Siyasî parti mitinglerine ya da toplumsal eylemlere katılan kişi sayısı, halk desteğinin, toplumsal etkinin, popülerliğin ve siyasî gücün göstergesi olarak kabul ediliyor. Özellikle seçim dönemlerinde, mitinglerin büyüklüğüne ve katılımcı sayısına, güçlü bir tabanın ve siyasetçilere yönelik halkın teveccühünün işareti olarak yorumlandığı için büyük önem atfediliyor. Miting katılımcı sayısı, siyasî…

Yapay zekâ destekli ses üretme uygulamaları, hayatımızın birçok alanına dokunan önemli faydalar sağlıyor. Örneğin, konuşma engelli bireyler için kişisel ses modelleri oluşturulabiliyor. İşitme engelliler için YZ tabanlı metin okuma veya işaret dili destekleri entegre edilebiliyor. Amyotrofik lateral skleroz (ALS) hastalarının kendi seslerini kopyalayarak kullanmasına imkân veriyor. Pek çok sektörde…

Youtube, insanların temel bilgi ve eğlence kaynaklarından biri hâline geldi. Ancak, diğer platformlara benzer şekilde Youtube (barındırdığı içerikler ve yayınladığı reklamlar vasıtasıyla) yanlış bilgilerin yayılımı için önemli bir mecra oldu. Geçmişte Youtube, yanlış bilgi içeren içerikler için bazı önlemler açıklasa da bunlar geç ve yetersizdi. Bağımsız doğrulama girişimleri ve uzmanlar…

Sahte Fotoğraf Analizi Nasıl Yapılabilir? Vatandaşlarımız maalesef sosyal medya platformlarında, internet forumlarında ve çeşitli sitelerde karşılaştıkları görselleri, sahte olup olmadığından şüphe etmeksizin gerçek addedebiliyor. Dijital düzenlemeyle oluşturulduğunu ilk bakışta dahi rahatça kavrayabildiğiniz birçok görsel hakkında bazı sosyal medya kullanıcıları da “bu fotoğraf, photoshop olabilir mi?” sorusunu yöneltebiliyor. Ekrem…

Yapay Zekâ Destekli Uygulama Nedir? Yapay zekâ destekli bir görüntü oluşturma aracı, görüntüler oluşturmak için yapay zekâyı (AI) kullanan bir tür yazılım veya algoritmadır. Bu araçlar, mevcut olanlara benzer veya kullanıcı tarafından belirtilen belirli kriterleri karşılayan yeni görüntüler oluşturmak için genellikle derin öğrenme algoritmalarını kullanır. AI destekli görüntü oluşturma…

Lisansüstü Tez Arşivinde Arama Yapmak Doğrulama / Yanlışlama Sürecinde İstifade Edilen Bir Yöntem 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu Ek Madde 40 hükümleri çerçevesinde bilime katkı sağlamak, bilimsel araştırma ve faaliyetleri desteklemek amacıyla lisansüstü tezlerinin elektronik ortamda erişime açıldığı Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı, doğrulama / yanlışlama…

Günümüzde taşımacılık için adeta vazgeçilmez gereç hâlini alan (kökeni, İngilizce “muhafaza etme” anlamını haiz “container” kelimesine dayanan) konteynerler, milletlerarası kabul edilmiş standart ölçülerde imal edilmiş kasalardır. Kara, deniz ve demir yolu aracılığıyla verimli ve güvenilir taşımayı sağlayan taşınan yüke göre değişen türlerde yeniden kullanılabilir özelliği haiz bu metal kutuların kimlik…

❓ Ülkemiz tarafından yabancı ülkelere verilen nakdî hibelere dair iddiaları nasıl doğrulayabiliriz? ➡️ Resmî Gazete’yi inceleyerek ➡️ Bilgi edinme başvurusunda bulunarak ➡️ Hazine ve Maliye Bakanlığı raporlarını ve bütçe kalemlerini tarayarak Hibeler, Devletin karşılıksız, geri ödemesiz ve zorunluluk esasına dayanmayan ödemeleri ya da tahsilâtlarıdır. Hibelerin kredilerden farkı herhangi…

Dijital Manipülasyon İçeren Videolar Doğrulama teknikleri başlıklı yazı serimize “yapay zeka ile üretilmiş videolar” ya da “sentetik medya” olarak nitelenen teknolojiyi de ekleyelim istedik (Alt yazı değiştirme veya farklı seslendirme ekleme gibi basit manipülasyonlar kullanarak izleyiciyi etkilemek amacıyla oluşturulan videolara değindiğimiz yazımıza da göz atabilirsiniz)… Trollük, eğlence, insanları yanlış…

Bir Anlatının Şehir Efsanesi Olup Olmadığı Nasıl Anlaşılabilir? Şehir efsaneleri, ilk kaynağının belirlenmesi zor olan, nesilden nesile, kişiden kişiye aktarılan, doğruluk payı sanıldığı gibi olmayan vaka, hikâye ya da olgulara verilen bir isim. İngilizce “urban legends” deyiminin Türkçeye çevrilmesi ile hayatımızda yer bulan bu ifadeyi TDK, “gerçek olmadığı hâlde…

Anakronizm Nedir? Yunanca “geri, karşı” anlamına gelen “ἀνά” ve “zaman” anlamına gelen “khronos” kelimelerinin birleşimiyle oluşan anakronizm, Fransızca “anachronisme” sözcüğünün dilimize çevrilmiş hâli. Anakronizm, Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından “tarih yanılgısı”, Dil Derneği tarafından “olay tarihinde yanılma”, Nişanyan Sözlük tarafından “çağ dışı, zamana uymayan” şeklinde tanımlanmaktadır. Anakronizm, “tarihsel aykırılık”,…

“Troll” Nedir? “Troll” Kime Denir? Trollük kavramına sosyal medyanın hayatımıza girmesiyle birlikte aşina olduk. Birçok sosyal medya kullanıcısının trollerin ortalığı kasıtlı şekilde karıştırmayı amaçlayan asılsız paylaşımlarını hâlâ ayırt edemediğine ve troll kavramının karşılığını kavrayamadığına şahit oluyoruz. İngilizce olta, olta yemi, oltayla balık tutmak anlamına gelen “troll” ifadesi, geniş bir…

İnternet Sitelerini Araştırmak İçin Başvurulabilecek Alternatifler Bir internet sitesi hakkında fikir edinmek için “hakkında” ya da “iletişim” gibi sayfalarına göz atmanın yanı sıra alan adını arama motorlarında taramak, sosyal medya hesaplarına göz atmakla işe başlanabilir. Ancak bunların ötesinde internet siteleri hakkında daha kapsamlı bilgi sunabilecek kaynaklar mevcut. İnternet sitesinin…

Sahte ve Bot Sosyal Medya Profili Tespit Rehberi Sosyal medya kullanıcılarının sayısı gün geçtikçe artıyor. Ancak bu artışın kayda değer bir kısmı gerçek kullanıcılardan kaynaklanmıyor. Sosyal medya platformlarında karşılaştığımız profillerin önemli bir bölümü gerçek kullanıcıların paylaşım yapmak amacıyla açtığı hesaplar değil. Bu noktada, sahte ve bot profillerin tespiti ve…

Doğrulama / yanlışlama analizleri esnasında bazı durumlarda video ya da fotoğrafın kaydedildiği tarih ya da yeri teyit etmek için gölge ya da hava durumunu da göz önünde bulundurmak gerekebiliyor. İlgili video ya da fotoğrafta yer alan gölgenin yönelimi üzerinden konum belirlemek ya da Güneş’in yeryüzüne düştüğü açıyı gölgeler üzerinden tespit…

Uçuş Takip ve Hava Trafiği İzlemek İçin İnternet Siteleri Uçuş takibi ve hava trafiğine göz atmak için başvurulabilecek farklı seçenekler mevcut. Bu seçeneklere değinmeden önce bazı kavramları açıklamakta fayda var. Kuyruk Tescil Numarası Hava araçlarının kayıt altına alınarak tanınmasını sağlayacak milliyetini gösteren belirli işaretler ile oluşmuş bir plakayı…

Atatürk’e Atfedilen Vecizelerin Teyidi Nasıl Gerçekleştirilebilir? Mustafa Kemal Atatürk’e ait olmadığı hâlde kendisine atfedilerek gazete köşelerinde, internet sitelerinde ve sosyal medyada paylaşılan vecizelere hepimiz aşinayız. Bu yazımızda izafe edilen vecizelerin gerçekten Atatürk’e ait olup olmadığını anlamak adına izlenebilecek yöntemlere değineceğiz. Atatürk’e Atfedilen Sözler Nasıl Teyit Edilmez? Öncelikle, bir…

Doğrulama İncelemelerinde Kullanılabilecek Harita ve Uydu Görüntüsü Alternatifleri Doğrulama / yanlışlama analizleri esnasında kimi zaman harita üzerinde tarama yapmak, konum belirlemek ve uydu görüntüsü incelemek gerekebiliyor. Bu nedenle, çevrim içi haritaların kullanımına hakimiyet önem arz ediyor. Bunun yanı sıra harita üzerinden inceleme yapmak hayatınızı birçok farklı şekilde kolaylaştırabilecek özellikler…

Bilgi Edinme Başvurusu Bilgi edinme başvurusu, açık kaynaklarda yer almayan bir bilgi ya da belge hakkında kamu kurum ve kuruluşlarından malumat edinmek için izlenilen bir yol. İddia incelemesi gerçekleştirirken ilgili kurum/kuruluşa bir iddia hakkında görüş ya da paylaşılan evrakın ve içeriğinin doğruluğu konusunda bazen bilgi edinme yoluyla talepte bulunmak gerekebiliyor.…

Başlangıçta belirtmek gerekir ki, video ya da görsel doğrulamak için her daim geçerli bir altın kural ya da yöntem mevcut değil. Karşılaşılan duruma bağlı farklı yöntemler denenebiliyor. Sosyal medyada ya da internet sitelerinde paylaşılan videolar, bağlamından kopartılmış, farklı lanse edilmiş, üzerinde oynanmış, farklı arka plan müziği eklenmiş olabilir. Bu nedenle,…