitmiyoruz!” Mitingi Düzenlendiği İddiası ve Mitinge Ait Sanılan Afiş
Suriyelilerin İstanbul Saraçhane’de ‘Gitmiyoruz mitingi’ düzenleyeceklerine ilişkin paylaşılan miting görseli daha önce (2019 yılında) sosyal medyada paylaşılan görsel üzerinde oynanarak oluşturulmuş.
İstanbul Valiliğinin kentte kayıtlı olmayan Suriyeli mültecilerin geri gönderilmesi kararını protesto amacıyla 27 Temmuz 2019 tarihinde İstanbul Saraçhane’de düzenlenen miting Suriyeliler tarafından değil ÖZGÜR-DER ve MAZLUMDER, Mülteci Hakları Derneği ve Hukukçular Derneği tarafından organize edilmişti.
Eminönü’nde Yüzlerce Suriye Vatandaşının Denize Atlama Yarışması Düzenlediği Anı Yansıttığı İddia Edilen Video
Eminönü’nde yüzlerce Suriye vatandaşının denize atlama yarışması düzenlediği anı yansıttığı iddiasıyla paylaşılan video güncel değil, arka planına farklı bir kayıttan alınan ses eklenmiş, videodaki kişilerin tamamının Suriye kökenli olduğuna yönelik bulgu bulunmuyor.
"Eminönü'nde toplanan yüzlerce Suriye vatandaşının denize atlama yarışması düzenlediği görüntüler ortaya çıktı" notuyla paylaşılan video GÜNCEL değil.
Arka plana farklı bir kayıttan alınan ses eklenmiş.
Şırnak’ta Ambulans Kaçıran Kişinin Suriyeli Olduğu İddiası
Suriye uyruklu olduğu iddia edilen Şırnak’ta Şırnak Devlet Hastanesi’ne ait ambulansı kaçırıp polisin durdurma girişimlerine rağmen Silopi’ye kadar giden şahsın aslında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olduğu anlaşılmıştı.
Mansur Yavaş’a Atfedilen Suriyeli Sığınmacılarla İlgili Söz
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, şahsına atfedilen “70 yaşındaki adam pazarda limon satacak 20 yaşındaki Suriyeli genç belediyeden yardım alıp parklarda, sahillerde nargile içecek. Yok öyle, artık o devir bitti” sözünün kendisine ait olmadığını duyurmuştu.
Suriye Teali Cemiyet Başkanı Ahmedi-Şerif’i’nin “Biz Bu Topraklarda TC’nin Hegemonyasını Yıkmak İçin Bulunmaktayız” Dediği İddiası
Suriye Teali Cemiyet Başkanı Ahmedi-Şerif’i’nin “Biz bu topraklarda TC’nin hegemonyasını yıkmak için bulunmaktayız. Bizi Allah gönderdi. Bugün 5 yarın 10 milyon Suriyeli, TC bu gerçeği er yada geç kabullenmek durumundadır.” dediği iddiası doğru değil. Ahmedi-Şerif’i ya da Suriye Teali Cemiyeti adlı bir girişim ya da şahıs bulunmuyor. Fotoğrafı kullanılan şahıs Ahmedi-Şerif’i değil, İngiltere merkezli faaliyet gösteren “Suriye İnsan Hakları Gözlemevi” (Syrian Observatory for Human Rights) adlı sivil toplum girişiminin kurucusu ve direktörü Rami Abdel Rahman’dır.
Dr. W.H.T. Squires’in Halep Hatıralarım Adlı Kitabında Halep’te Türk Askerlerini Arapların Katlettiğini Aktardığı İddiası
Dr. W.H.T. Squires adlı bir hemşirenin 1. Dünya Savaşı esnasında Halep’te görev yaparken 3 tabur Türk askerinin tedavi gördükleri hastaneyi basan Araplar tarafından katledildiğine dair anısını “Halep Hatıralarım” adlı kitabında aktardığı yönündeki yanlış iddianın “Osmanlı askerlerini hastanede süngüleyerek öldüren Suriyelilerin torunlarına kucak açmak milletimizi incitiyor” gibi söylemlerle Suriyeli sığınmacılar odaklı tekrar dolaşıma sokulduğu görülüyor.
Denizde Nargile İçerken Görülen Kişinin Suriyeli Olduğu İddiası
Denizde nargile içerken görülen kişinin Suriyeli olduğu iddiası doğru değil. Fotoğraftaki kişi, sosyal medyada nargile aşkıyla gündeme gelen Erzincanlı Erzin Soylu‘dur.
Mülteciler Derneği tarafından aşağıdaki yanlış iddialara ilişkin doğru hususlar aktarılan “Suriyelilerle İlgili Doğru Bilinen Yanlışlar” adlı derlemeye de göz atmak isteyebilirsiniz:
Suriyeliler Devletten Maaş Alıyor
Suriyeliler Çalışma İzni Alıp İstediği Yerde Çalışıyor
