Günümüzde taşımacılık için adeta vazgeçilmez gereç hâlini alan (kökeni, İngilizce “muhafaza etme” anlamını haiz “container” kelimesine dayanan) konteynerler, milletlerarası kabul edilmiş standart ölçülerde imal edilmiş kasalardır.
Kara, deniz ve demir yolu aracılığıyla verimli ve güvenilir taşımayı sağlayan taşınan yüke göre değişen türlerde yeniden kullanılabilir özelliği haiz bu metal kutuların kimlik ve işaretlenmesini sağlayan bir sistem mevcut.
Ticari taşımacılıkta konteynerlar için geliştirilen standardizasyon gereği konteyner dış yapısında numarası, boyut ve tip kodu, ülke kodu gibi bilgilerden oluşan tanımlamalar bulunması gerekmektedir.
Konteynerların numaralandırma, kodlama ve markalama sistemi standartları Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı (International Organization for Standardization – ISO) tarafından 1985 yılında geliştirilen ara dönem standardının ardından 1996 yılında hazırlanan ISO 6346’ya göre belirlenmektedir.
Konteyner tanımlama sistemi; mal sahibi kodu, teçhizat kategori tanımlayıcısı, seri numarası ve kontrol rakamından meydana gelen verilerden oluşur.
Konteyner numarası (AAAU 123456-7 gibi) 4 harf ve 7 rakam formatındadır.
İlk 3 harf (örnekteki AAA), BIC kodu ya da Standard Carrier Alpha Code (SCAC) olarak bilinmekte olup, konteyner operatörü/sahibinin kodunu tanımlamaktadır.
Dünya çapında konteyner taşımacılığı konusunda çalışan tüm tarafları bir çatı altında toplayan bir kuruluş olan Uluslararası Konteynerler Bürosu (Bureau International des Containers et du Transport Intermodel – BIC), sisteme dahil ettiği konteynerlera bir operatör/sahip kodu atamaktadır.
İlk üç harfi takip eden harf (örnekteki U), ekipmanın tipini / sınıf kodunu belirtmektedir.
“U” harfi tüm taşınabilir konteynerleri göstermektedir. “J” harfi sökülüp takılabilir ekipmana sahip taşıma ünitelerini veya konteynerleri ifade etmekle birlikte römork, araç kasası tipindeki taşıma ünitelerine tahsis edilmektedir. “Z” ya da “C” harfleri ise treyler ya da şasiyi ifade etmektedir.
Dört harften oluşan ve son harfi U, J veya Z olan bu numaralandırmayı altı haneli bir sayı ve tek haneli bir kontrol sayısı takip eder.
Harf grubunun ardından gelen 6 rakam (örnekteki 123456) konteyner seri numarasıdır. Konteyner seri numaraları seçimi, sahibi olunan her konteynerde farklı olmak üzere, operatöre/sahibine bırakılmıştır.
6 rakamdan sonra gelen tek rakam (örnekteki 7) ise kontrol numarasıdır. Kontrol numarası, konteyner numarasının ilk 10 hanesi üzerinden Modulus II hesaplama yöntemiyle hesaplanmaktadır. İlk 10 haneden hesaplanan 11. hane olan kontrol numarası kullanılarak konteyner numarasının doğruluğu tespit edilebilir.
Bu yolla, zorunlama tanımlama sistemi kapsamında bir konteyner numarasının birden fazla defa kullanılmasının da önüne geçilebilmektedir.
Buna ilaveten, ISO grup tipi, toplam ağırlık, dara ağırlığı, boş ağırlığı, hacim kapasitesi gibi belirteçler de konteyner üzerinde bulunur.
Konteyner numarasının altında ISO 3166 ile belirlenen harf grupları oluşan ülke kodu ile ilk 2’si konteyner boyutunu, son 2’si tipini belirten 4 rakamdan oluşan boyut ve tür kodu da yer alır.
Yükleme yapan ihracatçı firmaların fabrikada konteyneri yükledikten sonra tekrar konteynerin açılmasını engellemek amacıyla konteyner kapısına takmış oldukları mekanizmaya konteyner mührü adı verilmektedir.
Konteyner nakliyatında kullanılan FCL (Komple Konteyner Yükü – Full Container Loading) ve LCL (Parsiyel Konteyner Yükü – Less Than Container Load) kısaltmalarının kullanım anlamları ise şu şekildedir:
- FCL/LCL: İki ya da daha fazla ihracatçının yükü tek bir konteynere yüklenir ve ithalatçı tek firmadır.
- LCL/FCL: Bir ihracatçı tarafından yüklenen konteyner de iki ya da daha fazla ithalatçının yükü vardır.
- FCL/FCL: Komple konteyner yükünün bir ihracatçısı ve bir ithalatçısı olduğu durumdur.
- LCL/LCL: Konteynere yüklenen parsiyel yükün bir ihracatçısı ve bir ithalatçısı olduğu durumdur.
Konteyner numaralarını, BIC internet sitesi, taşıma firmaları ya da diğer alternatif platformlar aracılığı ile sorgulayabilirsiniz.
11 haneli konteyner numarasının ilk 10 hanesini ve konteynerin numarasının son rakamının girilmesiyle otomatik olarak hesaplama yapan ve böylece konteyner numarasının gerçekliğini sorgulayan konteyner no sorgulama araçlarına da başvurulabilir.
Örnekleyecek olursak…
MALU 107123-6 konteyner numarasını ele alalım. “MAL”, konteyner sahibinin BIC kodudur. “MAL”, yani ilk 3 harfi takip eden ilk harf olan “U”, ekipman tipidir. “107123”, ilgili firma tarafından belirlenen bir tescil numarasıdır. Sondaki “6” ise kontrol numarasıdır.
Sedat Peker’in tweetini ele alacak olursak…
Sedat Peker, sosyal medya hesabından, “Kolombiya devletinden bilgi istemenize de gerek kalmadı” diyerek ‘4 ton 900 kilo kokain yüklü olduğunu’ iddia ettiği iki konteynerin numaralarını şöyle açıklamıştı:
“TWEETLERE VE ZEKAYA YENİLECEKSİNİZ. Çünkü sizin yaptıklarınız GAYRETULLAH’a dokundu. Yüce ALLAH’ı kimse yenemez. Siz de yenemeyeceksiniz. AHİRETLİK, iyi oku. Tüm dünyaya rezil olup gideceksiniz.
1. Konteyner numarası: Mrku45666740
2. Konteyner numarası: Mtku46253247”
Ancak, kokain yüklü olduğu ileri sürülen konteynerlara ait numaralar yukarıda aktarılan standartlara uygun yapıda olmamakla birlikte yapılan sorgulamada bir bulguya erişilemedi.
Bu durumu daha sonra Sedat Peker şu şekilde vurguladı:
“Okuyan izleyiciler ve gazeteciler bir rakam fazla oldu diyorlar, eksik oldu diyorlar. Bir şeyler söylüyorlar. Yetkililer niye hiçbir şey söylemiyorlar? Yarın akşama kadar bekleyeceğim. Belki ben yeni bir şeyler daha söyleyeceğim. GÖRECEKSİNİZ !”
Okuyan izleyiciler ve gazeteciler bir rakam fazla oldu diyorlar, eksik oldu diyorlar. Bir şeyler söylüyorlar. Yetkililer niye hiçbir şey söylemiyorlar? Yarın akşama kadar bekleyeceğim. Belki ben yeni bir şeyler daha söyleyeceğim. GÖRECEKSİNİZ !
— Sedat Peker (@sedat_peker) November 16, 2021
İlave:
Sedat Peker’den güncelleme:
“1-Kolombiya’dan Türkiye’ye gelecekken yakalanan 4 ton 900 kilo kokainle ilgili hiçbir işlem yapılmadığı için kimseye zahmet vermemek adına, devletin elindeki imkanlarla izi rahatça sürülerek uyuşturucuyu Türkiye’de teslim alacak şirketin tespitinin yapılabilmesi için…
2-…uyuşturucuların taşındığı konteynerlerin numaralarını dün yayınlamıştım. Belki gaflete düşüp beni yalanlama cüreti gösteren olur diye de kasıtlı olarak her iki konteynerin numaralarının önüne 4 rakamını fazladan yazmıştım. Bir de ikinci konteynerin numarasında…
3-…bir harf değişikliği yapmıştım. Halkımızdan bu yanlışlıkla ilgili binlerce tweet geldi ancak maalesef hiçbir yetkiliden bir söz, bir cevap gelmedi. Bu numaraları bulmak için Kolombiya’da bazı arkadaşlarımız biraz mesai harcadı. Ancak bizim akıl edemediğimizi…
4-…galiba bir arkadaş akıl edip operasyon anındaki fotoğrafların birinden zaten bu detayı yakalamış. O arkadaşımız her kimse gerçekten tebrik ediyorum. Yine dün akşam saatlerinde aslında çok büyük bir rezilliği daha öğrendik. Benim ahiretlik hastalıktan dolayı…”