Dünya’da İlk Dişçilik Okulunun Osmanlı Padişahı II. Abdülhamid Tarafından Açıldığı İddiası Doğru Değil

Yanlış İddia

 

Dünyanın ilk dişçilik okulunun Osmanlı Padişahı 2. Abdülhamid tarafından açıldığı yönündeki yanlış iddianın sosyal medyada paylaşıldığı görülüyor.

 

“Dünya’da ilk dişçilik okulunu açanın Gök Sultan Abdülhamid Han olduğunu biliyor muydunuz?”

 

dunyada ilk discilik okulunu acan

 

Osmanlı Padişahı 2. Abdülhamid, 31 Ağustos 1876 tarihinde çıktığı tahttan 32 yıl 7 ay 13 günlük saltanatının ardından 27 Nisan 1909 günü indirilmişti.

Osmanlı İmparatorluğu’ndaki ilk diş hekimliği fakültesi 2. Abdülhamid döneminde 1908 yılında kurulmuş ve 1909 yılında faaliyete başlamıştı. Ancak bu durum dünyada bir ilk değildi.

Dünyanın ilk diş hekimliği fakültesi ise 1839 yılında ABD’de Baltimore’da kurulmuştu.

Baltimore Dişhekimliği Fakültesi’ni takiben 1855 yılında Berlin’de (Almanya), 1858 yılında Londra’da, 1880 yılında Paris’te, 1881 yılında Cenevre’de, 1888 yılında Stokholm’de ve 1890 yılında Viyana’da diş hekimliği fakülteleri açılmıştı.

 

şerafeddin sabuncuoğlu
15. yy’da Amasya Darüşşifasında Başhekimlik yapan Sabuncuoğlu Şerefeddin‘i yansıtan minyatür

 

Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk diş hekimliği okulu olan İstanbul Diş Hekimliği Okulu 1908 yılında, Maarif Nazırı Emrullah Efendi (1858-1914) döneminde, Tıp Fakültesi ilk dekanı Cemil Topuzlu (1869-1958) tarafından kurulmuş ve idaresi Dr. Halit Şazi’ye (1869-1921) bırakılmıştı.

Türkiye’de diş hekimliği öğretimi, İstanbul Darülfünunu Tıp Fakültesi’ne bağlı olan Eczacı ve Dişçi ve Kabile Hastabakıcı Mektebi içinde 1909 yılında başlamıştı.

1909 yılına kadar bağımsız bir dişçi okulu bulunmayan Osmanlı İmparatorluğu’nda hastanelerde pansumancılık yapanlar, dişçilik yapanların yanındaki kalfalar ruhsat alarak dişçilik yapıyorlardı (Ali Baltacıoğlu & İsmail Baltacıoğlu (2010). “Türkiye’de Diş Hekimliği Eğitim ve Öğretimi (1908-1933)”. Osmanlı Bilimi Araştırmaları. Cilt 11. Sayı 1. 159 – 202).

İlk diş okulunun kuruluşunu gerçekleştiren Prof. Dr. Cemil Topuzlu “80 Yıllık Hatıralarım” adlı otobiyografisinde bu süreci şöyle aktarmıştı:

“Askeri Tıbbiye’de 24 Temmuz 1908`de öğretim üyeleri toplanıp reform kararı aldık. O zaman 3 mareşal, birçok general ve diğer rütbelerde 185 asker profesör vardı. Bunlar okula uğramadıkları halde, aydan aya gelip yılda toplam 80.000 altın maaş alıyorlardı. Eğitim kadrosunu l85’den 27’ye indiren bir tasarı hazırladık. Böylece, 60.000 altınlık bir tasarruf sağlanmış oldu ve bunun değerlendirilmek için dişçi mektebi öğretim üyelerinin kadrolarını, tıp fakültesi bütçe taslağının arasına sıkıştırdım. Maarif Nazırı Emrullah Efendi`ye durumu anlattım. Bütçe onaylanırken Dişçi Mektebi de adı verilmeden kurulmuş oldu. İleride eleştiriye uğramamak İçin bu işi kendim yaptığımı söylemedim ve üstlenmesini Maarif Nazırından rica ettim. Emrullah Efendi: Dişçilik sanatının ülkemizde geri olduğunu bildiğini, berberler tarafından yapıldığını belirterek merak etme(!) dedi.”

 

İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi 22 Kasım 1908’de kurulduğunu ve ülkemizin ilk diş hekimliği okulu olduğunu ifade etmektedir. Bu tarih 1996 yılında “Diş Hekimleri Günü” olarak kabul edilmişti. 18-24 Kasımı içine alan hafta da “Toplum Ağız Diş Sağlığı Haftası” olarak kutlanmaya başlanmıştı.

 

dis-cekimi-birinci-dunya-savasi-anzak-asker
I. Dünya Savaşı yıllarında bir ANZAK askerinin dişinin çekim anı

 

Diş tedavisine yönelik uygulamaların geçmişi tarihin eski dönemlerine kadar uzanıyor.

M.Ö 3000 yıllarında rastlanan diş tedavilerine yönelik uygulamalarla başlayan diş hekimliğinin bağımsız bir meslek olarak ortaya çıkışı 18. yüzyıla rastlıyor.

Geçmişten günümüze dünya diş hekimliği tarihindeki temel taşlar şöyle listelenmektedir:

  • M.Ö. 7000 Pakistan. Baluchistan’da bulunan Taş-Çağı Kültürleri (İndus Kültürü), çürük diş maddesini çıkarabilmek için çakmak taşı ile birlikte kavisli tahta deliciler kullanmışlar.
  • M.Ö. 5000 Irak. Bir Sümer yazısı tasvirinde “diş kurtları” diş çürüklerinin nedeni olarak belirtilmiş.
  • M.Ö. 2750 Mısır. Apseli bir dişin delindiği, ilk diş hekimliği ameliyatını anlatan ilk rapor.
  • M.Ö. 2750 Mısır. Dişle ilgilenen ilk uzman hekim ortaya çıkmış.
  • M.Ö. 2700 Çin. Diş ağrısının tedavisinde akupunktur kullanılmış.
  • M.Ö. 2660 Mısır. Hesy-re’nin mezarı üzerinde yer alan bir yazıt onu “dişle ilgilenenler ve hekimler içinde en iyisi“ olarak tanımlıyor. Bu diş hekimi olarak tanımlanan bir kişiye verilen ilk referans.
  • M.Ö. 1750 Mezopotamya. Meşhur Hammurabi Kanunlarından yasa 200 derki “Eğer bir kişi bir akranının dişini kırarsa kendi dişi kırılır“.
  • M.Ö. 1750-1550 Mısır. 21 mt. uzunluğunda bir yazı olan Eber Papirüsü, kapsamlı olarak zamanın diş hastalıkları hakkında bilgi veriyor ve tedavi yöntemlerini tanımlıyor.
  • M.Ö. 659 Çin. Su Kung, Materia Medica adlı eserinde çürüyen dişi doldurmada kullanılan amalgamdan söz eder.
  • M.Ö. 600-500 İtalya. Etrüksler eksik dişleri tamamlamak için köprü benzeri strüktürler üretmişler.
  • M.Ö. 500 Çin-Hindi. İlk diş macunu tarif edilmiş.
  • M.Ö. 384-322 Yunanistan. Aristoteles, diş çıkması örgüsü, çürük dişi ve diş eti hastalığının tedavisini, pense ile diş çekimi ve kayıp olan dişi ve kırılmış çeneyi sabitlemek için tel kullanımı gibi konuları içeren diş hekimliği hakkında yazılar yazmış.
  • M.S. 174 İtalya. İmparator Marcus aurelius’un kişisel doktoru, Galen, ağız hastalıklarını da kapsayan tıp hakkında tüm bilgileri ve kendi araştırmasının derliyor.
  • M.S. 980-1037 Özbekistan. Avicenna olarak da bilinen hekim ve filozof İbn Sina, zamanın tıp bilgisini tanımlar ve ağız hastalıkları ve tedavisini anlatır.
  • 1280 Çin. Tıp, diş hekimliğinin de bulunduğu 13 adet uzmanlık dalına bölündü.
  • 1530 Almanya. Tamamen diş hekimliğine adanmış olan “Tüm Hastalıklar Ve Diş Güçsüzlüğü Konusunda Küçük Tıbbi Kitap“ adlı kitap yayınlandı. Bu kitap 200 yılı aşkın süre ders kitabı olarak okutuldu.
  • 1790 ABD. diş hekimi Josiah Flagg, hastaları için ilk diş hekimi sandalyesini yaptı.
  • 1839 Dünyanın ilk diş hekimliği okulu Baltimore Diş Hekimliği Fakültesi açıldı.
  • 1900 Fransa. Uluslararası Diş Hekimliği Federasyonu ( FDI ) kuruldu.

 

Yorumunuzu yazınız...