Category

Doğrulama / Yanlışlama

Category
koronavirüs hamile

Koronavirüs (Covid-19) Aşılarının Hamile Kadınların Düşük Yapmasına Yol Açtığı İddiası Bu yazımızda, COVID-19 aşılarının hamile kadınların düşük yapmasına sebebiyet verdiği iddiasını ele alacağız. İddianın en sık görülen örneklerinden birisi, “Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) yaşayan Sara Beltrán Ponce isimli bir doktorun 14 haftalık hamile iken COVID-19 aşısı olması sonucu düşük…

ahcik arat twitter

İspanya’da Madrid Üniversitesinde Görev Yaptığını ve Ermeni Kökenli Psikoloji Profesörü Olduğunu Öne Süren Ahcik Arat Adlı Sahte Profil Bugünkü konumuz, aylar önce ifşa ettiğimiz hâlde hâlâ gerçek sanılan bir Twitter profil. İspanya’da bir üniversiteden Ermeni kökenli psikoloji profesörü kisvesiyle “Ahcik Arat” (@AhcikAratyan – Twitter ID: 1315233278006304768) adlı profil, oluşturulmasının…

ankara kamu kurumları

Orhan Uğurlu Kurum İsimlerini Yanlış Aktarmış Orhan Uğurlu, Yeniçağ Gazetesi’nde 16 Aralık 2017 günü yayınlanan “Zamlar yağıyor aklımız almıyor” başlıklı yazısında kurum isimlerinin 24 yıl önceki haline yer vermiş: “Altın Tahvili, Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek tarafından büyük bir ekonomik hamle olarak açıklandı ama ilk parti hayal kırıklığı yaratınca 15…

yüzde puan

(Özellikle) Ekonomi ile ilgili veriler aktarılırken sık düşülen hatalardan biri “yüzde” ile “puan” ayrımının göz ardı edilmesi… “Yüzde” ifadesi hayatımızda oldukça sık kullandığımız bir kavram.  Bir büyüklükte yaşanan değişimleri, iki değer arasındaki farkı ve yapılan bir paylaşımı yüzde kavramı ile ifade ettiğimizde daha kolay anlaşılmaktadır. Örnek olarak ekonominin büyümesini,…

meral akşener fethullah gülen

Fotoğrafın Meral Akşener ve Fethullah Gülen’in Birlikte Görüntülendiği Ana Ait Olduğu İddiası ASILSIZ Gerçek olmadığı üstünkörü bir göz atışla bile anlaşılabilen ve montaj olduğu daha önce ortaya konulan bir görselin sosyal medyada tekrar dolaşıma sokulduğuna şahit oluyoruz. Bahsi geçen görsel: İYİ Parti lideri Meral Akşener’in Fethullahçı Terör Örgütü (FETÖ)…

nazım hikmet ran bahçede

“Yürekli Bir Kadının Başı, Yüreksiz Bir Erkeğin Omzuna Ağır Gelir” Sözünün Nâzım Hikmet’e Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Bugün, çeşitli platformlarda sıkça karşılaştığımız bir sözden bahsedeceğiz. Nâzım Hikmet’e (15 Ocak 1902 – 3 Haziran 1963) izafe edilen “Yürekli Bir Kadının Başı Yüreksiz Bir Erkeğin Omzuna Ağır Gelir” şeklindeki sözün,…

kıble bulucu

Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 81 İl İçin Kıble Uzmanı Kadrosu Açtığı İddiası Doğru Değil Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından 81 ilde görevlendirilmek üzere kıble uzmanı kadrosunun açıldığı iddiası son günlerde tekrar dolaşıma girdi. Feyzi İşbaşaran, Ergün Poyraz ve Erdal Aksünger, Diyanet’in kıble uzmanı ataması gerçekleştirdiğini şöyle öne sürmüştü: “Diyanet İşleri Başkanlığı,…

uyar turgut

“Herkes Bıraksın Senin İçin Ölürüm Laflarını / Önce Kendiniz İçin Yaşamayı Öğrenin, Sonra Başkası İçin Ölürsünüz” Sözünün Turgut Uyar’a Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Edebiyatta her geçen gün bir yenisine rastladığımız, bir şehir efsanesi gibi hiç araştırılmadan yaygınlık gösteren hatalı ithaflardan birini inceleyeceğiz bugün. Turgut Uyar’a (4 Ağustos 1927…

mars dünya venüs jüpiter

Fotoğrafın Dünya, Venüs ve Jüpiter’in Sıralandığı Anda Mars’ta Kaydedildiği İddiası Doğru Değil Paylaşılan Görsel Aslında Bir Dijital İllüstrasyon, NASA Tarafından Yayımlanan Gerçek Bir Fotoğraf Değil Sosyal medyada “Dünya, Venüs ve Jüpiter’in Mars’tan görünüşü” ya da “Dünya, Jüpiter ve Venüs’ün Mars’tan çekilmiş fotoğrafı” gibi notlarla paylaşılan ve NASA’nın Curiosity adlı…

sabahattin ali fotoğrafı

“Gözlerimden Öptü” Şiirinin Sabahattin Ali’ye Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Bugün, dilimize başarılı pek çok şiir kazandırsa da daha ziyade düzyazı eserleriyle, bilhassa da romanlarıyla ön plana çıkan bir edebiyatçıdan, Sabahattin Ali’den (25 Şubat 1907 – 2 Nisan 1948) ve kendisine atfedilen “Gözlerimden Öptü” başlıklı şiirden bahsedeceğiz. Önce şiire…

atatürk bozkurt hareketi

Fotoğrafta Mustafa Kemal Atatürk’ün Bozkurt İşareti Yaptığı İddiası Doğru Değil Sosyal medyada Mustafa Kemal Atatürk’ün bozkurt işareti olarak bilinen el hareketini yaptığı iddiasıyla bir fotoğrafının paylaşıldığına şahit oluyoruz. Atatürk’ün de bozkurt selamı verdiği iddiasıyla bahse konu fotoğrafa yer veren sosyal medya paylaşımlarından bazı örnekler sunacak olursak: Sakalar İskitler:…

Fotoğraftaki Protez Diş Görünümlü Flaş Belleğin FETÖ Operasyonları Sırasında Ele Geçirildiği İddiası Asılsız

Fotoğraftaki Protez Diş Görünümlü Flaş Belleğin FETÖ Operasyonları Sırasında Ele Geçirildiği İddiası Doğru Değil FETÖ’ye yönelik yürütülen bir operasyonda ele geçirildiği öne sürülen protez diş görünümlü flaş belleğe ilişkin paylaşılan ve “takma dişten flash bellek çıktı” başlıklı haberlerde kullanılan görsel, 2014 yılından bu yana e-ticaret sitelerinde satılan ve pek çok internet…

orhan veli kanık sigara içerken

“Hep Seni Düşünürüm” İsimli Şiirin Orhan Veli Kanık’a Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Bugün, Garip akımının öncü şairlerinden Orhan Veli’ye (13 Nisan 1914 – 14 Kasım 1950) izafe edilmiş bir şiirden bahsedeceğiz. Öncelikle şiirin tamamına göz atalım: “Ben ne zaman, Öyle durup dururken. Öyle damdan düşer gibi Açıp…

mars foto karşılaştırma

Paylaşılan Görüntünün Alplerden Ay Manzarasını İçerdiği İddiası Gerçek Dışı Ay Sanılan Gök Cismi Mars, Görüntü Montaj İçeriyor Daha önce montaj içeren Ay fotoğraflarına değinmiştik. Bu defa farklı bir vaka ile karşı karşıyayız. Bu kez, Ay içeren montaj görselleri paylaşanlar yerine, Ay’a ait olduğu iddiasıyla Mars’a ait görüntüyü…

virüs aşı çizimi

Koronavirüs Mutasyonuna ve Varyantlarına Karşı Aşıların Etkinliği Bu yazımızda, en son veriler doğrultusunda koronavirüs mutasyonlarını ve kullanımda olan aşıların bu mutasyonlar üzerindeki randımanlarını ele alacağız. Son dönemlerde farklı coğrafyalarda ortaya çıkan koronavirüs varyantlarının başka ülkelere de yayılması ile toplum genelinde konuya dair bir kafa karışıklığı mevcut görünmekte: …

“Bir Gün Seni Unutmak Zorunda Kalırsam Aşkımın Küçüklüğüne Değil, Çaresizliğimin Büyüklüğüne İnan” Sözünün Attilâ İlhan’a Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Bugün; şair, romancı, gazeteci, senarist, eleştirmen gibi pek çok sıfata haiz bir edebiyatçıya, Attilâ İlhan’a (15 Haziran 1925 – 10 Ekim 2005) atfedilmiş bir sözden bahsedeceğiz. “Bir gün seni…

eminönü denize atlama yarışması

Eminönü’nde Yüzlerce Suriye Vatandaşının Denize Atlama Yarışması Düzenlediği Anı Yansıttığı İddiasıyla Paylaşılan Video Güncel Değil, Arka Planına Farklı Bir Kayıttan Alınan Ses Eklenmiş, Videodaki Kişilerin Tamamının Suriye Kökenli Olduğuna Yönelik Bulgu Bulunmuyor Koronavirüs salgını nedeniyle alınan karantina önlemler sürdürülürken 25 Şubat 2020 günü akşamı sosyal medyaya yansıyan bir video…

“Bir Askerin Mezarına” İsimli Şiirin Mustafa Kemal Atatürk’e Ait Olduğu İddiası Doğru Değil. Şiir, Mustafa Kemal Gönder’e Ait Mustafa Kemal Atatürk’e kendisine ait olmayan sayısız vecizenin yakıştırıldığı hepimizin malumu. Bir kısmı Malumatfuruş’ta daha evvel incelenmişti. Bugün ise, Mustafa Kemal Atatürk’e ithaf edilen “Bir Askerin Mezarı” isimli şiiri konu edeceğiz.…

gülten akın cankoçak

“Öldüğü Gün / Hepimizi İşten Attılar” ve “Her Şeyin Fazlası Zararlıdır Ya / Fazla Şiirden Öldü Edip Cansever” Dizelerinin Gülten Akın Cankoçak’a Ait Olduğu İddiası Gerçek Dışı Dizeler Cemal Süreya’ya Ait Bugünkü konumuz, Gülten Akın Cankoçak’a (1933-2015) ait sanılan “Öldüğü gün / hepimizi işten attılar” ve “her şeyin fazlası…

hokey kalecisi yüz yaraları

Fotoğrafın 1966 Yılında Kask Takma Zorunluluğunun Gelmesinden Önce Hokey Kaleciliği Yapan Terry Sawchuk’un Dikişli Yüzünü Yansıttığı İddiası Doğru Değil 1966 yılında koruyucu kask takılmasını zorunlu kılmadan önce bir hokey kalecisine ait olduğu iddiasıyla bir yüz fotoğrafının paylaşıldığına şahit oluyoruz. Koruyucu kasklar standart oyun ekipmanları olarak kabul edilmeden önce hokey…