Gıda, Tarım ve Hayvancılık (Tarım ve Orman) Bakanlığı’nın domuz eti ve ürünlerine satış izni vermesiyle domuz ürünlerinin market raflarında yer almaya başlaması YENİ bir hadise değil
Türkiye’de domuz eti ve ürünlerine satış izninin 2002 yılı sonrasında AK Parti hükûmetleri döneminde verildiği, böylelikle domuz ürünlerinin market raflarında yer almaya başladığı ileri sürüldü.
Bu iddiayı aktaran sosyal medya paylaşımlarından bir örnek şöyle (Akabinde, paylaşılan market rafı görüntüsünün “arşiv görseli” olduğu beyan edildi):
Mustafa Seyfullah Kılıç: “AKP döneminde domuz eti “kasaplık et” sınıfına sokuldu ve hem kasap hem marketlerde satışa sunuldu Migros, Carrefur gibi marketlerde “domuz ürünü” reyonlarında satılıyor İsteyen yer isteyen yemez kimsenin tercihi bizi ilgilendirmez Fakat buradaki adaletsizlik şu ; Domuz eti ithalatında gümrük vergileri kaldırıldığı için domuz eti ve sucuk salam gibi yan ürünleri market ve kasaplarda ucuza alınabiliyorken , hayvancılığa teşvik verilmediği için yurt dışından ithal edilen sığır ve dana eti gümrük vergisi yüzünden ateş pahası Adeta domuz eti özendiriliyor halka.”
AKP döneminde domuz eti “kasaplık et” sınıfına sokuldu ve hem kasap hem marketlerde satışa sunuldu
Migros, Carrefur gibi marketlerde “domuz ürünü” reyonlarında satılıyor
İsteyen yer isteyen yemez kimsenin tercihi bizi ilgilendirmez
Satışına izin verilmesiyle market raflarında domuz etlerine yer verilmeye başlandığı iddiası ise bir anda yaygınlık kazandı.
Yargıç Harmankaya (@Yargicharmankya): “Tarım Bakanlığı Domuz eti ve ürünlerine satış izni verdi,ürünler market raflarında yer almaya başladı! Hayırlı olsun!!!”
Bircan Yıldırım (@BRCNYLDRMB): “Müjde! Tarım Bakanlığı Domuz eti ve ürünlerine satış izni verdi,ürünler market raflarında yer almaya başladı! Müslüman mahallesinde domuz eti satıyorlar hemde siyasal islamla yönetilen ülkede.”
Dr. Esmeralda (@Esmeral42507697): “Tarım Bakanlığı Domuz eti ve ürünlerine satış izni verdi,ürünler market raflarında yer almaya başladı. Afiyet olsun “
Tarım Bakanlığı Domuz eti ve ürünlerine satış izni verdi,ürünler market raflarında yer almaya başladı. Afiyet olsun pic.twitter.com/JHqpRQAxar
Öncelikle, “güncel” olduğu iddiasıyla kullanılan domuz eti ürünlerinin market rafında yer aldığı görsele değinelim…
Bir marketin rafında domuz eti ürünlerinin satışa sunulduğu görülen fotoğraf, 2014 yılından bu yana dolaşımda (Görsel, 2016 yılında Romanya’dan domuz eti ithalatına izin verilmesine tepki gösteren haberlerde de kullanılmış).
Bahse konu görsel geçmişte Migros marketlerinde domuz eti satışına tepki gösteren sosyal medya kullanıcıları tarafından da kullanılmıştı.
Domuz eti satışına da YENİ izin verilmiş değil.
Ülkemizde domuz eti satışı AK Parti hükûmetleri dönemi öncesinde de serbestti.
Domuz ürünlerinin üretimi ve satışı yeni bir işlem olmayıp uzun yıllar önce başlamıştır.
DSP, ANAP ve MHP koalisyonu döneminde 2000 yılında çıkarılan Türk Gıda Kodeksi Et Ürünleri Tebliği ile yasal düzenleme yapılarak domuz etinin üretimi ve satışı kontrol altına alınmıştır.
2000 yılında yapılan bu düzenleme ile domuz eti ürünlerinin satışına serbestiyet getirildiği algısı oluşmuş.
TBMM’de 1999 yılında verilen bir soru önergesine verilen yanıtta marketlerde domuz ürünü satışının mevzuat çerçevesinde yasal olduğu aktarılmış (Ayrıca, 2000 yılında TBMM görüşmelerinde milletvekillerinin ülkemizdeki marketlerde domuz eti satışı yapıldığına değinilmiş). Bahsi geçen yazılı soru önergesine Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca verilen yanıttaki ilgili bölüm şu şekilde:
“Yürürlükteki mevzuatlar çerçevesinde domuz ürünlerinin marketlerde satılmasında herhangi bir engel bulunmamaktadır. Ancak, bu ürünlerin satış noktalarında ayrı bölmelerde satılması gerekmektedir. Ancak bu bölmelerde tüketicinin kolayca görebileceği yere ‘Domuz Ürünleri’ levhasının konulması ve ayrıac yine tüketicinin kolayca görebileceği şekilde ürün etiketlerinde kırmızı renkli ‘Dikkat Domuz Ürünü ihtiva eder’ ibaresinin yazılması gerekmektedir.”
Ülkemizde domuz kaynaklı gıda katkı maddelerinin bütün gıdalarda, gıda katkı maddelerinde, gıda enzimlerinde ve gıda aroma vericilerinde kullanımı mevzuat gereği yasaktır.
Tüm gıda maddelerine üretim izni verilmesini gerektiren 28 Haziran 1995 tarihli 560 sayılı KHK ve bu kapsamda 16 Kasım 1997 tarihinde yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği doğrultusunda domuz yağı ve domuz eti içeren hiçbir gıda maddesine izin verilmediği ve verilmeyeceği Tarım ve Orman Bakanlığınca beyan edilmiştir.
Ancak, domuz etinin marketlerde ayrı bir bölmede uyarı metinleriyle satışına izin verilmiştir.
Ülkemiz genelinde faaliyet gösteren gıda ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri üreten, satan ve toplu tüketime sunan onay ve kayıt kapsamındaki gıda işletmelerinin resmî kontrol hizmetleri, 13 Haziran 2010 tarihli ve 27610 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 5996 sayılı “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu” ve bu Kanun kapsamında yayımlanan yönetmelik, tebliğ ve talimatlar çerçevesinde Tarım ve Orman Bakanlığınca yürütülmektedir.
5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu bu Kanun kapsamında hazırlanan “Gıda ve Yemin Resmi Kontrolleri Dair Yönetmelik” ile gerekli denetimlerin yapılması, denetim ve kontrollerde tespit edilmesi halinde kaçak domuz etlerini nakleden, bulunduran, satan ve işleyen kişi ve kuruluşlar ve sağlığı tehdit eden tarihi geçmiş gıda ürünlerinin satışını yapan kişi ve kuruluşlar hakkında uygunsuzluğun içeriğine göre, yediemin, el koyma, mülkiyetin kamuya geçirilmesi, imha, idari para cezası, Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusu gibi gerekli yasal işlemlerin yapılması hükmü getirilmiştir.
10 Şubat 2000 tarihli ve 23960 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nin “Et Ürünleri Tebliği“nin “Ambalajlama ve Etiketleme” başlıklı 12. maddesinin (b) bendinde “Et ürünlerinin elde edildiği tür, karışım söz konusu ise ürün adının hemen yanına en az 12 puntoluk büyüklükte her türün yüzdesi belirtilmelidir.” hükmü bulunmaktadır.
Ayrıca 7 Temmuz 2006 tarihli ve 26221 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği”nin “Çiğ Kırmızı Et ve Hazırlanmış Kırmızı Et Karışımları Tebliği“nin “Ambalajlama ve Etiketleme” başlıklı 13. maddesinin (a) bendinde “Bu Tebliğ kapsamındaki ürünlerde, ürünün ait olduğu kasaplık hayvan türü ürün ismi ile birlikte etikette belirtilecektir.” hükmü bulunmaktadır.
Yukarıdaki hükümlerde de belirtildiği üzere et ve et ürünlerinin etiketlerinde ürünün elde edildiği kasaplık hayvan türünün ürün ismi ile birlikte etikette belirtilmesi zorunludur.
Domuz eti ile üretilen ürünlerin etiketinde ürün ismi ile birlikte domuz etinden üretildiğinin belirtilmesi yasal zorunluluktur.
Üretilen ve satışa sunulan domuz eti ve ürünlerinin “Türk Gıda Kodeksi-Gıda Maddelerinin Genel Etiketleme ve Beslenme Yönünden Etiketleme Kuralları” Tebliği’ne göre gıda maddelerinin etiketinde yer alan “İçindekiler” bölümünde, gıda maddesinin üretiminde veya hazırlanmasında kullanılan ve değişmiş formu ile de olsa son üründe yer alan hammadde ve gıda katkı maddelerini üretim sırasında kullanıldıkları miktara göre azalan oranlarda belirtilmesi gerekmektedir.
