2023 Yılında Afrika’da Etiyopya’da Bir Köle Pazarının ya da Suudi Arabistan’da Bir Cariye Pazarının Görüntülendiği İddiasıyla Paylaşılan Videonun Bir Ayine Ait Olduğu Anlaşılıyor
İlk bakışta koyun sürüsü ya da istiflenmiş un çuvalı sanılan, izlenmeye devam edildiğinde secdeye kapanmış insanların idrak edildiği video sosyal medya platformlarında 2023 yılında Afrika’da / Etiyopya’da bir köle pazarına ait olduğu iddiasıyla servis edildi.
Videoyu Afrika’dan köle pazarına ait olduğu iddiasıyla sunan ülkemizden sosyal medya profillerinin paylaşım örnekleri:
Burhi (@Burhimum): “2023 yılında, Afrika’da bir köle pazarı. Etiyopya olduğu belirtiliyor.”
23 DERECE (@yirmiucderece): ” Yıl 2023… Etiyopya’da bir köle pazarı!”
İLAVE: Söz konusu video bu defa Suudi Arabistan’daki bir cariye pazarına ait olduğu iddiasıyla paylaşılmaya başlanmış.
Videonun kaynağı, kaydedildiği zaman ve konum henüz netleştirilemedi.
Görüntü “karaborsa” (“blackmarket”) odaklı bir mizahî (!) paylaşımla 9GAG‘de paylaşılmasının ardından yaygınlık kazanmış.
Ancak, açık kaynak taraması bize videonun Afrika’da bir köle pazarına ait olmadığını, Senegal’de kaydedilmiş olabileceğini işaret ediyor.
Senegal’de yerel halkın hayalet ve şeytanlara karşı çocukların beyaz örtülerle katıldığı oyun / ayin görüntüleri paylaşılan videolar ile örtüşüyor.
Köle pazarına ait sanılan videonun Senegal’de, aynı zamanda Gambiya ve Moritanya’da da bulunan etnik bir grup olan Sererler tarafından uygulanan “Ndut” adı verilen geleneksel bir tören olduğu anlaşılıyor.
Etiyopya’da kadınların köle pazarında satışına ait zannedilen; ancak, bir tür “kabul töreni”ne ait olan videoda Afrikalı yerli kabilesinin genç erkek bireylerin beyaz kumaşlara bürünerek yere çöktüğü görülüyor.
The Observers, Serer adlı Afrikalı topluluktan bireylerle yaptığı görüşmede bahsi geçen görüntünün içeriğini doğrularken, videodaki törene katılan gençlerden birinin ailesine ulaşıp görüntünün 26 Aralık 2022 tarihinde Senegal’in Djilass köyünde kaydedildiğini tespit etti.
Videonun Etiyopya’da bir ayinde kaydedildiği de diğer bir iddia idi.
Yukarıda alıntılanan görüntüler göz önünde bulundurulduğunda, videonun Etiyopya ve Eritre’de Ortodoks Hristiyanların Fasika (ya da Dagmay Tensae) adlı Paskalya ayini yerine Senegal’de çocukların katıldığı bir toplu etkinlikte kaydedilmiş olması daha ağır basıyor.
Etiyopya ve Eritre’den “Ortodoks Paskalyası” ya da “Paskalya Pazarı” olarak nitelenen dini törenden görsellerde beyaz örtülü kadınların yere kapanarak ibadet ettiği görülüyor.
Paskalya ayini için kiliseye giden Etiyopyalı Hristiyan kadınların başlarını ve omuzlarını örtmek için 2 kattan oluşan el yapımı bir kumaşla örttüğü biliniyor.
Etiyopya Ortodoks Tevhîdî Kilisesi’nde (Tewahedo / ተዋሕዶ / täwaḥədo) Fasika adı verilen günde aynı beyaz kumaşa bürünmüş Etiyopyalıların yere kapanarak ya da uzanarak ibadet ettiği görülüyor.
2012 yılından aşağıdaki videoda 14.29’dan itibaren benzer bir an izlenebilir.
“Ortodoks Paskalyası”nda beyaz kumaşla vücudunu örten Afrikalı kadınların ibadet ettiği farklı görüntülerden örnekler şöyle sunulabilir:
Celebrations for Orthodox Easter at one of Lalibela’s monolithic churches, a UNESCO site.This year’s celebrations were like no other, almost no tourists as #Ethiopia is ravaged #COVID19 while battling a war in its northern #Tigray region. On assignment for @reuters w @NegeriTiksa pic.twitter.com/yWTnrKUnPC
— giulia paravicini (@giuliaparavicin) May 2, 2021
Covid-19 salgınının etkilerinin yoğun şekilde hissedildiği günlerde Etiyopyalı kadınlar (Covid-19 nedeniyle sosyal mesafeye uyarak) secde pozisyonunda ayin yapmıştı.
Etiyopya, Eritre ve Senegal’de videodaki gibi beyaz örtülü kadınların satıldığı bir köle pazarının bulunduğuna dair destekleyici başka bir bilgi / bulguya rastlanamıyor.
Ancak, Afrika’da insan kaçakçılığının ve ticaretinin günümüzde dahi önemli bir sorun olduğu farklı birçok kaynak tarafınca aktarıldığını da vurgulamak gerek.