Category

Doğrulama / Yanlışlama

Category
yere-yatirdigi-adami-defalarca-bicakladi

Uşak’ta Suriyeli Sığınmacının Türk Vatandaşını Bıçaklama Anını Yansıttığı İddiasıyla Paylaşılan Görüntü 2023 Yılı Şubat Ayında Aydın’da Kaydedilmiş 28 Mayıs 2023 günü gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı seçiminin 2. turu öncesinde sosyal medya platformlarında Suriyeli sığınmacının Uşak’ta Türk vatandaşını bıçakladığı ana ait olduğu iddiasıyla bir görselin paylaşıldığı görüldü. “Uşak’ta Suriyeli’nin Türk Vatandaşını…

cin-tren-istasyonu-insaati

Çin’de 9 Saatte 1500 İşçiyle Yeni Bir Tren İstasyonu İnşa Edilmemiş, Yeni Bir Demiryolu Hattı Mevcut Hatlara Bağlanmış Çin Halk Cumhuriyeti’nde özellikle demiryolu alanında kapsamlı altyapı yatırımlarını kısa sürede inşa edildiği biliniyor. Ulaşım sektöründeki dev altyapı projelerini kısa sürede hayata geçiren Çin’de “sadece 9 saatte 1500…

bacha-bazi-dansi-sanilan

İstiklâl Caddesi’nde Kaydedilen Videoda Afgan Bir Erkeğin, Erkek Çocuklarının İstismar Edildiği Bacha Bazi Dansını Yaptığının Görüldüğü İddiası Doğru Değil Videoda Hatice Kaya adlı sokak sanatçısı ile gösteri yapan Deniz adlı yetişkin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı görülüyor. Bacha Bazi Nedir? “Bacha bazi” (“baça bazi”) (بچه‌بازی) terimi, Farsça’da “(erkek) çocuk oyunu”, “erkek…

erdogan-arap-cocugun-elini-operken

Fotoğrafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Elini Öperken Görüntülendiği Çocuğun Kuveyt Emirinin Çocuğu Olduğu İddiası Doğru Değil Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 9 Mayıs 2017 tarihinde Kuveyt’e yaptığı resmî ziyarette bir çocuğun elini öperken görüntülendiği fotoğraf sosyal medya platformlarında özellikle seçim dönemlerinde Erdoğan’ın Kuveyt emirinin oğlunun elini öptüğü iddiasıyla yaygın şekilde…

sinan-oganin-yegeni-sanilan

Sokak Röportajında “Dayısının Yanlış Yaptığını ve Oyunu Kemal Kılıçdaroğlu’na Vereceğini” Söyleyen Kişinin Sinan Oğan’ın Yeğeni Olduğu İddiası Doğru Değil 28 Mayıs 2023 tarihinde gerçekleşecek Cumhurbaşkanı seçiminin 2. turunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı desteklediğini açıklayan Ata İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Sinan Oğan’ın yeğeni olduğunu ileri süren vatandaşın  “Onun politikasını kendime uygun…

yurt-disi-oy-kullanimi

Yurt Dışındaki Sandıklarda Kullanılan Oy Sayısının Kayıtlı Seçmen Sayısından Fazla Olması Olağan Bir Durum Yurt dışındaki temsilciliklerde kurulan sandıklarda kullanılan oy sayısının kayıtlı seçmen sayısından fazla olmasının seçim usulsüzlüğünü işaret ettiği iddiası doğru değil. Yurt dışı seçmen istediği ülkede ya da gümrükte oyunu kullanabiliyor. Yurt dışında kayıtlı olunan ülkede ve sandıkta…

ekrem-imamoglu-pazarci

İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun Bayrampaşa’daki bir semt pazarında kendisine PKK’lı suçlamasında bulunan bir vatandaş ile tartıştığı görüntüler gündeme oturdu. Ekrem İmamoğlu’nun öğle saatlerinde seçim çalışmaları kapsamında Bayrampaşa’da pazar esnafını ziyareti esnasında tezgah üzerine çıkan Mehmet Özdemir adlı esnaf, tepki gösterdiği İmamoğlu’nu terör örgütü PKK ile iş…

emine-erdogan-pkk-bayragi-montaj

Fotoğrafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Eşi Emine Erdoğan’ın Elinde Terör Örgütü PKK’nın Flamasını Tutarken Görüldüğü İddiası Doğru Değil Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın terör örgütü PKK’nın simgesini taşıyan flamayı elinde tuttuğu iddiasıyla bir fotomontajın hâlâ sosyal medya platformlarında paylaşıldığı görülüyor. “PKK bayrağı sallayan cumhurbaşkanı eşi” gibi ifadelerle…

kole-pazari

IŞİD’in Kurduğu Köle Pazarında Kaydedildiği Sanılarak Paylaşılan Video 2023 Yılı Mart Ayında Irak’ın Erbil Kentinde Sergilenen Yezidi Soykırımını Konu Edinen Temsilî Bir Performanstan Alıntı Terör örgütü Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) tarafından kaçırılan kadınların esir olarak tutulduğu, tecavüze uğradığı ve satıldığı biliniyor. IŞİD’in Irak ve Suriye’de hakimiyet altına aldığı bölgelerde,…

CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu’nun bozkurt işareti yaptığı görülen dijital müdahale içeren fotoğrafın orijinali AFP’den Bülent Kılıç tarafından 2019 yılında sosyal medyada yaptığı paylaşımlar nedeniyle yargılandığı davanın çıkışında kaydedilmiş. “Ülkücü hareket engellenemez” yazılı montaj görseli kullanan paylaşım örnekleri:

tbmm-genel-kurul

Bütçe Meclis’ten geçemezse, yeni bütçe kanunu kabul edilinceye kadar bir önceki yılın bütçesi yeniden değerleme oranına göre artırılarak uygulanır Cumhurbaşkanının Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) sandalye sayısında çoğunluk desteğine sahip olmaması durumunda yürütme ile yasama arasında görüş farklılığı ile birlikte çatışmanın yaşanması olası bir durum. “Topal ördek” (“lame duck”)…

12-eylul-kenan-evren-mgk-uyeleri

“Our Boys Did It” (“Bizim Çocuklar Yaptı”) Gibi Bir Cümle Kullanmadığını Belirten Paul Henze 12 Eylül 1980 Darbesinin Kendisine “The Boys In Ankara Did It” (“Ankara’daki Çocuklar Yaptı”) Sözleriyle Bildirildiğini Aktarmıştı 12 Eylül 1980 askerî darbesinde ABD’nin rolüne değinilirken alıntılanmadan geçilmeyen “our boys did it”, yani “bizim çocuklar yaptı”…

turkiye-petrolleri-anonim-ortakligi-tpao

TPAO hisselerinin ya da tahvillerinin satışa çıkarıldığı yönündeki ilanlar gerçeği yansıtmıyor Bir süredir çeşitli sosyal medya platformları ve bazı internet siteleri üzerinden “yatırım fırsatı” ve “ek gelir” gibi ilgi çekici ifadeler kullanılarak Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) hisselerinin satışa çıkarıldığı yönünde gerçeği yansıtmayan dolandırıcılık girişimleri gerçekleştiriliyor. Enerji ve Tabii…

disisleri-israil-baskenti

Dışişleri Bakanlığı internet sitesindeki İsrail ülke künyesinde İsrail’in başkenti bölümünde 2012 yılında bir açıklama notu ile “Kudüs*” ifadesi yer alıyormuş. Daha sonra “Kudüs” silinerek sadece “*” işareti ile Türkiye’nin Kudüs’ün başkentliği hususundaki pozisyonu aktarılmış. Dışişleri Bakanlığı internet sitesinde İsrail’in başkentinin Kudüs olarak aktarıldığı iddiası sosyal medya platformlarında paylaşılmış. Bu…

19 Mayıs 1919 Günü Samsun’da Atatürk’ü Tutuklamak İçin Bandırma Vapuru’na Çıkan İngiliz Binbaşı Salter’in Bir Anda Beklenmedik Şekilde “Emrinizdeyim Paşam” Dediği ve Tutuklandığı İddiası Doğru Değil Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919 günü ulaştığı Samsun’da İngiliz Binbaşı Salter’in kendisini ve beraberindekileri tutuklamak için gemiye çıktığı; ancak, İngiliz subayının Atatürk’ün…

secmen-bilgi-kagidi

28 Mayıs 2023 Günü Cumhurbaşkanlığı Seçiminin 2. Turunda Seçmenlerin Oy Kullanacağı Sandık Numaralarının Değiştiği İddiası Doğru Değil İlk turla aynı bilgileri içeren seçmen bilgi kağıtları basılarak yeniden dağıtılacak. Seçmenler 1. turda oy kullandıkları aynı okul ve aynı sandıkta 2. tur oylarını kullanacaklar.  Cumhurbaşkanlığı seçiminin yapılacağı ikinci turda yeniden oy…

abdulgani-birader

Afganistan’ın Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Molla Abdulğani Birader’in “akıncılarımız Türkiye’de konuşlandırıldı, devrim yapmak üzere bekliyoruz” şeklinde bir açıklama yaptığı doğru değil 14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimleri öncesinde Afganistan İslam Emirliği lideri Hibatullah Ahundzade’nin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarını Erdoğan’a oy vermeye çağırdığı iddiasının gerçeği yansıtmadığını aktarmıştık. Bu…

Seçimlerin ardından cezaevinde tutuklu bulunan vatandaşların oy tercihlerinin haberleştirilmesi geleneksel bir hâl aldı. 14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimleri sonrasında da ceza infaz kurumlarında kullanılan oyların rengi hakkında haber organlarında ve sosyal medyada çeşitli içerikler paylaşıldı. Seçim sonuçları resmen açıklanmadan paylaşılan sonuçlarla birlikte (PKK ve FETÖ…

ateist-imam-zaytung

“Ateist İmam” Bir Zaytung Kurgusu İnternet forumlarında ve sosyal medya platformlarında paylaşıldığında bazı vatandaşlar tarafından gerçek sanılan ya da gerçekliği sorgulanan “ateist imam” temalı içerik aslında Zaytung kurgusu. Fotoğrafı kullanılan kişi 2011 yılında Taliban güçlerinin Afganistan’ın güneyindeki Uruzgan vilayetinde düzenledikleri bir saldırıda öldürülen BBC Paştu muhabiri Ahmed Omid Khpolwak. Ayrıca,…

pinokyo-bilgisayar

Daha önce doğrulama teknikleri başlıklı yazı serimizde siyasetçilerin konuşmalarının kırpılarak bağlamından kopartılarak sunulduğu örneklere “Makaslanarak Bağlamından Kopartılan Söylemler” başlıklı yazımızda değinmiştik. Video manipülasyon türlerini de “Video Manipülasyonları: Deepfake & Cheapfake & Shallowfake” başlıklı yazıda ele almıştık. Bu yazıda, videoların makaslanması yahut yapay zekâ uygulaması ya da bir program yoluyla…