Bilim insanlarının sperm ve yumurta olmaksızın embriyo ürettiği iddiası gerçeği yansıtmıyor
Söz konusu bilimsel çalışmada kök hücrelerden sentetik erken dönem insan embriyosu modelleri hazırlanmış.
Haber sitelerinde ve sosyal medya platformlarında bilim haberciliğinin birçok esaslı yanlış aktarımda bulunduğu birçok örneğe daha önce şahit olduk.
Bu durumun son örneği bilim insanlarının sperm ve yumurta kullanılmadan insan embriyosu oluşturmayı başardığı yönündeki haber ve paylaşımlarda görüldü.
Sputnik Türkiye: “Tıp dünyasında çığır açacak gelişme: Yumurta ve sperm kullanılmadan insan embriyosu oluşturuldu”
Özgür Demirtaş: “Bilim engel tanımıyor. Sperm ve Yumurta olmadan insan embriyosu ÜRETİLDİ. İnanılmaz bir şey bu. Bilimin önünde hiçbir şey duramaz…”
Bilim insanlarının sperm ve yumurta olmaksızın embriyo ürettiği iddiası gerçeği yansıtmıyor.
Yapılan çalışmanın sonuçları, sperm ve yumurtaya ihtiyaç duymadan bebek yapmanın yeni bir yolunu ortaya koymuyor.
Bilim insanları embriyo değil, kök hücrelerden yapılmış embriyo modelleri oluşturmayı başarmış.
İnsan embriyosunun özelliklerini taklit eden mikroskobik hücre kümelerinin bir bebek oluşturama imkânı / yeteneği bulunmuyor.
Araştırmacıların insan gelişimini anlamalarına yardımcı olacağı belirtilen sentetik embriyolar aslında birer kısmî model.
Gelişim potansiyeli olmayan bu küçük hücre kümeleri gerçek embriyo değiller.
“İnsan embriyosunun implantasyonu, embriyonik ve ekstra-embriyonik dokuların derin morfogenetik değişimini, eksen oluşumunu ve gastrulasyon olaylarını içeren kritik bir gelişim aşamasını başlatır. İnsan yaşamının bu penceresine ilişkin mekanik bilgimiz , in vivo ortamlara kısıtlı erişim nedeniyle sınırlı kalmaktadır.hem teknik hem de etik nedenlerle örnekler. Ek olarak, hem embriyonik hem de ekstra-embriyonik doku morfogenezi ile implantasyon sonrası erken gelişimin insan kök hücre modelleri eksiktir. Burada, tasarlanmış bir sentetik gen devresi aracılığıyla insan kaynaklı pluripotent kök hücrelerden üretilen iDiscoid’i sunuyoruz. iDiscoids, insan embriyonik dokusunun karşılıklı ortak gelişimini ve bir insan implantasyon sonrası modelinde tasarlanmış ekstra embriyonik niş sergiler. Ekstra-embriyonik mezoderm ve hematopoietik özelliklere sahip yolk kesesi benzeri doku spesifikasyonunu, bilaminar disk benzeri embriyonik morfolojinin oluşumunu, amniyotik benzeri bir boşluğun gelişimini ve edinimi özetleyen beklenmedik kendi kendine organizasyon ve doku sınırı oluşumu sergilerler. anterior benzeri hipoblast kutbu ve posterior benzeri eksen. iDiscoids, insanın erken implantasyon sonrası gelişiminin çok yönlü yönlerini araştırmak için kullanımı kolay, yüksek verimli, tekrarlanabilir ve ölçeklenebilir bir platform sunar. Bu nedenle, uyuşturucu testi, gelişimsel toksikoloji ve hastalık modelleme için izlenebilir bir insan modeli sağlama potansiyeline sahiptirler.”
Bu hatalı aktarımm, Cambridge Üniversitesi ve California Teknoloji Enstitüsü’nde görev yapan Prof. Dr. Magdalena Zernicka-Goetz’in 14-17 Haziran 2023 arasında ABD’de Uluslararası Kök Hücre Araştırma Topluluğu’nun “International Society for Stem Cell Research” düzenlediği kök hücre araştırmaları konulu konferansta 14 Haziran günü yaptığı konuşmanın yanlış aksettirilmesiyle oluşmuş.
Prof. Dr. Magdalena Zernicka-Goetz sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda oluşturulan mikro hüre kümelerinin gerçek embriyo olmadığını şu sözlerle vurgulamış:
“Bizim ve diğerlerinin oluşturduğu implantasyon sonrası insan embriyosunun özelliklerini taklit eden bu küçük hücre kümelerinin hiçbir gelişim potansiyeli yoktur ve gerçek embriyolar değildirler. Bununla birlikte, birçok gebeliğin neden başarısız olduğunu anlamaya yardımcı olurlar. Kök hücreleri ve embriyolojiyi birleştiren olağanüstü zamanlar.”
These tiny clusters of cells mimicking aspects of post-implantation human embryo that we and others make, have no developmental potential and are not real embryos. Nevertheless, they help to understand why many pregnancies fail. Remarkable times uniting stem cells & embryology. https://t.co/wgVhxJq4co
— Magdalena Zernicka-Goetz 🇺🇦 (@ZernickaGoetz) June 16, 2023
Habere konu makalenin yazarlarından Berna Sözen yanlış aktarımı şu ifadelerle düzeltmeye çalışmıştı:
“Embriyo değil. Geliştirdiğimiz sistemler hücreler arası iletişimi anlamak için oluşturduğumuz “model”ler. Ne yazık ki medyada geçen hafta hatalı bir haber fırtınası oldu. Bilimsel & kamusal doğru bilgi yayılımı önemli, özellikle bu tarz etik endişelerin yüksek olduğu alanlarda.”
“Embriyo & fetüs gelişimi hayli karmaşık. Bu sürecin tamamını laboratuvarda gerçekleştirip erişkin insan haline getirmek şu an için olası değil. Yapılan kök hücre kaynaklı araştırmalar yalnızca belli bir gelişim dönemini araştırmak için kullanılan basitleştirilmiş model sistemler.”
Embriyo değil. Geliştirdiğimiz sistemler hücreler arası iletişimi anlamak için oluşturduğumuz “model”ler. Ne yazık ki medyada geçen hafta hatalı bir haber fırtınası oldu. Bilimsel & kamusal doğru bilgi yayılımı önemli, özellikle bu tarz etik endişelerin yüksek olduğu alanlarda. https://t.co/IAu3ZhljPd
Bahsi geçen makalenin bir diğer eş yazarı Mo Ebrahimkhani’nin bir model ve sentetik embriyo içeren çalışmalarının bulgularını özetlediği paylaşımlarının Türkçemize çeviri şöyle:
“İmplantasyon Sonrası İnsan Gelişiminin Modellenmesi” konulu laboratuvar ön baskımızı paylaşmaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Ekstra Embriyonik Niş Mühendisliği” ! @MZG_Lab @jacob_hanna @ISSCR #ISSCR2023 laboratuvarlarından bildirilen son çalışmaları göz önünde bulundurmanın tam zamanıdır. Aşağıya bakınız. Umarım işten zevk alırsınız!
1/n Embriyonik ve ekstra-embriyonik hücre tiplerinin implantasyon sonrası embriyonik aşamalarla ilk 3D durumundan istikrarlı birlikte gelişiminin taklit edilmesi teknik olarak kontrol edilmesi zordur. Ayrıca, blastokistlerin in vitro olarak yeniden birleştirilmesi çok zordur.
2/n Yapıları aşağıdan yukarıya 2B’den 3B’ye doğru tasarlasak ne olur diye sorduk (plakayı rahim duvarına bir ankraj analogu olarak kullanarak ve tasarım ilkeleri olarak geometrik sınırlama, hücre çoğalması/göç, sınır oluşumundan yararlanarak)? 2 hücre pop’u tasarlıyor ve karıştırıyoruz: WT’ler ve indüklenebilir GATA6’lar
4/n Epiblast arayüzü ve amniyotik boşluk ile düzleştirilmiş yolk kesesi boşluğuna benzer yapılar üretiyoruz.
5/n embriyo içindeki insan post-implantasyon yapılarını anımsatan embriyonik ve ekstra-embriyonik endoderm dokularının mühendislik ortak gelişimini gösteriyoruz.
6/n Tek hücreli RNA transkriptomikleri, iGATA6 seviyeleri ile 4. günde doku içinde kader kazanımı arasında ilginç bir ilişki ile embriyonik ve ekstra-embriyonik kader yörüngelerini ortaya koymaktadır.
7/n >%90 verimlilikle amniyotik ektoderm spesifikasyonunu gösteriyoruz: WT hücreleri, iGATA6 hücrelerine karşı konumlanan pluripotent bir alana ve tabağa karşı konumlanan amniyon benzeri bir alana kendi kendine organize olur. Bu DV polarize yapı ortaya çıkar…
8/n Bir CER1+ ön alanı ifade eden iGATA6 hücreleri içinde ön-benzeri bir popülasyon tanımlayabiliyoruz; bu alana, yapıların ~%60’ında (AP ekseni) bir TBXT+ arka alanı eşlik eder
9 / n, in vivo benzeri kan benzeri adalar veya hematopoietik odak organizasyonları ile karmaşık bir yumurta sarısı hematopoezi modeli sunuyoruz. Bu, yeni bağışıklık hücreleri gibi anahtar hücre progenitörlerinin üretimini sağlar….
10/n Tasarlanmış farklılaşmamış hücre karışımı genişletilebilir, dondurulabilir ve yalnızca başlangıç 2B kültür plakaları, piyasada bulunan ortam ve küçük bir molekül olan Dox’un eklenmesini gerektiren talep üzerine kullanılmak üzere gönderilebilir (lütfen kontrol kağıdı ek şekil 19).
it’s a pleasure to share our lab preprint on “Modelling Human Post-Implantation Development via
Extra-Embryonic Niche Engineering” ! It is timely considering recent works reported from labs of @MZG_Lab@jacob_hanna@ISSCR#ISSCR2023. See below. I hope you will enjoy the work!
