Category

Doğrulama / Yanlışlama

Category
cami-cemaat-karpuz

Sosyal medya platformlarında son günlerde aşağıdaki fotoğrafın cami önünde ucuz satılan karpuzları namazdan sonraya kalmaması endişesiyle satın alıp, dışarıda bırakılması durumunda çalınmasından korktukları karpuzları camiye getirip saflar arasına koyup namazlarını kıldıkları anda kaydedildiği iddiasıyla paylaşıldığı görülüyor. Bahsi geçen fotoğrafın şu ifadelerle tepkiyle paylaşıldığı görülüyor: “Cami önünde…

ataturkun-naasi-tbmm-20-kasim-1938

Asaf İlbay’ın “Çocukluk Arkadaşım Atatürk” Adlı Kitabında İtalya’da Bir Gazetede Yayımlanan Bir Profesörün Yazısı Olarak Belirttiği Metin Zaman İçinde Atatürk’ün Vefatının Ardından İtalya’da Bir Radyoda “Sezar, İskender, Napolyon Ayağa Kalkın. Büyüğünüz Geliyor” Anonsunun Yapıldığı İddiasıyla Sunulmuş Atatürk’ün 10 Kasım 1938 günü ebediyete intikal etmesinin ardından İtalya’da radyo kanallarında Atatürk’ün…

yasanabilir-sehir-endeksi-2023

Economist Dergisi İstihbarat Birimi Tarafından 2023 Yılı İçin Hazırlanan En Yaşanabilir Şehirler Listesinde İstanbul Dünyada Değil Avrupa’da Sondan 2. Sırada Yer Aldı Economist Dergisi İstihbarat Birimi (The Economist Intelligence Unit – EIU) tarafından 2023 yılı için hazırlanan “Küresel Yaşanabilirlik Endeksi” (“The Global Liveability Index”) verilerine göre Rusya ile savaştaki Ukrayna’nın…

“Yüzü Olmayan Adam” (The Man Without a Face”) Filminin Mel Gibson’ın Hayatından Esinlenerek Çekildiği İddiası Doğru Değil Ünlü oyuncu Mel Gibson’ın yaşadıklarının, yönetmenliğini ve başrolünü üstlendiği 1993 yapımı “Yüzü Olmayan Adam” (“The Man Without a Face”) adlı filmin yapımına ilham olduğuna yönelik gerçek dışı bir iddiası uzun süredir sanal…

hissikablelvuku

Hissikablelvuku Ne Demek? Hissikablelvuku sözcüğü Türk Dil Kurumu (TDK) ve Dil Derneği tarafından “önsezi” olarak tanımlanmaktadır. Yani, hiçbir belirti yokken bir şeyin olacağını sezme, içe doğma, altıncı duyu, altıncı his anlamını taşımaktadır. Hissikablelvuku ifadesi, Arapça kökenlidir. Arapça “duygu, duyma” anlamına gelen “his” (حسّ), “önce” anlamındaki “kable” (قبل) ve “olay, oluş,…

necip-fazil-kisakurek-neslihan-kisakurek

“Örtüsüz kadın perdesiz eve benzer, perdesiz ev de ya satılıktır, ya kiralık” sözünün Necip Fazıl Kısakürek tarafından dile getirildiğine dair bir delil mevcut değil Necip Fazıl Kısakürek’e ait olduğu iddiasıyla paylaşılan “Örtüsüz kadın perdesiz eve benzer, perdesiz ev de ya satılıktır, ya kiralık” sözüne “Necip Fazıl Kısakürek’e Yanlışlıkla Atfedilen Sözler…

atom-bombasi-pasta

ABD’li askerlerin 6 ve 9 Ağustos 1945’te Japonya’ya atılan atom bombasını pastayla kutlarken görüntülendikleri iddiasıyla paylaşılan fotoğraf, Bikini Mercanadası’nda 1946 yılı Temmuz ayında düzenlenen atom bombası testlerinin sonuçlarının kutlamasına ait ABD, İkinci Dünya Savaşı’nın sonuna doğru ilerlenen dönemde Japonya’nın Hiroşima kentine attığı 6 Ağustos 1945 tarihinde “little boy” (küçük…

musa-dagda-kirk-gun

Cumhuriyetimizin 100. yılı kutlamaları kapsamında 29 Ekim 2023 günü yayımlanmak üzere Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatını konu alan “Atatürk” adlı yapım 2 bölüm hâlinde Disney+ özel yapımı olarak çekilmişti. Ancak, Mehmet Ada Öztekin’in yönettiği, Aras Bulut İynemli’nin Atatürk’ü canlandırdığı “Atatürk” içeriğinin Disney+ platformunda yayımlanması, Amerika’daki Ulusal Ermeni Komitesi (ANCA) isimli kuruluşun…

İtalya’nın başkenti Roma’da lise öğrencilerine verilen öğle yemeğini yansıttığı iddiasıyla paylaşılan fotoğraf, ABD’deki salata odaklı bir restoran zinciri tarafından farklı ülkelerdeki öğrencilere kafeteryalarda sunulan farklı menüleri tasvir etmesi için hazırlanan temsilî bir görsel Sosyal medya platformlarında ve haber sitelerinde uzun yıllardır bir görsel, İtalya’nın başkenti Roma’da lise öğrencilerine ücretsiz…

Videodaki Çocukların Bileğine Takılan, Belirlenen Alan Dışına Çıkınca Ebeveynlerin Telefonuna Mesaj Gönderen ve Çocuğa Elektrik Şoku Veren Elektronik Kelepçenin Satışta Bulunan Gerçek Bir Ürün Olduğu İddiası Doğru Değil ABD’de Walmart’ta çocukların ayak bileğine takılan ve belirlenen alanın ötesine geçildiğinde elektrik şoku veren kelepçenin satışa sunulduğu iddiası doğru değil. Parodi olarak…

Burkina Faso Devlet Başkanı İbrahim Traore’nin Fransa ve ABD’ye uranyum ihracatını yasakladığını duyurduğu iddiası doğru değil Burkina Faso’da hâlihazırda faal durumda bir uranyum madeni bulunmuyor.  Batı Afrika ülkesi Nijer’de 26 Temmuz 2023 günü devlet televizyonundan Cumhurbaşkanı Mohamed Bazoum’un devrildiğine ve anayasanın askıya alındığına dair darbe bildirisinin okunmasıyla ordu yeniden…

mum-sondurme-aleti

“Yalancının Mumu YaTSıya Kadar Yanar” Atasözünün Doğrusunun “YaSSı” Adlı Mum Söndürme Aletine Dayanan “Yalancının Mumu YaSSıya Kadar Yanar” Şeklinde Olduğu İddiası Doğru Değil “1840’lardan, zaman ayarlı mum söndürme aparatı” ifadeleriyle aktarılan videonun sonradan kurgulanarak aparatın adının “yassı” olduğu ve atasözünün doğrusunun “yalancının mumu yassıya yanar” şeklinde olduğunun uydurulduğu anlaşılıyor. …

ucak-ufo-yakalama

29 Temmuz 2023 Günü ABD’nin Nevada Eyaletinde ABD Hava Kuvvetlerinin 3 UFO’yu Yakaladığı Anın Görüntüsü Olduğu İddiasıyla Paylaşılan Video Dijital Savaş Simülatöründen Bir Klip Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Hava Kuvvetleri’nden eski istihbarat görevlisi olan David Grusch’un 26 Temmuz 2023 günü ABD Kongresi’ndeki oturumda yemin altında verdiği ifadede ABD hükümetinin…

ters-ayakkabilar

Görseldeki Ters Tabanlı Ayakkabıların 2. Dünya Savaşı Sırasında Nazi Almanyası Tarafından Düşmanı Yanıltmak İçin Üretildiği İddiası Doğru Değil II. Dünya Savaşı esnasında Nazi Almanyası ordusunun düşmanlarına karşı aldatıcı savaş taktiği olarak ters tabanlı ayakkabı ürettiği ve kullandığı iddiasıyla bir görsel sosyal medya platformlarında sıklıkla paylaşılıyor. II. Dünya Savaşı esnasında…

hickiran-bebek

Görüntüde annesi enerji içeceği içmiş fetüsün hıçkırığının görüldüğü iddiası doğru değil Amniyotik sıvı yüzünden hıçkırık krizine giren bebeğin görüldüğü belirtilerek paylaşılan video sonradan herhangi bir delil olmaksızın annenin enerji içeceği içmesi yüzünden fetüsün hıçkırdığı iddiasıyla aktarılmış. Her gün yeni bir yanlış bilgi paylaşan sosyal medya profilleri son günlerde annesi…

aglayan-nijer-adalet-bakani

Videoda Ağlayan Kişinin Darbecilerin Ülkenin Çalınan Paralarını İzah Etmesini İstediği ve Ölümle Tehdit Ettiği Nijer’in Eski Maliye Bakanı Olduğu İddiası Doğru Değil Video güncel değil. Videodaki kişi de Nijer’in Maliye Bakanı Ahmat Jidoud değil, Adalet Bakanı Marou Amadou. Nijer’de darbecilerin ülkenin önceki maliye bakanından çalınan paraların izahatını istediği iddiası kurgu.…

cariye-cocuk

Sosyal medya platformlarında 1910 yılında bir Arap ülkesinde 9 yaşındaki kız çocuğunun köle olarak kullanıldığı anı yansıttığı iddiasıyla aşağıdaki fotoğrafın kullanıldığı görülüyor. Bu yöndeki paylaşım örneği şöyle sunulabilir: Ateist TV (@Ateist_TV): “1910 yılından bize bakan kız çocuğu ve “Cariye” edinme hakkını kullanan bir Arap vatandaşı abdest…

ataturk florya renklendirme

“1936, Mustafa Kemal Atatürk, Florya plajında halk ile beraber” notuyla sosyal medyada paylaşılan renkli fotoğrafın üzerindeki bazı hatalar, montaj içerdiği algısına yol açmış. Söz konusu fotoğraf şöyle: Fotoğraf gerçek. Montaj içermiyor. Ancak, renklendirme çalışması esnasında plaj kumunun ve sandalın maviye bürünmesi bazı hatalara yol açmış. Bu hataların…