Ay’a Adım Atan İlk İnsan / Kameraman

20 Temmuz 1969 günü insanlık tarihinde ilk kez, başka bir gök cisminin yüzeyine bir insan ayak bastı. Astronot Neil Armstrong, Ay yüzeyine inen ilk insan olarak tarihe geçti.

NASA’nın Ay’a insanlı görev gönderme projesi olan Apollo programı kapsamında gerçekleştirilen 11. görev olan Apollo 11, 16 Temmuz 1969’da Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nden fırlatıldı. Mürettebat, Komutan Neil Armstrong, Ay Modülü Pilotu Buzz Aldrin ve Komuta Modülü Pilotu Michael Collins’ten oluşuyordu. Görevde kullanılan roket, devasa Saturn V roketiydi.     Fırlatılışın ardından, astronotlar üç gün süren bir yolculuktan sonra Ay’ın yörüngesine girdiler. Ay yüzeyine inmek için “Kartal” (“Eagle”) adlı modül kullanıldı. 20 Temmuz 1969’da, Neil Armstrong ve Buzz Aldrin, Kartal modülü ile Ay’ın “Denizlerin Okyanusu” adı verilen bölgesine iniş yaptı. Michael Collins, komuta modülünde kalarak Ay yörüngesinde bekledi. Ay’ın yüzeyine iniş sırasında, Armstrong’un dünyaya söylediği ünlü “Kartal iniş yaptı” (“The Eagle has landed“) ifadesi, başarıyla iniş yaptıklarını bildirdi. Daha sonra Armstrong, saat 20:17 UTC’de Ay yüzeyine çıktı. Ay’a ayak basan Armstrong, “İnsan için küçük bir adım, insanlık için dev bir adım” (“That’s one small step for man, one giant leap for mankind“) sözleriyle tarihe geçti. Aldrin de kısa süre sonra Armstrong’a katılarak Ay yüzeyine adım attı.     Armstrong ve Aldrin, yaklaşık iki buçuk saat boyunca Ay yüzeyinde yürüyüp, kaya örnekleri toplayıp, fotoğraflar çekip çeşitli bilimsel deneyler yaptı. Bu süre zarfında, Dünya ile sürekli iletişim halinde oldular.     Görevlerini tamamladıktan sonra, astronotlar Ay Modülü ile tekrar Ay yörüngesine döndü ve Collins’in onları beklediği Komuta Modülü’ne bağlandılar. Ardından, Dünya’ya dönüş yolculuğu başladı ve 24 Temmuz 1969’da Pasifik Okyanusu’na güvenli bir şekilde iniş yaptılar.   20 Temmuz 1969, insanlık tarihi için dönüm noktası olan bir gün oldu. Ay’a ayak basılması, Soğuk Savaş döneminde Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği arasında yaşanan uzay yarışında önemli bir zafer olarak kabul edildi.

“Ay’a ilk ayak basan insan Neil Armstrong’un kameramanıydı” (“First man on the moon was Neil Armstrong’s camera man“) gibi ifadelerle hiciv / mizah içeren paylaşımlarda kullanılan görsel Ay’a inişin düzmece olduğuna inanan kitle tarafından gerçek addedilip kullanıldı.

2024 (@2024T2024): “Ay’daki ilk adam. Neil Armstrong’un kameramanı hâlâ bekliyor… “

Ali Ören (@aliorenn): “Ay’a ilk ayak basan adam; Neil Armstrong’un kameramanı “

Fotoğrafı çeken kişi Neil Armstrong’un kameramanı değil, ta kendisi.

Fotoğrafta Apollo 11 uzay görevi kapsamında Neil Armstrong’un ardından Ay yüzeyine ayak basan ikinci insan olan Buzz Aldrin görülüyor.

(Yukarıda aktarıldığı üzere) Armstrong’un Ay yüzeyine çıkmasından yaklaşık 20 dakika sonra Aldrin de modülden çıkarak Ay’a ayak bastı.

Buzz Aldrin’in Ay modülündeki merdivenden Ay yüzeyine iniş anına ait fotoğrafı Neil Armstrong astronot kıyafetine takılı kamerasıyla çekti.

Buzz Aldrin bir röportajında Neil Armstrong’un ardından Ay’a inişini şu sözlerle anlattı:

Ay’a gidişinizle ilgili aklınızda kalan tek anı nedir?

Dürüst olmak gerekirse, görevle ilgili, Ay’a gidiş ve dönüşle ilgili birçok anım var ve bunların çoğu ekip çalışması, göreve odaklanma, işimizi doğru yapma ve insanları hayal kırıklığına uğratmama ile ilgili.

Mükemmelliğe olabildiğince yakın olmak istedik. Görev odağı böyle işler. İnişte de söylediğim gibi, ufkun bana “muhteşem bir ıssızlık”, ıssız ve güzel geldiğini söyleyeceğim. Neil de aynı şekilde hissetti. Keşfe çıkan diğerlerinin de bu yerde belli bir aşkınlık, bir tür büyüleyici güzellik bulacağını düşünüyorum.

Geriye dönüp baktığım belirli anılara gelince, aydan inmenin — ki bu epeyce yenilik gerektiriyordu — beni zaman zaman iyi talihimiz hakkında düşünmeye yönelttiğini düşünüyorum. Ay modülüne [ay yürüyüşlerinden sonra] tekrar girdiğimizde çıkış motoru devre kesicisi yanlışlıkla kırıldığı için orada sıkışıp kalmış olabiliriz.

Yenilik yapmak için bir kalem kullandık, onu [motoru] fırlatmaya hazırladık ve eve döndük. Bu belki de görevin en ilginç kısımlarından biriydi.

Minnettarlık, sanırım, şu anda bile en güçlü hissim olabilir – hayatımda, hayatlarımızda, ulusun hayatında o inanılmaz olayı gerçekleştiren herkese minnettarım. Tanrı kesinlikle bize göz kulak oldu.

Ay’a ilk ayak bastığınız o anın nasıl bir his olduğunu anlatabilir misiniz?

Evet, merdivenden aşağı indik — önce Neil, sonra da kısa bir süre sonra ben. Son basamaktan yüzeye atlamak zorundaydık, sonra NASA ayın yerçekimindeki o basamağa geri atlamamızı istedi — sanırım bunu hissetmek ve yapabileceğimizi bilmek için. Bu yüzden bunu yaptık.

Sanırım biz çoğunlukla sadece işimizi yapmak istiyorduk – ve doğru yapmak. Bu sizi odaklama eğiliminde oluyor.  

Ay’a iniş yapılmadığı, görüntülerin aslında kurgu olduğu yönünde geçmişte birçok asılsız iddia ileri sürüldü. Bunlardan, 1969 yılında Nevada Çölü’nde çekilen Ay’a iniş görüntülerinin Wikileaks tarafından yayınlandığı, Stanley Kubrick’in “Ay’a ayak basmadık..O görüntüleri ben çektim.” şeklinde bir itirafta bulunduğu, Neil Alden Armstrong’un Ay’a hiç gidilmediğini itiraf ettiği, Buzz Aldrin’in de aslında Ay’a hiç gidilmediğini söylediği, fotoğrafın Ay’a giden astronot ekibinin Ay zemini üzerinde kasklarını çıkardığı anda kaydedildiği, Apollo 11 astronotlarının uydumuzun yüzeyinde bıraktıkları ayak izlerinin giydikleri ayakkabıları ile uyuşmadığı, Neil Armstrong’un Ay’da gezinirken ezan sesi duyup Müslüman olduğu, plazma yapılı olduğu için Ay’a inilemeyeceği, ABD Başkanı Richard Nixon’ın Ay’a inerek görevini başarıyla yerine getiren astronotları kutladığı telefon görüşmesinin aslında bir “dümen” olduğu, Nixon telefonda konuşurken Oval Ofis’teki duvarda Ay’a giden astronotların fotoğrafının asılı olduğu gibi iddialara geçmişte ele almıştık.

Neil Armstrong, Buzz Aldrin ve Michael Collins’in 20 Ekim 1969 tarihinde Anıtkabir’i ziyaret etme sebeplerinin Apollo 11 projesi kapsamında bilgisayar yazılımı üreten Prof. Dr. Arsev Eraslan’ın babası Necdet Eraslan’ı Atatürk’ün yurt dışına eğitim için göndermesine dayandığı, NASA’nın Ay’ın ikiye ayrılmış olabileceğine dair tespitlerin bulunduğunu açıkladığı, Kuran’da insanoğlunun Ay’a çıkış tarihinin şifrelendiği, Neil Armstrong’un Ay’da “Good luck Mr. Gorsky”, yani “İyi Şanslar Bay Gorsky” dediği gibi iddialara da değinmiştik.

* 20 Temmuz 1969’da Ay’a iniş yapılmadığına yönelik iddialara yanıt sunan kapsamlı bir (İngilizce) kaynak olan http://clavius.org‘a göz atılabilir.