Ay’a Ayak Basan İkinci Astronot Olan Buzz Aldrin’in Ay’a Aslında Hiç Gidilmediğini İtiraf Ettiği İddiası Doğru Değil Şüphesiz, Ay’a hiç gidilmediği iddiası en popüler komplo teorileri listesinin başında geliyor. Daha önce, Neil Alden Armstrong’un Ay’a hiç gidilmediğini itiraf ettiği iddiasının doğru olmadığını, Armstrong’un 2005 yılında verdiği bir röportajda kullandığı…

Bardak / kupa koleksiyoncusunu ziyaret eden bir film ekibinin boomcusunun sakarlığıyla, sergilenen tüm fincanların kırıldığı görüntü aslında Wimpy Mugs adlı marka için 2009 yılında Güney Afrika’da yayınlanan bir reklâm. Wimpy adlı markanın yeni kahvaltı koleksiyonunun tanıtımı için “Wimpy: Kupa Koleksiyoncusu” başlığıyla bahse konu reklâm hazırlanarak yayına konmuştu.…

Kary Mullis’in PCR Testleri Hakkındaki Sözleri Çarpıtılmış Aşı karşıtlarının sosyal medya paylaşımlarında sıklıkla paylaştığı bir iddia, Kary Mullis’in mucidi olduğu PCR testlerinin hastalık tanısı için kullanılmaması gerektiğini, PCR testleri ile herkeste her hastalığın tespit edilebileceğini söylediği yönünde. Moleküler biyolojinin en önemli tekniklerinden Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR), DNA’nın canlı bir hücreye…

Koronavirüs Aşısı Olan Delta Airlines Pilotunun Uçuş Esnasında Aniden Öldüğü ve Yardımcı Pilotun Acil İniş Gerçekleştirdiği İddiası Doğru Değil Daha önce Malumatfurus.org’da British Airways’te çalışan dört pilotun, COVID-19 aşısı yüzünden hayatını kaybettiği ve bunun üzerine bahsi geçen hava yolu şirketinin hükûmet ile görüşmeler gerçekleştirdiği yönündeki asılsız iddiaya değinmiştik. Bugünkü…

Görme Engelli Kişinin Kırmızı – Beyaz Renkli Baston Taşımasının Aynı Zamanda İşitme Sorununun Bulunduğu Anlamına Geldiği İddiası -Birleşik Krallık İçin- Doğru Ancak Türkiye’de Bu Yönde Bir Uygulama Bulunmuyor Bilindiği üzere, “beyaz baston” görme engelli vatandaşlarımız için bir “sembol” haline gelmiş durumda. Bugün de, 15 Ekim Dünya Beyaz Baston Güvenlik…

28 Şubat Döneminde İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener’e Yönelik “Seni Kazığa Oturturum” Tehdidinin Emekli Orgeneral Çevik Bir Tarafından Dile Getirildiği İddiası Doğru Değil Bugünkü konumuz, yakın siyasi tarihimize dair hafızalarda yer eden “yağlı kazığa oturtma” tehdidi. 28 Şubat döneminde RefahYol Hükümeti’nde İçişleri Bakanlığı görevini üstlenen Meral Akşener’e iletmesi…

Ankara’nın 13 Ekim 1923’te Değil 15 Ocak 1945’te Başkent Olduğu İddiası Doğru Değil Bugün 13 Ekim, Ankara’nın başkent oluşunun yıl dönümü. 13 Ekim 1923 tarihinde yeni kurulan devletin idari yapısının merkezi olarak Ankara ilan edilmişti. Ancak, Ankara’nın başkent oluş tarihinin 13 Ekim 1923 değil 15 Ocak 1945 olduğunu öne sürenler…

Dünya Yüzeyinden Gökyüzünde Üç Güneşin Yan Yana Görüldüğü Anı Yansıttığı İddiasıyla Paylaşılan Görüntüler Atmosferdeki Buz Kristallerinin Oluşturduğu “Yalancı Güneş” Olarak Da Bilinen Optik İllüzyon Sonucu Oluşuyor Daha önce Malumatfurus.org’da Güneş’in ve dolunayın birbirine yakın konumda görüntülendiği iddiasıyla paylaşılan görsellerin imkânsızlığına değinmiştik. Bugün, Dünya yüzeyinden aynı anda birden fazla Güneş’in…

Gerçekçi efektleri ve grafikleriyle bazı bilgisayar oyunlarının basın kuruluşları ve sosyal medya kullanıcıları tarafından gerçek sanılarak paylaşıldığına şahit oluyoruz. Bilhassa askerî operasyon süreçlerinde simülasyonlardan kaydedilen görüntülerin gerçekleşen silahlı çatışmalara ait olduğu iddiasıyla servis edildiği görülüyor. Bilgisayar Oyunlarından Görüntüler Gerçek Hayattan Çatışmalardan Nasıl Ayırt Edilebilir? Arma 3 adlı savaş…

Videodaki Bebeğin Gözünün Simsiyah Olmasına Anne ve Babasının Koronavirüs Aşısı Olmasının Yol Açtığı İddiası Doğru Değil Ebeveynlerinin koronavirüs aşısı olmasının etkisiyle bir yenidoğan bebeğin gözünün tamamen siyaha büründüğü ve sağlığının bozulduğu yönündeki asılsız iddiayla sosyal medyada bir videonun paylaşıldığı görülüyor. Yasin Aslan: “Korona Aşısnın, Simsiyah Gözlü ‘İnsanüstü’ Bebekleri…

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun İlim Yayma Vakfı’nın Kurucularından Olduğu İddiası Doğru Değil İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun muhafazakar çizgide faaliyet gösteren İlim Yayma Vakfı’nın kurucusu olduğu iddiası, hem anakronik hem de prosedürel tutarsızlık içeriyor. İddiayı örnekledikten sonra detayları sunalım… Murat Barış: “Ekrem İmamoğlu adlı…

Fotoğrafın Japonya’da Bir Mezar Taşındaki QR Kodunu Tarayan Bir Kişiyi Yansıttığı İddiası Doğru Değil Japonya’da yer alan mezar taşları üzerindeki QR kodlarını cep telefonu ile taratarak mezar sahibi hakkında bilgi alındığı iddiasıyla aşağıdaki görselin sosyal medyada paylaşıldığına şahit olunuyor… Mezar taşları üzerindeki QR kodunu tarayan kişilerin görüntüsünü…

Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Evde Kedi Beslemenin Caiz Olmadığı Yönünde Bir Fetva Yayımladığı İddiası Doğru Değil Diyanet, Zorunlu Olarak İhtiyaç Duyulması Dışında Evin İçinde Köpek Beslemenin Caiz Olmadığını Belirtmektedir Diyanet İşleri Başkanlığı’nın (DİB / Diyanet) “evde kedi köpek beslemenin haram olduğuna” yönelik bir fetva yayımladığı iddiası geçmişte farklı tarihlerde gündeme…

Droneların Havada Top Oynadığı Video Dijital Efekt İçeriyor Sosyal medyada “top sektiren drone’lar” notuyla gerçek sanılarak paylaşılan video aslında dijital müdahale içeriyor. Video: https://twitter.com/malumatfurusorg/status/1447130654962069509 Söz konusu videonun kaynağı Hamid Ebrahimnia adlı görsel efekt uzmanının 26 Şubat 2021 tarihli sosyal medya paylaşımı. https://www.instagram.com/p/CLwdEEYA9Bd/ Droneların…

Paylaşılan Görselin NASA Tarafından Görüntülenen Güneş Yüzeyinin En Net Fotoğrafı Olduğu İddiası Doğru Değil Güneş yüzeyini net şekilde gösterdiği ve ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) tarafından kaydedildiği iddiasıyla aşağıdaki görselin sosyal medyada paylaşıldığı görülüyor. Paylaşımlar şöyle örneklenebilir: “Güneş yüzeyinin görüntülenen en net fotoğrafı buymuş.…

Ernesto Che Guevara’nın Atatürk Barış Ödülünü Reddettiği İddiası Doğru Değil Devrimci Che Guevara’nın katıldığı BM toplantısında Dışişleri Bakanı tarafından kendisine teklif edilen Atatürk Barış Ödülü’nü almayı reddettiği iddiası Ekşi Sözlük’te bir kullanıcı tarafından uydurulmuştur. Söz konusu Che Guevara gibi yakın tarihin ünlü bir devrimci karakteri olunca, şehir efsaneleri de…

Yusuf Atılgan’ın Aylak Adam ve Anayurt Oteli’ni Yazdıktan Sonra İnsanlara Küserek 30 Yıl Tek Satır Yazmadan Çiftçilik Yaptığı İddiası Doğru Değil Öğretmen ve yazar Yusuf Ziya Atılgan’ın (27 Haziran 1921 – 9 Ekim 1989), Aylak Adam ve Anayurt Oteli adlı 2 önemli eserini yazdıktan sonra hayata küserek bir köye…

Paylaşılan Görselin Covid-19 Aşısı Yapılan Bebeğin Vücudunun Gösterdiği Reaksiyonu Yansıttığı İddiası Doğru Değil Aşı karşıtlarının gerçek dışı iddialarını desteklemek üzere kullandıkları görsel içeriklerin koronavirüs pandemisi ortaya çıkmadan önceye tarihlenebildiği anakronik örneklere daha önce Malumatfurus.org’da değinmiştik. Bugünkü konumuz, henüz pandemi ortada dahi yokken paylaşıldığı hâlde koronavirüs aşılarıyla ilişkilendirilen bir görsel.…

Kuzey Koreli generallerinin rozet, bröve ve madalya “enflasyonu” bilinen bir olgu. Kuzey Kore’de görev yapan askeri personelden bazı görseller şöyle sunulabilir: Bu durumun dijital düzenleme ile daha da abartıldığına da şahit oluyoruz… Üniformaları madalya ile kaplı generallerin yer aldığı popüler…

İzmir’deki Necatibey Ortaokulu’nun Yıkılarak Yerine Suriyelilerin Eğitim Göreceği Okulun Yapılacağı İddiası Doğru Değil İzmir’deki Necatibey Ortaokulu, salt Suriyeli öğrenciler için yeni okul inşa etmek amacıyla değil depreme karşı dayanıksız olduğu tespitiyle bölgede okul çağında olan tüm çocuklara hizmet vermesi amacıyla yıkıldı. Yılmaz Özdil, Sözcü’deki “Okulumu yıktılar” başlıklı 26 Eylül…