“Depremzede Kayıt Başvurusu” & “Afetzede Hak Sahipliği Başvurusu” & “AFAD Kartı” İle İlgili İddialar

Deprem bölgesinden ayrılacak kişilerin deprem yardımından yararlanabilmesi için AFAD kart almadan bulundukları şehir ya da ilçe sınırlarını terk etmemesi gerektiği, depremzedelerin haklarından faydalanabilmesi için Afetzede Hak Sahipliği Başvurusu yapması gerektiği iddiası doğru değil

Sosyal medya platformlarında ve mesajlaşma uygulamalarında deprem bölgesi zarara uğrayan (ya da enkaz altından çıkarılan) vatandaşların kamu kurumları tarafından sunulacak destekler açısından hak kaybına uğramamaları için İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’na (AFAD) depremzede kayıt başvurusu yapmaları ya da AFAD kart almaları iddiası yaygın şekilde paylaşıldı.

Paylaşılan metinler ve görseller şöyle:

“Arkadaşlar deprem bölgesinden gelen tanıdıklarınızı mutlaka AFAD’a yönlendirip kayıt yaptırmasını sağlayın yoksa depremzede haklarından faydalanamayacaklar belediyeyle görüşülmüş. Bilgilerinize. Bu bilgiyi bir şekilde paylaşma şansımız olursa sevinirim. İlerleyen süreçte depremzedelere tanınacak diğer kolaylıklardan da faydalanmak için bu kayıt şart koşulacakmış https://www.turkiye.gov.tr/afad-afetzede-hak-sahipligi-basvurusu-5070#”

“Dikkat dikkat dikkat

Deprem bölgesinden ayrılacak kişilerin deprem yardımından yararlanabilmesi için AFAD KART almadan bulundukları şehir / ilçe sınırlarını terk etmemeleri isteniyor.”

Deprem bölgesinden ayrılacak kişilerin deprem yardımından yararlanabilmesi için AFAD kart almadan bulundukları şehir / ilçe sınırlarını terk etmemesi gerektiği iddiasının gerçeği yansıtmadığı açıklandı.

AFAD, afetzede vatandaşların durumlarını gösterir bir AFAD kartı almaları gerektiği iddiasının gerçeği yansıtmadığını duyurdu.

Kurum tarafından 10 Şubat 2023 günü yapılan açıklama şöyle:

“Bugün bazı sosyal medya hesaplarında ve WhatsApp gruplarında dolaşıma sokulan “afetzede vatandaşlarımızın durumlarını gösterir bir AFAD kartı almaları gerektiği” iddiaları, gerçeği yansıtmamaktadır.

 

Konuyla ilgili AFAD Başkanlığı tarafından 08/02/2023 tarihinde kamuoyuna bilgilendirme yapılmış olup bu hususta;

 

1. Bulundukları illerden ayrılmak isteyen ve barınma ihtiyacı olan afetzedelerimizin gideceği iller, diğer illerin barınma kapasitesi de düşünülerek planlanmış olup, depremin etkili olduğu 10 ilimizde ilan edilen tahliye noktalarından yürütülmektedir.

2. Kendi imkânları ile veya tahliye noktasında tahsis edilen araçlarla afet bölgesinden ayrılmak isteyen vatandaşlarımızın, gittikleri illerde barınma sıkıntısı çekmemesi için 10 ilimizde belirlenen tahliye noktalarına bildirim yapmaları gerekmektedir.

3. Tahliye noktalarında, vatandaşlarımıza illerimizin barınma kapasitesi dikkate alınarak yönlendirmeler yapılacak ve gidecekleri illerde Valiliklerimizce oluşturulan komisyonlar tarafından barınma ihtiyaçları karşılanacaktır.

 

4. Başvuru esnasında, afetzedelerin durumunu gösterir bir belge talep edilmesi sözkonusu değildir; başvuru sonrasında da AFAD tarafından herhangi bir belge veya kart düzenlenmemektedir.

 

5. 08/02/2023 tarihinde AFAD tarafından yapılan bilgilendirmeden önce kendi imkanlarıyla tahliye noktalarına başvuru yapmadan ayrılmış olanlar, gittikleri illerde valiliklere başvurmaları halinde, ikamet durumlarına bakılarak oluşturulan komisyon birimlerince belirlenen barınma alanlarına yönlendirileceklerdir.

 

Tüm bu sürecin sağlıklı şekilde yürütülmesi, tahliye konusunda vatandaşlarımızın mağduriyet yaşamaması için, ilan edilen tahliye noktalarına başvuru yapmadan yola çıkılmaması; bu zorlu dönemde sadece resmi birimlerce yapılan açıklamalara itibar edilmesi önem arz etmektedir.

 

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.”

AFAD Başkanı Yunus Sezer yaptığı açıklamada vatandaşlardan afetzede olduklarına dair, ‘depremzede bilgi kartı’ isteniyor iddialarının gerçeği yansıtmadığını, vatandaşların AFAD’a müracaat etmemelerinin bir hak kaybına yol açmayacağını, bu yönde bir uygulamanın olmadığını, hiçbir depremzedenin hak kaybı yaşamayacağını söyledi ve şu ifadeleri kullandı:

“Kesinlikle bize müracaat etmeleri ya da etmemeleri kendilerinin hak kaybına sebep olmamaktadır. Devletimizin depremzedelere, afetzedelere verilecek tüm imkanları bakidir.”

“Herhangi bir belge istemiyoruz. Gittikleri zaman ikamet bilgileri sorgulanarak vatandaşlarımıza uygun barınma imkanları sağlanmaktadır.”

Valilikler tarafından şu duyuru geçildi:

“Basın Duyurusu (2023/4)

Afete maruz kalan vatandaşlarımızın ilimizdeki yerleştirilme işlemleri devam etmektedir. Bazı sosyal medya mecralarında yer alan “depremzede haklarından faydalanılabilmesi için AFAD’a kayıt yaptırılması gerekli” şeklindeki ifadeler kesinlikle gerçeği yansıtmamaktadır. Valiliğimizin herhangi bir biriminde buna ilişkin belge verilmesi söz konusu değildir.

Vatandaşlarımızın resmî kurum/kuruluş kaynaklı olmayan açıklamalara itibar etmemeleri hususu;

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.”

Depremlerin merkez üssü olan Kahramanmaraş’taki Valilik tarafından paylaşılan duyuruda, il dışına gidecek vatandaşlardan “afetzede belgesi” ya da herhangi bir belgenin talep edilmediği belirtildi.

BASIN DUYURUSU 👇 pic.twitter.com/NbCVE2he2q

— Kahramanmaraş Valiliği (@TCkahramanmaras) February 10, 2023

İl Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi binalarına “”afet bölgesinden gelen afetzedelerin kayıt yaptırma zorunlulukları bulunmamaktadır” yazılı ilanların asıldığı görülüyor.

İletişim Başkanlığı konuyla ilgili şu duyuruyu geçti:

“Depremzedelere tanınacak destek ve kolaylıklardan faydalanmak için kayıt ve şart koşulacağı iddiası tamamen asılsızdır. Manipülatif içerikler karşısında vatandaşlarımızın dikkatli olmaları ve asılsız iddialara itibar etmemeleri önem arz etmektedir.”

“Depremden etkilenen vatandaşlarımızın yardım ve destekler için herhangi bir kayıt ve başvuru şartı yapmasına gerek yoktur. Afetten etkilenen vatandaşlarımız, belirlenen tüm desteklerden yararlanacaktır. ‘Depremzedelerin AFAD’a yönlendirip kayıt yaptırmasını sağlayın. Depremzedelere destek ve tanınacak diğer kolaylıklardan faydalanmak için bu kayıt şart koşulacakmış’ iddiası tamamen asılsızdır.”

İletişim Başkanlığı tarafından yürütülen Doğrulama Servisi tarafından iddia hakkında şu açıklama yapıldı:

“Bazı haberleşme uygulamalarında paylaşılan, “Depremzedelerin AFAD’a yönlendirip kayıt yaptırmasını sağlayın. Depremzedelere destek ve tanınacak diğer kolaylıklardan faydalanmak için bu kayıt şart koşulacakmış.” iddiası tamamen asılsızdır.

Depremden etkilenen vatandaşlarımızın yardım ve destekler için herhangi bir kayıt ve başvuru şartı yapmasına gerek yoktur. Afetten etkilenen vatandaşlarımız, belirlenen tüm desteklerden yararlanacaktır.”

İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi Koordinatörü İdris Kardaş da bu iddia hakkında “Bu whatsapp mesajına lütfen itibar etmeyiniz. Kayıt ve başvuru şartı yok. Depremzede olan herkes haklarını alacak. Bilginize.” ifadelerini kullanmış.

Bu whatsapp mesajına lütfen itibar etmeyiniz.

Kayıt ve başvuru şartı yok. Depremzede olan herkes haklarını alacak. Bilginize. #Dezenformasyon #Yalan pic.twitter.com/vbCtpEnfjf

— İdris Kardaş (@idriskardas) February 10, 2023

***

Depremzedelerin konut başta olmak üzere deprem desteklerine ulaşabilmesi amacıyla e-devlet üzerinden başvuru yapmak için kullanmaları gereken sayfaya işbu yazının hazırlandığı an itibarıyla ulaşılamıyor.

***

Deprem gibi afetlerden etkilenen vatandaşların kamu yardımlarına dair hak sahipliği, 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun‘un (Afetler Kanunu) 29. maddesi gereğince hazırlanan 28 Ağustos 1968 tarihli “Afet Sebebiyle Hak Sahibi Olanların Tespiti Hakkındaki Yönetmelik” hükümleri çerçevesinde belirlenmektedir.

AFAD Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından yayımlanan “Hak Sahipliği” başlıklı belgede şu bilgilere yer verilmişti:

Hak Sahibi Kimdir?

 

Yıkılan veya ağır hasar gören ya da muhtemel afetlerden etkilenebilecek binalarla olan mülkiyet ilişkilerini belgeleyebilen ve yeniden yapılacak binalardan veya verilecek inşaat kredisinden yararlanabilen afetzededir.

 

Hak sahipliği ile ilgili işlemler için nereye başvurulmalıdır?

 

Afet gören yerde hak sahipliği başvuruları için mahalle veya köy muhtarlıklarında o yerin (köylerde köy mülki hudutları, illerde ve ilçelerde belediye hudutları ile yeni taşınma yerlerindeki duruma göre köy ve belediye hudutları) en büyük mülki amirliğince ilanlar yapılacak ve ilanda belirtilen süre içinde istenilen belgeler valiliklere veya kaymakamlıklara bizzat afetzedeler tarafından teslim edilmelidir.

 

Hak Sahipliği Nasıl Yapılır?

 

7269 Sayılı Kanun’un 28-29-30. maddeleri ile Afet Sebebiyle Hak Sahibi Olanların Tespiti Hakkındaki Yönetmelik hükümlerine göre mülki amirin veya görevlendireceği memurun başkanlığında oluşturulan Mahalli Hak Sahipliği İnceleme Komisyonunca çalışmalar yürütülür.

 

Kimler hak sahibi olabilir?

• Konut, iş yeri ve ahırları ağır-yıkık ve orta derecede hasar gören mülk sahipleri afetten önce ve afet tarihinde mülkiyeti ebeveynine ait hasarlı ikinci ve üçüncü konutta oturanlar

• İştirak ve müşterek maliki oldukları konut veya iş yeri hasar görenler

• Hak sahiplerine bina yaptırılmak üzere tespit edilip konutları istimlak edilen aileler.

 

Kimler hak sahibi olamaz?

• Yasalsürede talep taahhütname vermeyen ve borçlandırma işlemini yapmayanlar.

• Kendisine veya eşine ait aynı cins hasarsız konut, iş yeri ve ahırları olanlar.

• Kiracı ve misafir durumunda olanlar.

• Mülkiyeti hasar gören tüzel kişiler. (Vakıflar, Dernekler)

• Kendilerine ait olmayan arsa ve arazi üzerinde inşaat ruhsatı almaksızın konut, iş yeri ve ahır yapanlar.

• İmar planında sakıncalı olarak belirtilen yerlerde ruhsatsız olarak yapı yapanlar.

• DASK poliçesi olmayanlar