Archive

Haziran 2023

Browsing
sperm yumurta embriyo

Bilim insanlarının sperm ve yumurta olmaksızın embriyo ürettiği iddiası gerçeği yansıtmıyor Söz konusu bilimsel çalışmada kök hücrelerden sentetik erken dönem insan embriyosu modelleri hazırlanmış. Haber sitelerinde ve sosyal medya platformlarında bilim haberciliğinin birçok esaslı yanlış aktarımda bulunduğu birçok örneğe daha önce şahit olduk. Bu durumun son örneği bilim insanlarının…

cemal-sureya

“Bir Takım Ol, Mesela Beşiktaş Gibi. De ki; Şerefim Bitene Kadar Seveceğim Seni” Sözünün Cemal Süreya’ya Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Bugün, kaleme aldığı şiirlerle İkinci Yeni gibi ismiyle müsemma bir akım oluşturacak denli yeni ve karakteristik bir dil inşa eden Cemal Süreya’yı (1931 – 1990) ve kendisini atfedilen…

inege-bira-icirdi

Büyükbaş Kurbanlığa Zorla İçki İçirildiği İddiasıyla Paylaşılan Görüntüdeki Çiftlik Çalışanı Bira Şişesinde Hayvanların Tedavisi İçin İlaç ve Su Bulunduğunu Açıkladı Sosyal medya platformlarında geçtiğimiz günlerde bir video kurban pazarında kurbanlık hayvana zorla içki içirildiği ve o anların kayda alınıp sosyal medyada paylaşıldığı iddiasıyla aktarıldı. Kurban satıcısının büyükbaş kurbanlığa…

kalp yara

“Bak bu yara annemden, işte bu babamdan, buradaki ilkokul öğretmenimden, ha şu en derin olan mı onu ben açtım bilmeden. En çok da o acıtıyor canımı, en çok o kanıyor.” sözünün Nilgün Marmara’ya ait olduğu iddiası doğru değil Bugün, Nilgün Marmara’ya (13 Şubat 1958 – 13 Ekim 1987) izafe…

suriye-gorev-gucu-araba

Fotoğraftaki “Suriye Görev Gücü” Yazılı Araç, Türkiye Cumhuriyeti Sınırları İçerisinde Suriyeli Sığınmacıların Kurduğu Bir Birim Tarafından Kullanılmıyor Üzerinde “Suriye Görev Gücü” yazısını ve T.C. Sağlık Bakanlığı logosunu taşıyan 63 ABS 364 plakalı Dacia Duster marka aracın sosyal medya platformlarında bazı kullanıcılar tarafından tepkiyle karşılandığı görülüyor. Hakkında “Kim…

ibrani-kral-shallum-selam

“Selamunaleyküm” Sözünün İbranice Kökeninin “Yahudi Kral Şalom’un Milletindenim” Anlamına Geldiği İddiası Doğru Değil “Selâmünaleyküm”ün Yahudi selamı olduğu, İbranice “Yahudi Kralı Şalom’un milletindenim” anlamındaki “şalom aleyke” ifadesinden geldiği iddiası uzun süredir ileri sürülüyor. Bu yöndeki hatalı aktarımlarda sıklıkla “selâmun aleyküm” sözünün İbraniceden geldiği, aslının “şalom aleyke” olduğu, Şalom’un M.Ō. 1000’li yıllarda…

Sosyal medya platformlarında “cep telefonlarının geleceği” notuyla paylaşılan, şeffaf ve kıvrılabilen telefonların görüldüğü video görsel efektle hazırlanmış. Bahsi geçen video: pic.twitter.com/OZK0RIP52p — Malumatfuruş (@malumatfurusorg) June 18, 2023 Dijital tasarımları içeren görüntüyü kullanan paylaşım örneği: Fütüristik “şeffaf ve kıvrılabilir akıllı telefon” videosu VFX Studio Koliba…

sinifta-sarikli-cubbeli-imam

Sarıklı ve Cübbeli İmamın Okulda Bir Sınıfta Konuşma Yaparken Görüldüğü Fotoğraf 2012 Yılından Manisa’nın Turgutlu İlçesi’ndeki Gazi İlköğretim Okulu’nda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi öğretmeninin (okul müdüründen aldığı izinle) daveti üzerine Hz. Hüseyin Camisi İmamı Bayram Dalga öğrencilere inanç temalı konuşma yapmış. Bir sınıfta sarıklı ve cübbeli bir…

elektrik-ureten-agac-1-nisan-sakasi

Elektrik Üreten ve Güç Bankası Olarak Kullanılabilen Ağacın Görüntülendiği Sanılarak Paylaşılan Video Aslında 1 Nisan Şakası  Sosyal medya platformlarında bilim karşıtı profillerce bir videonun “Size okulda öğretmedikleri şeyler: Ağaçlar, kullanılmayan enerjiyle dolup taşan, doğanın güç bankalarıdır!” gibi ifadelerle ağaçların elektrik elde edilebileceği ve güç bankası olarak kullanılabileceği iddiasıyla paylaşıldığı…

ogrenci sinif odev

Finlandiya’daki Eğitim Sisteminde Öğrencilere Hiç Sınav Yapılmadığı ve Not Verilmediği İddiası Doğru Değil Fin eğitim sisteminde öğrencilere ödev verilmesinin yasak olduğu iddiasının gerçeği yansıtmadığına daha önce değinilmişti. Karnelerin alındığı bugünkü konumuz, Finlandiya’da öğrencilere sınav ve notlandırma yapılmadığı iddiası… Öncelikle bu yaygın iddiayı örnekleyelim: Tansu Yeğen: …

vincenttan-sevgilerle-yagli-boya

Loving Vincent tarihin ilk yağlı boya filmi değil, ilk “uzun metrajlı” yağlı boya filmi Ünlü ressam Vincent Van Gogh’un tablolarından ilhamla 125 kişilik bir ressam ekibinin çizimleriyle hazırlanan ve sanatçının hayatına odaklanan animasyon film “Loving Vincent” (“Vincent’ten Sevgilerle”) 2017 yılında gösterime girdi. 2018 yılında en iyi animasyon…

suriyeli-vergi-odemiyorum

Sokak röportajında “Asgari ücretli ölsün, 25 bin TL kazanıyorum ve vergi ödemiyorum. Suriyeliyim.” sözlerini sarf eden şahsın Şanlıurfa / Viranşehir nüfusuna kayıtlı bir Türk vatandaşı olduğu ve hakkında yasal işlem başlatıldığı açıklandı İstanbul’un Mecidiyeköy semtinde yapılan bir sokak röportajında döviz kurlarındaki arış ve zamlarla ilgili düşünceleri sorulan bir şahsın…

Videodaki Sığırların Ölüm Sebebi Covid-19 Aşısı Değil Zehirli Bitkileri Yemeleri Covid-19 (mRNA) aşıları ile yanlışlıkla ilişkilendirilen videoda 2022 yılı Ağustos ayında İtalya’nın kuzeybatısında bir çiftlikte yedikleri bitki nedeniyle zehirlendikten sonra kuru otların üzerinde yatan hasta ve ölü inekler görülüyor. Sığırların ölmesine ya da hastalanmasına sorgum adlı bitkideki durrinin içerdiği siyanür…

abdyi-tl-korkusu-sardi

“ABD’yi TL korkusu sardı” alt yazısının kullanıldığı haber, A Haber’in 9 Aralık 2016 tarihinde yayınlanan ekonomi bülteninden Daha önce “TV Kanallarının Alt Bantlarına Yapılan Montajlar” başlıklı yazımızda  sosyal medyada mizahî maksatla ya da tamamen yanlış algı oluşturmak niyetiyle montajlanarak paylaşılan TV kanallarının haber sunumlarındaki alt yazıları derlemiştik. Bugünkü konumuz ise…

kus-takip-cihazi

Yerini belirlemek, göç rotalarını takip etmek, davranışlarını ve hareketlerini incelemek, ekolojik rolünü anlamak, koruma çabalarını desteklemek ve doğal yaşam alanlarını sürdürülebilir şekilde yönetmek amacıyla bilim insanları ve araştırmacılar tarafından kuşlara takılan takip cihazlarının ürettiği göç haritalarının bazılarının sosyal medya platformlarında yanlış yorumlandığına şahit olabiliyoruz. Kuşlara takip cihazlarının takılmasının…

ort-soguk-usursun

“Ve Bağırdı Annem, Tam Kapıdan Çıkarken: -Yüreğini Ört, İnsanlar Soğuk, Üşürsün.” Sözünün Sahibi Netleştirilemiyor Malumatfurus.org’da geçmişte kayda değer sayıda şiirin ve vecizenin gerçek sahibine dair inceleme yayımladık. Ancak bazı dizelerin ve sözlerin gerçek sahibini tespit edebilmek mümkün olmayabiliyor. Bunlardan biri : “Ve bağırdı annem, tam kapıdan çıkarken: -Yüreğini ört,…

evleri-ellerinden-alinan-filistinli-cift

Fotoğrafın Filistinli Yaşlı Çiftin İsrail Tarafından Gasp Edilen Evlerine Bakarken Görüntülendiği Anı Yansıttığı İddiası Kısmen Doğru  Fotoğraftaki ev tekerlekli sandalyedeki Filistinli erkeğin babasına ait imiş. Eve İsrail tarafından yakın zamanda değil, 1948 yılında el konulmuş. 1948 Arap-İsrail Savaşı sırasında Filistinlilerin boşalttığı Ijzim’deki evin yerine yeni inşa edilen konuta İsrailliler yerleştirilmiş.…

albert-camus-sigara

“Ne kadar harika bir gün. Çay mı demlesem, kendimi mi assam karar veremiyorum” sözünün Anton Çehov ya da Albert Camus’a ait olduğu iddiası doğru değil Varoluşsal sıkıntıya atıf yapılırken Anton Çehov (1860-1904) ve Albert Camus’a (1913–1960) atıf yapılan “çay mı demlesem, kendimi mi assam karar veremiyorum” sözünü ele alacağız.…

ethem sarisuluk

Fotoğrafın Ethem Sarısülük’ün Terör Kampında Görüntülendiği Anı Yansıttığı İddiası Doğru Değil Ethem Sarısülük’ün terör kampında kaydedildiği iddiasıyla paylaşılan fotoğraf aslında Hakkari’de jandarma karakolu inşaatında kaydedilmiş. Gezi Parkı protestoları esnasında 1 Haziran 2013 tarihinde Ankara’da Kızılay’da bir polis memurunun açtığı ateş sonucunda yaşamını yitiren Ethem Sarısülük’ün (11 Temmuz 1986 -…