Fotoğrafın Mustafa Kemal Atatürk’ün Satranç Oynadığı Anı Yansıttığı İddiası Doğru Değil
Bugün 20 Temmuz. Dünya Satranç Günü. UNESCO tarafından 20 Temmuz 1966’da ilan edilen Dünya Satranç Günü’nün 56. yıl dönümü kutlanırken satrançla ilgili bir görsel düzenlemeyi ele alalım istedik…
Atatürk’ün öğrencilerle satranç oynadığı anı yansıttığı sanılarak sosyal medyada paylaşılan görsel şu şekilde:
Hatalı aktarım içeren sosyal medya paylaşımlarından örnekler şöyle sunulabilir:
“Atatürk’ün ilk kez gördüğüm bir fotoğrafı… Ata gözlüklerini takmış, pür dikkat tüm babacanlığıyla bir öğrenci kızla oturmuş, satrancını oynuyor…”
“Benim fotoşoptan motoşoptan haberim yok, ben öyle işlerden anlamam. Ben bu fotoğrafı ilk kez gördüğümü yazdım. Bu fotoğrafı sizin için sanal alemde öylesine paylaştım. Ama güzel bir kompozisyon olmuş, kim fotoşop yapmışsa eline sağlık.”
Sanılanın aksine bahse konu fotoğrafın orijinalinde Atatürk’ün önünde satranç tahtası ve taşları bulunmuyor.
Atatürk’ün gözlüğüyle elinde sigarasıyla harita incelerken görüldüğü bu fotoğraf Çerkezköy’de Trakya Manevralarını takip ettiği 17 Ağustos 1937 tarihinde kaydedilmiş.
Atatürk, Çorlu Çerkezköy yakınlarında düzenlenen Trakya Manevralarını izlemek üzere İsmet İnönü, Afet İnan, Fevzi Çakmak Paşa ve Fahrettin Altay Paşa ile 17-20 Ağustos 1937 tarihleri arasında Trakya’da bulunmuştu.
Bahse konu fotoğraf, ünlü fotoğrafçı Hanri Benazus’a ait koleksiyonda şöyle aktarılmıştı (Büyük Atatürk Albümü Cilt 2 1929-1935. Bizim Kitaplar. Sf: 212):
Atatürk’ün satranç oynarken görüntülendiği sanılarak paylaşılan tek montaj görsel bu değil.
Örnek paylaşım:
Diğer montaj görüntü de yine Trakya Manevraları esnasında 17 Ağustos 1937 günü Atatürk’ün İsmet İnönü ve diğer kurmaylarıyla önündeki haritayı incelerken çekilen bir fotoğrafının montajlanmasıyla elde edilmiş.
Orijinal fotoğrafa Hanri Benazus’un Büyük Atatürk Albümü (Cilt 2 1929-1935. Bizim Kitaplar. Sf: 199) adlı derlemesinde şöyle yer verilmişti:
Atamızın fotoşoplu bu fotoğrafını Facebook’daki grubum Sizi Asla Unutmayacağız’a, üyeleri bilgilendirmek ve sürekli olarak bu ve diğer fotoşoplu fotoğrafları gerçekmiş gibi paylaşmalarını önlemek için yüklemek istedim. Topluluk standartlarına uymadığı, çıplaklık ve cinsellik içerdiği gerekçesiyle hesabım kısıtlandı.
1 Yorum
Atamızın fotoşoplu bu fotoğrafını Facebook’daki grubum Sizi Asla Unutmayacağız’a, üyeleri bilgilendirmek ve sürekli olarak bu ve diğer fotoşoplu fotoğrafları gerçekmiş gibi paylaşmalarını önlemek için yüklemek istedim. Topluluk standartlarına uymadığı, çıplaklık ve cinsellik içerdiği gerekçesiyle hesabım kısıtlandı.