Sosyal medyada karşılaşılan fotoğraf ve videoların ters çevrilerek ya da farklı görsellerle birleştirilerek sunulmuş olabileceğine dikkat etmek gerekiyor. Videolarda yanlış algı oluşturmak, fotoğraflarda tersine görsel aramaya yakalanmamak amacıyla içeriğin tersinden sunulduğu örneklere şahit oluyoruz. Fotoğrafların görsel taramada tespit edilmesinin önüne geçilmesi adına yatay olarak ters çevrildiği…
Twitter’da Daha Etkin Arama Nasıl Yapılabilir? Diğer sosyal medya mecralarına nazaran Twitter’ın arama fonksiyonu, arama motorlarının operatörlerine benzer şekilde, gayet etkin arama imkânı sunuyor. Bu yazımızda, yanlış iddiaların zuhur ettiği temel sosyal medya platformu olan Twitter’da daha profesyonel arama yapmak için kullanılabilecek yöntemleri aktaracağız. Gelişmiş Arama Twitter’ın…
Teyitçiliği Geliştirmek İçin Göz Atılabilecek Çevrim İçi Eğitimler ve Kaynaklar Doğrulama / yanlışlama konusunda pratik beceri edinmek için istifade edilebilecek (Türkçe ve İngilizce) kaynakları ve eğitim programlarını paylaşalım… Malumatfurus.org’un Doğrulama Teknikleri başlıklı bölümünde fırsat buldukça teyit yöntemlerine değinmeye çalışıyoruz. Teyit.org da #TeyitYolu’nda yayımlanan incelemelerin nasıl gerçekleştirildiğini aktarıyor. Reuters…
Araştırma ve İncelemelerde Başvurulabilecek Bazı Sanal Kütüphane, Kaynak ve Arşivler Sözlükler Türk Dil Kurumu Dil Derneği Nişanyan Sözlük TDK Tarama Sözlüğü Divan-ı Lugâti’t-Türk Kamûs-ı Türkî Kubbealtı Lugati Ülkemizden Kamu Kurumları ve Üniversiteler Türkiye Büyük Millet Meclisi (Genel Kurul Tutanakları ilgili sayfadan taranabilir, herhangi bir konuda Meclis…
Tek Resimden Büyük Resmi Görmek Hatalı Yoruma Yol Açabilir “Bir resim bin sözcüğe bedeldir” denir. Doğru. Ancak, bir resim her daim bizi doğru yoruma götürmeyebilir… Görsel manipülasyon denince akla hemen dijital olarak görüntülerin üzerinde oynanılması geliyor. Ancak, dijital ortamda gerçekleştirilen manipülasyona ilaveten görsellerin farklı bir durumu yansıtacak, içinde…
Silinmesinden ya da Kaybolmasından Endişe Ettiğiniz İnternet Sitesi ve Sosyal Medya Paylaşımı Bağlantılarını Kaydederek Arşivleyebileceğiniz İnternet Siteleri Sanal alemde karşınıza çıkan bir yazı, haber ya da paylaşım kısa bir süre içerisinde değiştirilebilir ya da silinebilir. Bir internet bağlantısına silinmesi halinde Google tarafından taranmışsa önbellek (cache) üzerinden kısa…
Bir Vecize Ya da Şiirin Sahibinin İddia Edilen Kişi Olup Olmadığı Nasıl Tespit Edilebilir? Günümüze değin Malumatfurus.org’da kamuoyunca bilinen şahıslara yanlışlıkla atfedilen vecize ve şiirlere ilişkin birçok inceleme yayımladık. Bu incelemelerde izlemeye gayret gösterdiğimiz çeşitli yöntemler mevcut. Bir sözün ya da şiirin iddia edilen kişiye ait olup…
NASA’da Çalıştığını İddia Eden Kişiler ve Bu İddialarını Teyit Etme Yöntemi Daha önce Malumatfuruş’ta NASA’da (National Aeronautics and Space Administration – Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi) çalıştığını ya da astronot olduğunu aktaran Serkan Anılır ve Halil Kayıkçı gibi isimlerin iddialarının asılsızlığını aktarmıştık. Ancak bu isimlere ilaveten, sosyal…
Arama Motorlarında Yüz Resmi Taraması Sanal alemde karşılaştığımız resimlere ilişkin tersine görsel arama yapabileceğimiz çeşitli arama motorları mevcut. Görsel taramada yararlanabileceğimiz arama motorlarından ön plana çıkan bazıları şu şekilde: Google – http://images.google.com/ Yandex – https://yandex.com/images/ Bing – https://www.bing.com/images Baidu – https://graph.baidu.com/ Tineye – https://tineye.com Arama motorları dışında istifade…
Yapay Zekâ Yazılımıyla Oluşturulan Bir Profil Resmi, Sahip Olduğu Bazı Emareler Yardımıyla Tespit Edilebilir Yapay zekâ sayesinde gerçek insan görüntülerinden gerçekte var olmayan bir hayli gerçekçi profil resmi oluşturmak mümkün. Örneğin This Person Does Not Exist (Bu Kişi Gerçekte Yok) adlı internet sitesi, kullanıcılara yapay zekâ tarafından oluşturulmuş gerçek…
Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Çıkardığı Öne Sürülen Resmî Yazıların Doğruluğu Nasıl Teyit Edilir? Sıklıkla evrak teyidi talep ediliyor. Rehber mahiyetinde kısa ve pratik bir liste karalamanın zamanının geldiğini düşünüyoruz. “Bir kamu kuruluşunun resmî yazışmasının doğruluğunu nasıl teyit edebiliriz?” sorusunun yanıtını arayalım. 1. Evrakın Resmî Yazışmalara İlişkin…
Videodaki Orangutan Bakıcılarının Koronavirüs Salgını Nedeniyle Sürekli Ellerini Yıkamalarından Etkilenip Ellerini Yıkamaya Başlamıyor Videoda Sandra adlı orangutanın ellerini yıkadığını görüyoruz. Ancak -iddia edilenin aksine- ellerini yıkamasının sebebi koronavirüs tehlikesi değil. Peki, bu sonuca nasıl vardık? Koronavirüs salgınıyla ilgili olduğu iddiasıyla paylaşılan videoları nasıl doğrulayabiliriz? Bu video üzerinden…
