IMDb’nin Rusya’nın Ukrayna’yı İşgalinin Ardından Boykot Kararı Alarak En İyi 250 Film Listesinden Tarkovsky Filmlerini Çıkardığı İddiası Doğru Değil Rusya’nın Ukrayna’yı işgal harekâtına tepki olarak Internet Movie Database (IMDb) adlı internet sitesinin ünlü Rus yönetmen Andrei Tarkovsky’nin yönetmenliğini üstlendiği filmleri en iyi 250 film listesinden çıkardığı iddia edilmişti. Ancak…
Ekran Görüntüsünün A Haber’in “Halk Her Gece Ucuz Mazot Alıyor” Alt Bandıyla Yayın Yaptığını Gösterdiği İddiası Doğru Değil A Haber’in “Halk Her Gece Ucuz Mazot Alıyor” alt bandıyla yayın yaptığı yönünde paylaşılan ekran görüntüsü, “Motorine 27 Kuruş İndirim” alt bandını taşıyan 19 Mart 2020 tarihli yayından ekran görüntüsü ile 2022…
Videonun Rusya’nın İşgal Harekâtı Esnasında Kurgu Görüntü İçin Ukrayna’da Sahte Yaralıların Rol Aldığı Çekime Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Rusya’nın Ukrayna’yı işgal harekâtı esnasında yaralı makyajı yapılan Ukraynalıların rol aldığı sahte çekime ait olduğu iddiasıyla paylaşılan video 2021 yılında gerçekleşen bir dizi çekiminden. Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle birlikte sosyal medya…
Müslüm Gürses’in Okan Bayülgen’e “Düşünüyorum Öyleyse Varım” Vecizesini Kullandığı Descartes İçin “Olabilir, Bizden Duymuş Söylemiştir. O Da Kardeşimizdir” Dediği İddiası Doğru Değil Arabesk müziğin efsane ismi Müslüm Gürses (5 Temmuz 1953 – 3 Mart 2013), nam-ı diğer “Müslüm Baba” hakkında yaygın şekilde dile getirilen bir iddiayı ele alacağız. İddia,…
Videonun Rusya’nın Ukrayna’da Vakum Bombası Kullandığı Ana Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Yüksek basınçlı patlayıcı içeren, çevresindeki oksijeni emerek güçlü bir patlama ve şok dalgası yaratan, patladığı alandaki oksijeni tükettiği için parça tesirli bombadan daha fazla kayba yol açan vakum bombası olarak bilinen termobarik silahlar, Cenevre Sözleşmesi uyarınca kullanımı yasaklanmış…
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’ün Rusya’nın Ukrayna’yı İşgal Harekâtına Başlamasıyla Birlikte “Yüzyılın En Büyük Savaşı Olacak” Dediği İddiası Doğru Değil Rusya’nın Ukrayna’yı 24 Şubat 2022 günü işgal harekâtına başlamasının akabinde sosyal medyada NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’ün “yüzyılın en büyük savaşı olacak” şeklinde bir söylemde bulunduğu iddiası dolaşıma girmişti.…
Yüzyıllar önce Çinli komutan Sun Tzu, “aldatma”nın savaşın temeli olduğunu söylemişti. Birinci Dünya Savaşı sırasında sistemleşmeye başlayan dezenformasyon ve aldatma teknikleri, İkinci Dünya Savaşı’nda savaşın gidişatını etkileyici bir özellik kazandı. Zaman içerisinde, beşinci kol faaliyetleri yoluyla kasıtlı yanlış bilgi yayımı, nizamî ve gayri nizamî harp süreçlerinin olmazsa olmazı hâlini aldı.…
Rusya’nın İşgaline Karşı Karadeniz’deki Yılan Adasını Koruyan ve Teslim Olmayı Reddeden 13 Ukraynalı Askerin Yaşamını Yitirdiği İddiası Doğru Değil Rusya’nın Ukrayna’yı işgal harekâtına başlamasının ardından 24 Şubat 2022 günü Karadeniz’deki 42 dönümlük Yılan Adası’na (Serpent Adası – Zmiini / Snake Island) yapılan saldırıda 13 sınır muhafızının yaşamını yitirdiği iddiası…
Fotoğraftaki Samuray Kıyafetli Kişi Japonya’nın Kiev Büyükelçisi Kuninori Matsuda Değil, Ukrayna’nın Tokyo Büyükelçisi Sergiy Korsunsky Sosyal medyada, Japonya’nın Kiev Büyükelçisine ait sanılarak paylaşılan görsel şu şekilde: Samuray kıyafeti içerisinde görülen kişiyi Japonya’nın Ukrayna’ya atadığı büyükelçi sanarak hakkında kurgulanan anlatıları içeren aktarım örnekleri: “Japonya’nın Ukrayna Büyükelçisi Kiev’den…
Pornhub’ın Rusya’nın Ukrayna’yı İşgali Nedeniyle Yaptırım Uyguladığı ve Rus Kullanıcıların İçeriklerinin Durdurulduğu İddiası Doğru Değil Savaşın vahameti karşısında trollüğü sürdürmeyi becerebilecek karaktere sahip sosyal medya kullanıcıları tarafından yayılan, yetişkin film sitesi Pornhub’ın Rusya’ya yaptırım kararı aldığı iddiası, yoğun bilgi akışı içerisinde gerçek sanılarak basında ve sosyal medyada paylaşılmıştı. Rusya’nın…
“Putin, Dostoyevski Olmak Yerine Hitler Olmayı Tercih Etti” Sözünün Absürtlüğü Üzerine… Rusya’nın Ukrayna’ya saldırdığı gün İzdiham dergisinin Twitter hesabında “Putin, Dostoyevski olmak yerine Hitler olmayı tercih etti.” cümlesi paylaşıldı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in sergilediği tutumu eleştiren dergi yetkilileri / sosyal medya yöneticileri onu kendi milletinden Dostoyevski varken…
Televizyon Ekranlarında Aktarılan Savaş Uçaklarına Yönelik Uçaksavar Atışlarını İçeren Video Rusya-Ukrayna Savaşına Ait Değil, CGI İle Üretilen Bir Animasyon CNN Türk’te yayımlanan Yasin Erçağlayan moderatörlüğündeki Kırım Tatar Milli Meclisi Türkiye Temsilcisi Zafer Karatay ve Emekli İstihbarat Albayı Çoşkun Başbuğ’un konuk olduğu programda Rusya – Ukrayna savaş sürecinde Kiev’de kaydedildiği…
Fotoğraftaki İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’ne Ait Mobil Hizmet Aracının Amacı Suriyeli Sığınmacılara Vatandaşlık Vermek Değil; Afet, Acil Durum ve İhtiyaç Duyulan Alanlarda Mobil Nüfus Müdürlüğü Olarak Hizmet Vermek “Suriyelilere mobil araçla vatandaşlık verildiği” iddiasıyla servis edilen görsel şu şekilde: Bu iddiayı aktaran paylaşımlar…
Fotoğraftın Dinamo Kiev’in Ukraynalı Oyuncularının Silahlanarak Rusya’ya Karşı Direnişe Katıldığını Duyurduğunu Yansıttığı İddiası Doğru Değil “Dinamo Kiev’in Ukraynalı oyuncuları, silahlanarak Rusya’ya karşı direnişe katıldığını duyurdu” notuyla sunulan fotoğraf, Dinamo Kiev futbol kulübünün oyuncularına ait değil. Bu hatalı aktarım, Yeniçağ’ın yayımladığı haberle şöyle örneklenebilir: Dinamo Kiev’in Ukraynalı futbolcuları silahlanarak direnişe…
Rus Çarı I Petro’nun Akıl Hocası Lev Nikolayeviç Tolstoy’u Osmanlı İmparatorluğu’na Casus Olarak Gönderdiği İddiası Bir Yanlış Anlama Ürünü Ünlü Rus yazar Lev Nikolayeviç Tolstoy’u (1828-1910) büyük dedesi Kont Pyotr Andreyevich Tolstoy’la (Пётр Андреевич Толстой) (1645–1729) karıştıran güncel bir örneği aktaracağız… Sakarya Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr.…
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’in 2019 Başkanlık Seçim Sürecinde Kiev Olimpiyat Stadyumu’nda Düzenlenen TV Tartışmasına Katılmadığı İddiası Doğru Değil Yılmaz Özdil’in Sözcü gazetesindeki 26 Şubat 2022 tarihli “Ukrayna yazık etti Ukrayna’ya” başlıklı yazısında Rusya’nın işgâl ettiği Ukrayna’nın Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’in “Halkın Hizmetkarı” adlı TV programında rol alırken devlet…
Videonun Ukrayna’ya Ait Mig-29 ve Rusya’ya Ait Su-35 Savaş Uçakları Arasında Cereyan Eden “İt Dalaşı” Olarak Nitelenen Manevralara Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Ukrayna Hava Kuvvetlerine ait Mig-29 ile Rus Hava Kuvvetlerine ait Sukhoi Su-30MK’nın havada it dalaşına giriştiği ana ait olduğu sanılarak paylaşılan video “Dijital Savaş Simülatörü” (“Digital…
Rusya’ya Karşı Savunma İçin Maddî Destek Toplamak Üzere Açılan Patreon Profili Ukrayna Devleti’ne Ait Değil Rusya Federasyonu’nun işgâl harekâtına karşı savunmasını desteklemek üzere yardım talebi içeren kitle fonlama platformu Patreon’da açılan profil Ukrayna Devleti’ne ait olduğu iddiasıyla şöyle paylaşılmıştı: “Ukrayna devleti patreon üzerinden destek topluyor şu şekilde. Dünya gittikçe…
“Ukrayna’da Sıradan Bir Gün” Notuyla Paylaşılan Otobüste Elinde AK-47 Kaleşnikof Tutan Kadının Görüldüğü Fotoğraf Rusya’nın Sibirya Federal Bölgesi’nde Kaydedilmiş Otobüs içerisinde koltukta otururken sol elinde AK-47 Kaleşnikof tüfek tutan kadının görüntülendiği fotoğraf sosyal medyada “Ukrayna’da günlük yaşam” ya da “Ukrayna’da sıradan bir gün” notuyla paylaşılmıştı. Hatalı aktarım içeren…
(işbu derleme içeriğinin Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin gerçek olmadığını işaret ettiğini sananların algı ayarlarını kontrol etmesi rica olunur) Rusya’nın Ukrayna’yı işgal harekâtı ile birlikte gözlemlenen yanlış bilgi akışı, anlamlı bir vecizeyi hatırlattı: “SAVAŞTA ÖNCE GERÇEKLER ÖLÜR” Geçmişteki çatışma dönemlerine benzer şekilde Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişimi esnasında gerçekleştirilen askerî harekâtlara…
