Bir Anlatının Şehir Efsanesi Olup Olmadığı Nasıl Anlaşılabilir? Şehir efsaneleri, ilk kaynağının belirlenmesi zor olan, nesilden nesile, kişiden kişiye aktarılan, doğruluk payı sanıldığı gibi olmayan vaka, hikâye ya da olgulara verilen bir isim. İngilizce “urban legends” deyiminin Türkçeye çevrilmesi ile hayatımızda yer bulan bu ifadeyi TDK, “gerçek olmadığı hâlde…

Videoda Tenis Topuyla Oynayan Kişinin Maradona Olduğu İddiası Doğru Değil Videoda tenis topuyla oynayan kişi Maradona değil, 2015 yapımı Gençlik adlı filmde Maradona’yı canlandıran Arjantinli aktör Roly Serrano. Diego Armando Maradona’nın 25 Kasım 2020 günü vefatının ardından sosyal medyada ve sohbet uygulamalarında bir video tekrar dolaşıma girdi. Videoda tenis…

Ertuğrul Özkök 2001 Yılında Siyasal İslamın Türkiye’de Geleceğinin Olmadığını İddia Etmişti Ertuğrul Özkök, 1986 yılında çalışmaya başladığı ve yaklaşık 20 yıl boyunca genel yayın yönetmenliğini üstlendiği Hürriyet Gazetesinde uzun yıllardır köşe yazıları kaleme alıyor (Gazetenin internet sitesindeki ilk yazısı 8 Temmuz 1997 tarihli). Alışılagelmiş köşe yazarı portresinin dışına taşan…

Çinli Futbolcu Tian Ming’e Atfedilen “Korona Virüs Avrupa’da Hâlâ Atlatılamadığı İçin Tekrar Çin’e Bulaştırmaları Söz Konusu. Avrupalılardan Rica Ediyorum Lütfen Çin’e Gelip Bize Bulaştırmayın” Sözü Parodi Profil Uydurması Koronavirüs salgınının (Covid-19) tüm dünyaya yayılmasına yol açtığı düşüncesiyle Çin Halk Cumhuriyeti’ne kin besleyen kişi sayısı bir hayli fazla. Özellikle son…

Haluk Levent’in Alışamadım Adlı Şarkısını Trabzon İçin Yazdığı İddiası Ne Doğrulanabiliyor Ne Yanlışlanabiliyor Bugünkü konumuz, sıklıkla ihbar olarak iletilen ancak Haluk Levent’in konu hakkındaki ketumluğu nedeniyle bir türlü ne doğrulanabilen ne de yanlışlanabilen “Haluk Levent’in Alışamadım adlı şarkısını bir türlü alışamadığı Trabzon için yazdığı” iddiası. İddia şu şekilde özetlenebilir:…

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının Sadece % 15’inin Devletin Elinde Olduğu, Bankanın Gizli Hissedarlarının Bulunduğu, TCMB Hisselerinin % 85’inin Sabetayist Yahudilerin Elinde Olduğu İddiaları Doğru Değil Bugünkü konumuz Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) hissedarları hakkındaki şehir efsanesini konu edineceğiz. Yeni Akit gazetesi yazarı Şevki Yılmaz’ın katıldığı bir TV programında sarf…

Paylaşılan Resmin 1812 Salgınında Aşırı Fahiş Fiyatla Sabun Satana Verilen Falaka Cezasını Yansıttığı İddiası Doğru Değil 16. Yüzyıl Sonlarında Çizilen Minyatürde Temizlik Tedbirine Uyulmaması Nedeniyle Esnafa Uygulanan Falaka Cezası İşlenmiş Sosyal medyada “Aşırı fahiş fiyatla sabun satana verilen falaka cezası. Sene 1812 İstanbul, Veba salgını” notuyla paylaşılan bir minyatürün arka…

Yüzünde Birbirine Bakan İki İnsan Silüeti Yer Aldığı Sanılan Fotoğraf Aslında Montaj Ürünü İneğin yüzünde profilden birbirine bakan iki insanın silüetinin yer aldığı sanılan fotoğraf aslında fotomontaj ürünü. Fleur Suijten adlı fotoğrafçı tarafından 2005 yılında çekilen orijinal fotoğraf, Worth1000.com adlı ünlü montaj fotoğraf sitesi tarafından 2007 yılında düzenlenen “illüzyonlar” adlı…

Depremin Büyüklüğünün 7,0 Üzerinde İlân Edilmesi Durumunda Olağanüstü Hâlin (OHAL) İlân Edileceği, Deprem Alanının Afet Bölgesi Olarak Belirleneceği, Otomatik Olarak Vergilerin ve Borçların Silineceği İddiası Doğru Değil Geçmişte meydana gelen ve büyüklüğü 7 ya da 7’den düşük açıklanan birçok deprem felaketinin akabinde dolaşıma giren bir iddiayı ele alacağız. Bu yanlış…

1913 Yılından 2 Koronalık Madeni Paranın Koronavirüs Salgınının Şifresini Taşıdığı İddiası SAÇMALIK Koronavirüs salgınının bir oyun olduğuna iman etmiş kitlenin sarıldığı birçok saçma sapan iddiayı daha önce ele almıştık. Bugün de Telegram ve Whatsapp gruplarının yanı sıra Instagram ve Facebook profillerinde paylaşılan absürt bir iddiaya değinelim istedik. Yüzyıl öncesinden…

Bukalemunların Renklerini Hızla Değiştirdiği Video Kayıtlar Dijital Müdahale İçeriyor Malumunuz, bukalemunlar renklerini değiştirmesi ile tanınan canlılar. Ancak, bukalemunlar renk değişimlerini bir anda ve tamamen gerçekleştirmezler. Sosyal medya platformlarında paylaşılan videolarda bukalemunların hızla renk değiştirmesi dijital müdahale ile sağlanmaktadır. Bahse konu videolara değinmeden önce bukalemunların renk değişim sürecini ele alalım……

İdam İpli Yemek Masası Fotoğrafının Nuremberg’den (Nürnberg) Olduğu İddiası Doğru Değil Aslında bu yazıyı kendimize bir hatırlatma babında kaleme alıyoruz. Sanal alemde doğrulama / yanlışlama faaliyeti sürdürürken bazen güvenilir sandığımız kaynaklar dahi bizi yanıltabiliyor. Nürnberg’den olduğu sanılan üzerinde idam ipi sallanan yemek masası fotoğrafı bunlardan biri. İhbar olarak tarafımıza…

Nâzım Hikmet’e Ait Olduğu Hâlde Tersi Düşünülen Vecizeler Malumatfurus.org’da Nâzım Hikmet’e yanlışlıkla izafe edilen birçok şiir ve sözün arka planını aktarmıştık. Bu defa tam zıt bir yaklaşımla, Nâzım Hikmet’e ait olmadığı iddia edilen ifadelerin aslında kendisine ait olduğunu aktaracağız. Cumhuriyet gazetesi yazarı Zeynep Oral, “Yazıdan Görsele” başlıklı 4 Haziran…

Oyuncu Akil Öztuna’nın Tosun Paşa Adlı Filmin Kemerburgaz’daki Çekimleri Esnasında Deveden Düşmesi Nedeniyle Vefat Ettiği İddiası 1976 yapımı Tosun Paşa filminde Tellioğulları’nın liderini canlandıran Akil Öztuna’nın filmin Kemerburgaz’daki çekimleri esnasında deveden düşerek hastaneye kaldırıldığı ve sonrasında iç kanama sebebiyle hayatını yitirdiği iddiasını inceleyeceğiz. Akil Öztuna’nın film çekimi esnasında deveden…

Anakronizm Nedir? Yunanca “geri, karşı” anlamına gelen “ἀνά” ve “zaman” anlamına gelen “khronos” kelimelerinin birleşimiyle oluşan anakronizm, Fransızca “anachronisme” sözcüğünün dilimize çevrilmiş hâli. Anakronizm, Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından “tarih yanılgısı”, Dil Derneği tarafından “olay tarihinde yanılma”, Nişanyan Sözlük tarafından “çağ dışı, zamana uymayan” şeklinde tanımlanmaktadır. Anakronizm, “tarihsel aykırılık”,…

Osmanlı İmparatorluğu’ndan Kalan Borçların 2013 Yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan Döneminde Ödendiği İddiası Doğru Değil Osmanlı’dan Kalan Borçların Geri Ödemesi 1954 Yılında Tamamlandı Ulusal Kanal’da 28 Kasım 2019 günü yayımlanan Fikir Meydanı adlı programa katılan Mustafa Albayrak, Osmanlı İmpatorluğu’ndan kalan borçların son taksidinin 2013 yılının Mayıs ayında dönemin Başbakanı Recep Tayyip…

“Troll” Nedir? “Troll” Kime Denir? Trollük kavramına sosyal medyanın hayatımıza girmesiyle birlikte aşina olduk. Birçok sosyal medya kullanıcısının trollerin ortalığı kasıtlı şekilde karıştırmayı amaçlayan asılsız paylaşımlarını hâlâ ayırt edemediğine ve troll kavramının karşılığını kavrayamadığına şahit oluyoruz. İngilizce olta, olta yemi, oltayla balık tutmak anlamına gelen “troll” ifadesi, geniş bir…

Sadık – Serhat – Berat Albayrak’ın Yeni Şafak Gazetesinin Sahibi Olan Albayrak Ailesinden Oldukları İddiası Doğru Değil Yeni Şafak’ın Sahibi Albayrak Ailesi İle Gazeteci Yazar Sadık Albayrak, Oğulları Eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak ve Turkuvaz Medya Grubu CEOsu Serhat Albayrak’ın Ferdi Olduğu Albayrak Ailesi Aynı Aile Değil …

Videonun Çığ Düştüğü Anda Kaydedildiği ya da Videodaki Babanın Çığ Düşmesi Sırasında Çocuklarını Bırakıp Kendini Kurtardığı İddiası Asılsız Son yıllarda her kış mevsiminde dolaşıma sokulan bir “çığ” videosunu konu edineceğiz. “Kar tatilinde canlı canlı “Çığ” felaketi ile karşı karşıya kalan bir aile ve yaşadıkları…” notuyla 2015 yılından…

Çalıntı Paylaşımlar Çalıntı Hayatlar Sosyal medya platformlarında ilgi çekmek amacıyla bazı profiller başkalarına ait içeriği kendilerine aitmiş gibi paylaşabiliyor. Bu durumun bir örneğine “Hızlı yürü dedim diye küstü” notunu içeren ve bir ufaklığın yüzünü duvara dönük şekilde yer aldığı fotoğrafları içeren paylaşımlarda rastlıyoruz. Bahse konu fotoğraflar…