Her gün basına ve sosyal medyaya, gerçekleşmesi pek ihtimal dahilinde olmayan birçok absürt durum ve iddia yansıyor. Bu garipliklerin etkisiyle sosyal medyada paylaşılan trollemeler de gerçek zannedilebiliyor. Öldüğü sanılan şahsın cenaze aracından kefeniyle kaçtığı iddiasını içeren paylaşım da bunlardan biriydi. Bazı sosyal medya kullanıcıları tarafından gerçek sanılan Cihat Duman’ın…
Cesetler Arasında Sigara İçen Kişinin Görüldüğü Videonun Ukrayna’da Rusya’nın Saldırılarına Karşı Kurgulandığı İddiası Doğru Değil Daha önce, Ukrayna ile ilgisi bulunmayan görüntülerin bağlamından kopartılarak “sahte yaralı” algısı oluşturmak adına girişilen çabayı yansıttığı iddiasıyla kullanıldığına daha önce değinmiştik. Yayılmadığımız bir incelemede, videoda yerde ceset torbası örtülü kişilerin Rusya’nın işgalinin ardından…
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin kalp kası iltihabına ve kalp krizlerine yol açtığı, Ukrayna’daki olaylardan etkilendikleri için insanlar kalp krizi geçirdiği iddiası, bir internet sitesinin kurgusu Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin akabinde yayımlanan parodi / hiciv içerikli metinlerin gerçek sanılarak sosyal medyada paylaşıldığına şahit oluyoruz. Bunlardan biri, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal harekâtından etkilenen insanların…
Videonun Telefonda Vefat Eden Sahibinin Videosunu Gören Kedinin Tepkisini Yansıttığı İddiası Doğru Değil Gün geçmiyor ki kurgu hikâye uydurmada ya da paylaşmada mahir olan etkileşim avcısı sosyal medya kullanıcıları gerçeği yansıtmayan bir içeriği aktarmış olmasın. 2018 yılında haber sitelerinde, internet forumlarında ve sosyal medyada büyük ilgi çeken, yaşamını yitiren…
Fotoğrafın 1920 Yılında İşgal Altındaki İstanbul’da İngiliz Askerlerinin Medrese Öğrencilerinin Üzerini Aradığı Ana Ait Olduğu İddiası Doğru Değil İstanbul’un işgal altında olduğu yıllarda İngiliz askerleri tarafından sivil halka yönelik üst aramasını yansıttığı iddiasıyla sosyal medyada, internet sitelerinde ve forumlarda paylaşılan görsel şu şekilde: İnternet forumlarında “işgalci ingiliz…
İstanbul’un İşgali Sırasında İşgal Ordularının Geçit Töreninde Yer Alan Askerler Yunan Ordusundan Değil İşgal birliklerine bağlı askerler Karaköy Meydanı’nda Yüksek Kaldırım önünde dizili olduğu hâlde arkalarındaki binalarda Yunan bayraklarının görüldüğü fotoğraf karesi şu şekilde: İstiklâlsiz günlerde İstiklâl Caddesi’nde İtilaf Devletleri askerleri Yunan bayraklarının etkisiyle bazı sosyal medya…
“Marlboro’nun tutulma hikâyesi” ya da “Marlboro’nun iflastan kurtulma stratejisi” gibi başlıklarla sunulan, zor durumdaki Marlboro’nun boş sigara paketlerini uçaktan tüm şehre atarak popülerlik kazanarak işlerinin kötüye gidişini tersine çevirdiği anlatılan hikâyeyle karşılaşmış olabilirsiniz… Marlboro’yu finansal sıkıntılarından kurtaran mucizevî adımın Philip Morris tarafından akledildiğini ileri süren anlatı yıllar önce bu…
Rusya’nın Ukrayna’nın Mariupol Şehrindeki Kanuni Sultan Süleyman Camiini Vurduğu İddiası (İşbu Yazı Tarihi İtibarıyla) Doğru Değil Rusya’nın içinde çocuk ve yetişkin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının sığındığı Mariupol’deki bir camiyi bombaladığı iddia edilmişti. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, vurulan caminin Mariupol’deki Kanuni Sultan Süleyman Camisi olduğunu açıklamıştı. Ukrayna Birinci Dışişleri Bakan…
Fatih Çekirge, Hürriyet’teki 13 Mart 2022 tarihli “Künyenin esrarı” başlıklı yazısında Ukrayna’da öldürülen bir Rus askerinin künyesindeki numaranın peşine düşmüştü. Künyedeki telefon numarasını arayan Fatih Çekirge karşısına Suriye’den banttan Arapça konuşan birisinin çıktığını yazmıştı. Ancak Çekirge, yazısında hatalı bir yorumda bulunmuştu: “UKRAYNA şehir polisi, öldürülen bir Rus askerinde künye…
Arkasında yıkılmış binanın çevresinde kurtarma ekipleri çalışmalarını sürdürürken bir eliyle ekmekleri taşırken diğer eliyle gözyaşlarını silen kasketli vatandaşın görüldüğü yürek burkan fotoğrafı mutlaka hatırlıyor olmalısınız… 12 Kasım 1999 tarihinde Düzce merkezli 7.2 büyüklüğünde meydana gelen depremin sembolü hâline gelen fotoğraf, Anadolu Ajansı’ndan Abdurrahman Antakyalı tarafından deprem akabinde Kaynaşlı’da çekilmişti. Fotoğrafta görülen…
Mustafa Kemal Atatürk’ün Baş Doktorunun Fransız Profesör Noel Fissenger Olduğu İddiası Doğru Değil Fransız Prof. Dr. Noel Fissenger, Atatürk’ün baş doktoru değildi. 1938 yılında sağlık durumunun giderek kötüleşmesinin ardından Mustafa Kemal Atatürk, yabancı hekime muayene olmama ısrarından vazgeçmişti. Dönemin Başbakanı Celal Bayar’ın yabancı hekime muayene edilmesi talebini kabul eden Atatürk…
Görselin Ukraynalı Çiftçinin Soyuz Roketini Çaldığı Anı Yansıttığı İddiası Doğru Değil Traktörün roketi çekerek taşıdığı görülen dijital düzenleme içeren görsel sosyal medyada “Ukraynalı bir çiftçi, soyuz roketini götürürken” ya da “Ukraynalı çiftçi Soyuz roketini çaldı” gibi notlarla paylaşılmış. Hatalı aktarım içeren örnek paylaşımlar şöyle sunulabilir: Prof. Dr. Cemal Arslan:…
* Kapak görseli: Sputnik / Alexey Filippov Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) New York şehrindeki Liberty (Özgürlük) adasında bulunan (asıl adı “Dünyayı Aydınlatan Özgürlük” (“Liberty Enlightening the World”) olan) ünlü “Özgürlük Heykeli” (“Özgürlük Anıtı” / “Statue of Liberty”), dünyanın en bilindik yapılarından biri. 1884 yılında Fransa’da tamamlandıktan sonra parçalar hâlinde…
Paylaşılan Görseldeki Atatürk Resimli Sıfır Euro Tutarındaki Banknot Avrupa Merkez Bankası Tarafından Tanıtım ve Hatıra Amacıyla Bastırılmış Değil 2018 ve 2019 yıllarında sosyal medyada ve haber sitelerinde yayılan Avrupa Merkez Bankası (AMB) tarafından üzerinde Atatürk resmi bulunan 0 Avroluk banknotun basıldığı iddiası tekrar zuhur etmiş (Teyit.org daha önce Sözcü, Sputnik, Yeni…
Simpsons Dizisinin Yazarları ve Yapımcıları Kâhin Değil! “Simpsonlar yine yaptı yapacağını” ya da “Simpsons yine bildi” gibi başlıklarla haber sitelerinde ve sosyal medyada aktarılan içeriklere artık hepimiz aşinayız. Dünyanın en uzun soluklu yapımlarından biri olan Simpsonlar (The Simpsons), geleceğe yönelik başarılı tahminleriyle büyük ilgi çekiyor. En popüler komedi animasyon…
Paylaşılan Videoda Canlı Bir Yaratık Değil, Sanatçı Monir Molavyzadeh’in Oluşturduğu Hareketli Kukla Görülüyor Kur’an-ı Kerim’i yırtan kızın bir yaratığa dönüştüğü iddiasını hatırlatan (“insan suretli kurt” ya da “insana benzeyen yaratık” gibi vurgularla paylaşılan) görüntü şu şekilde: https://twitter.com/memiselfandi75/status/1497692698286952452 Türkçemize “Bu şeye Saint Germain des Près’de rastladım, doğası hakkında…
Fotoğraftaki Çocuğun Suriye – Ürdün Sınırını Tek Başına Geçerken Görüntülendiği İddiası Doğru Değil Ukrayna-Polonya Sınırını elinde pasaportu, oyuncakları ve bir kağıda yazılı telefon numarasıyla tek başına geçtiği sanılan çocukla ilgili yazımızın ardından gelen bir hatırlatma ile geçmişten benzer bir asılsız iddianın da aktarılmasında fayda olacağını düşündük. 2018 yılında “Sadece…
Sosyal Medyada Paylaşılan Görsel, Mustafa Kemal Atatürk’ün 20’li Yaşlarındaki Fotoğrafı Değil, Serdar Ceylan Adlı Ressamın Karakalem Çizimi Mustafa Kemal Atatürk’ün 20’li yaşlarında kaydedilen bir fotoğraf olduğu sanılarak paylaşılan görsel şu şekilde: Aslında bir fotoğraf değil karakalem çizim olduğu fersah fersah öteden anlaşılabilen görselin sosyal medyada ve haber…
Videodaki Çocuğun Ukrayna Polonya Sınırını Elinde Pasaportu, Oyuncakları ve Bir Kağıda Yazılı Telefon Numarasıyla Tek Başına Geçtiği İddiası Doğru Değil Rusya-Ukrayna savaşının ardından on binlerce sivilin Ukrayna’dan ayrılışı sürüyor. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, Ukrayna’dan ayrılan mültecilerin sayısının 9 Mart 2022 günü itibarıyla 2,2 milyona ulaştığını açıklamıştı. Polonya sınır…
Barış Yarkadaş ve “Kasiyerden Al Haberi” Barış Yarkadaş, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda Shell adlı akaryakıt firmasında çalışan bir kasiyerin kendisine istasyonlarına ay sonuna değin fiyat listesi gönderdiğini ve Mart ayı sonunda mazot ve benzinin 28 TL olacağını söylediğini ileri sürmüştü: “Az önce bir istasyona girerek mazot aldım. Kasiyer arkadaşa…
