Paylaşılan Görselin Kemal Kılıçdaroğlu’nun SSK Özürlü Kartına Ait Olduğu İddiası Doğru Değil
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun SSK’nın başındayken engelli maaşı alabilmek için kendine özürlü kartı bastırdığı yönündeki asılsız iddianın, beraberinde dijital müdahale içeren bir görselle birlikte sosyal medyada paylaşıldığına şahit oluyoruz.
Mezkur asparagas ve montaj görsel, uzun süredir sosyal medyada gerçek olduğu iddiasıyla paylaşılıyor.
Montaj olduğu ortaya koyulmasına rağmen bu montaj görselin gerçek sanılarak ya da gerçek olduğu lanse edilerek paylaşılmaya devam edildiği görülüyor.
Gerçek ötesi çağda özellikle siyasetle ilgili yanlış iddiaların doğrusunun aktarılmasının arzu edilen faydayı sağlamadığı biliniyor. Gerçek olmadığının bilinmesine rağmen montaj görselin ve uydurulan anlatının hâlâ paylaşılıyor olması bu durumun bir göstergesi.
Bu durumda, bu ve benzer görsellerin montaj olup olmadığının nasıl anlaşılabileceğine değinmek tek mantıklı ve anlamlı yol olarak karşımıza çıkıyor.
Peki, bu görselin montaj olduğunu nasıl teyit edebiliriz?
Kart görselinin dijital müdahale içerdiğinin başlıca göstergeleri, sahip olduğu font, arka plan, damga gibi emareler.
Ancak, kartın montaj olduğunun en temel göstergesi, bir başka kart görseli kullanılarak oluşturulması ve Kemal Kılıçdaroğlu’nun sanal alemde yer alan bir fotoğrafının işlenerek kullanılması.
SSK Özürlü Kartı başlıklı görselin izi, arama motorlarında tersine görsel arama yoluyla tarandığında montaj için baz alınan versiyonu karşımıza İbrahim Karaoğlu adlı sosyal medya kullanıcısının 17 Kasım 2017 tarihli paylaşımında çıkıyor.
İbrahim Karaoğlu adına SSK Konya Bölge Müdürlüğü ve sigorta sicil kartı ibareli görsel şu şekildeydi:
Tersine görsel arama işleminin nasıl gerçekleştirilebileceğine daha önce değinmiştik.
Montaj görselde kullanılan Kemal Kılıçdaroğlu’na ait fotoğrafın izi de yine arama motorlarında yapılabilecek tersine görsel arama ve yüz tarama ile sürülebilir.
Bing ya da Yandex üzerinde görseli taratıp, ilgili bölümü seçip sorgulayarak bu işlem kolayca gerçekleştirilebilir.
Arama motorlarında yapılan yüz tarama ile bahse konu montaj görselde Kemal Kılıçdaroğlu’nun 1994 yılında bir basın toplantısı esnasında çekilen fotoğrafının arka planı temizlenerek kullanıldığı anlaşılabiliyor.
Arama motorlarında yüz taramanın nasıl gerçekleştirilebileceğine daha önce değinmiştik.
İlaveten, Forensically vasıtasıyla “Noise Analysis” seçeneği sayesinde vesika fotoğrafı suretine büründürülen görselin arka planının temizlendiği anlaşılabiliyor.
İlgilenenler, internet sitemizde Doğrulama Teknikleri adlı bölümde aktarılan yöntemleri de inceleyebilir.