Bugünkü konumuz, NASA’nın sahte uzay görüntüleri hazırladığı iddiasıyla paylaşılan içerikler.
ABD Ulusal Havacılık ve Uzay İdaresi’nin (NASA) sahte uzay görüntüleri hazırladığı yönündeki komplo teorisi, internette ve bazı çevrelerde sıklıkla dile getirilen bir iddiadır. Bu teoriye göre, aslında uzaya gidilmemiştir veya uzay görevlerinin birçoğu stüdyolarda çekilmiştir. Bu tür iddialar genellikle belirli görsel “anormalliklere” veya resmi açıklamalardaki algılanan tutarsızlıklara dayanmaktadır. NASA’nın sahte uzay görüntüleri hazırladığı yönündeki komplo teorileri, özellikle Ay’a iniş, Dünya’nın uzaydan çekilmiş fotoğrafları veya diğer astronomik keşiflerle ilgili olarak sık sık gündeme gelmektedir. Ancak bu iddialar, bilimsel veriler, bağımsız doğrulamalar, teknolojik gerçeklerle çelişmekte olup, iddiaları destekleyecek somut ve kanıtlanabilir bir bilimsel veya mantıksal dayanak bulunmamaktadır.
NASA’nın sahte uzay görüntüleri ürettiği iddiaları, birçok somut gerçekle çürütülmektedir:
– Uluslararası İşbirliği ve Bağımsız Teyit: NASA’nın yayınladığı görüntüler, dünya çapında binlerce astronom, fizikçi ve uzay ajansı tarafından doğrulanmıştır. Uzay araştırmaları, NASA gibi tek bir kurumun değil, Rusya (Roscosmos), Avrupa (ESA), Japonya (JAXA) ve Çin (CNSA) gibi birçok farklı ülkenin uzay ajanslarının uluslararası işbirliğiyle yürütülmektedir. Bu kadar çok bağımsız kuruluşun aynı “sahtekarlığın” içinde olması pratik açıdan olası değildir. Her ajansın kendi gözlemleri, verileri ve görüntüleri bulunmaktadır.
– Bilim İnsanları ve Mühendisler: NASA ve diğer uzay ajanslarında on binlerce bilim insanı, mühendis ve teknisyen çalışmaktadır. Bu kadar geniş bir ekibin yıllarca süren bir sahtekarlığı gizlemesi hayatın olağan akışına uygun değildir.
– Bağımsız Gözlemler ve Amatör Astronomlar: Dünya genelinde binlerce amatör astronom, kendi teleskoplarıyla uzayı gözlemlemektedir. Ay’daki iniş yerlerini, Uluslararası Uzay İstasyonu’nu (ISS) ve diğer uyduları gözlemleyebilir ve fotoğraflayabilirler. Bu bağımsız gözlemler, NASA’nın sağladığı verilerle tutarlılık göstermektedir.
– Fizik Kanunları ve Mühendislik Gerçekleri: Uzay görevleri, yerçekimi, yörünge mekaniği, radyasyon ve vakum gibi fizik kanunlarına dayanmaktadır. Bir uzay görevini “sahte” olarak kurgulamak, bu temel fizik kanunlarına uyan bir senaryo yazmaktan çok daha zordur. Ayrıca, uzay araçlarının tasarımı, fırlatılışı ve inişi gibi mühendislik süreçleri son derece karmaşıktır ve gerçek verilere dayanır.
– Teknolojik Kanıtlar: Ay’a iniş yapan Apollo görevlerinden getirilen Ay kayaları, bağımsız laboratuvarlar tarafından incelenmiş ve Ay’a özgü özellikler taşıdığı doğrulanmıştır. Ayrıca, uzaydan çekilen binlerce fotoğraf, video ve telemetri verisi kamuya açıktır ve incelenebilir.
– Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS): Uluslararası Uzay İstasyonu, Dünya yörüngesinde açıkça görülebilen ve düzenli olarak uluslararası astronotlar tarafından ziyaret edilen devasa bir yapıdır. İstasyonun canlı yayınları mevcuttur ve birçok ülkeden bağımsız gözlemlerle konumu doğrulanmaktadır.
Şeffaf biçimde yürütülen, uluslararası işbirliği ve somut bilimsel kanıtlarla desteklenen uzay çalışmalarıyla ilgili teoriler, genellikle bilgi eksikliği, şüphecilik veya sansasyon arayışından beslenmektedir. Komplo teorileri, genellikle otoriteye duyulan güvensizlik, bilgi karmaşası veya şüphecilik kültüründen beslenir. İnsanlar bazen karmaşık gerçekleri basit “kötü niyet” açıklamalarıyla anlamaya çalışmaktadır.
Stanley Kubrick’in “Ay’a ayak basmadık..O görüntüleri ben çektim.” şeklinde bir itirafta bulunduğu iddiası asılsız. Yanlış iddianın kökeni farklı yönetmenler tarafından çekilen sahte belgesellere (mockumentary) dayanıyor.
AI Art Universe adlı Facebook grubunda paylaşılan ve Mitch Gates adlı kullanıcı tarafından yapay zekâ uygulaması hazırlanan kurgu görseller, Stanley Kubrick’in Ay’a iniş çekimlerini kaydettiği anı yansıttığı sanılarak paylaşılmış.
Stanley Kubrick’in Ay’a iniş görüntülerini stüdyoda çektiği anda kaydedildiği sanılarak paylaşılan video, “Moontruth” (Ay gerçeği) adlı girişimin kurgusu.
Ay zemininde kasklarını çıkarmaları mümkün olmayan astronotların bu hâlde görüntülenmelerinin Ay’a gidilmediğinin delili olduğu iddiasıyla paylaşılan Ay zemininde astronotların kasklarını çıkardığı ana değil, Dünya yüzeyinde gerçekleştirilen Ay’a iniş misyonuna yönelik 1972 yılında gerçekleştirilen bir astronot eğitimine ait.
“Ay’a ilk ayak basan insan Neil Armstrong’un kameramanıydı” (“First man on the moon was Neil Armstrong’s camera man“) gibi ifadelerle hiciv / mizah içeren paylaşımlarda kullanılan fotoğrafı çeken kişi Neil Armstrong’un kameramanı değil, ta kendisi.
Fotoğrafta Apollo 11 uzay görevi kapsamında Neil Armstrong’un ardından Ay yüzeyine ayak basan ikinci insan olan Buzz Aldrin görülüyor.
Uluslararası Uzay İstasyonu’nda görev yapan NASA astronotu Karen Nyberg’in yeşil ekranla yerçekimsiz ortam aldatmacası yarattığı iddiasıyla paylaşılan görüntüdeki kadın düz dünyacı olaraktanınan Paige Windle. Düz dünyacıların, NASA’nın uzayda kaydettiği / yayınladığı görüntülerin düzmece olduğu iddiasıyla hazırladıkları görüntü NASA astronotunun ifşaatı sanılmış.
Uluslararası Uzay İstasyonu’nda görev yapan NASA astronotu Karen Nyberg’in yeşil ekranla yerçekimsiz ortam aldatmacası yarattığı iddiasıyla paylaşılan görüntüdeki kadın düz dünyacı olarak tanınan Paige Windle. https://t.co/mKGJyqG0Mwpic.twitter.com/djEgAW9MI2
NASA’nın Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan (ISS) “canlı yayın” sırasında stüdyo teknisyenini kırpmayı unuttuğu iddiasıyla paylaşılan videoya dijital ekleme yapılmış.
26 Eylül 2019 tarihli orijinal videoda (1:15:00’ten itibaren) iddia edildiği gibi bir “stüdyo teknisyeni” görülmüyor.
NASA’nın Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan (ISS) “canlı yayın” sırasında stüdyo teknisyenini kırpmayı unuttuğu iddiasıyla paylaşılan videoya dijital ekleme yapılmış.
26 Eylül 2019 tarihli orijinal videoda (1:15:00’ten itibaren) iddia edildiği gibi bir “stüdyo teknisyeni”… pic.twitter.com/FG3oSvK9oz
“NASA’nın uzay yürüyüşü olarak yayınladığı ve tüm dünya televizyonlarından CANLI olarak yayınlanan bu görüntülerin gerçek olduğuna inanabilir miyiz” gibi sorularla paylaşılan görüntü CBS kanalında 5 Haziran 1966 günü yayınlanmış. “Canlı simülasyon” olduğu belirtilerek yayınlanan görüntü gerçek bir uzay yürüyüşünün tasviri olarak tasarlanmamış.
“NASA’nın uzay yürüyüşü olarak yayınladığı ve tüm dünya televizyonlarından CANLI olarak yayınlanan bu görüntülerin gerçek olduğuna inanabilir miyiz” gibi sorularla paylaşılan görüntü CBS kanalında 5 Haziran 1966 günü yayınlanmış.
NASA’nın yayınladığı astronotların Uluslararası Uzay İstasyonu dışında uzay yürüyüşü görüntüsüne yapılan “yıldız eklemeli versiyon”, videonun sahte olduğu iddiasıyla kullanılmış.
NASA’nın yayınladığı astronotların Uluslararası Uzay İstasyonu dışında uzay yürüyüşü görüntüsüne yapılan “yıldız eklemeli versiyon”, videonun sahte olduğu iddiasıyla kullanılmış.
NASA’nın uzaydan çekim yapıyormuş gibi sahte görüntü hazırladığı iddiasıyla paylaşılan görüntü 1983 yılında Challenger (STS-8) adlı uzay mekiğine ait. Mekiğin üzerinde görülen insan kafası ise bir yansıma.
NASA’nın uzaydan çekim yapıyormuş gibi sahte görüntü hazırladığı iddiasıyla paylaşılan görüntü 1983 yılında Challenger (STS-8) adlı uzay mekiğine ait.https://t.co/wpkkFJJ7LA
Görev sonrası sunum kaydında 3:30’dan itibaren ilgili an görülebilir:
Sahte Ay’a iniş görüntüleri olduğu iddiasıyla paylaşılan video, “Ay’da İlk İnsan” (“First Man”) adlı filmin kamera arkası görüntülerini içeriyor.
NASA’nın paylaştığı Ay’a iniş görüntülerinin Nevada Çölü’nde 1969 yılında çekildiğini ortaya koyduğu ileri sürülen video Capricorn One adlı filmin kamera arkası görüntüleri. Wikileaks’in bu görüntüyü yayınladığı iddiası da doğru değil.
Nasa’nın Mars’a uzay aracı göndermediği, Mars yüzeyine ait olduğunu belirterek paylaştığı fotoğrafların Cezayir’de bir çöle ve Kanada’nın Devon Adası’na ait olduğu iddiası doğru değil.
Benzer şekilde, Bulgaristan’ın Varna bölgesindeki Pobiti Kamani adlı taş sütunlarının fotoğrafının NASA tarafından Mars’tanmış gibi sunulduğu uydurulmuş. Paylaşılan fotoğraf ne Mars’tan ne de NASA tarafından yayımlanmış. NASA’nın kamuya açık Mars Medya Kütüphanesi’nde böyle bir görsel yer almıyor. NASA konuyla ilgili yapılan açıklamada paylaşılan fotoğrafın kurumları ile ilgisinin bulunmadığı ve Mars’tan olmadığı belirtilmiş.
ABD Başkanı Richard Nixon Ay’a ayak basan astronotlar Neil Armstrong ve Edwin “Buzz” Aldrin ile telefon görüşmesi yaparken arkasında duvarda görülen “Earthrise” olarak adlandırılan Ay yüzeyi üzerinde yükselen Dünya fotoğrafı, aynı Apollo 11 görevi sırasında değil, yaklaşık 7 ay önce Apollo 8 misyonu tarafından çekildi.
