Paylaşılan Kayıttaki Selanik Türküsünün Mustafa Kemal Atatürk Tarafından Seslendirildiği İddiası Doğru Değil
Daha önce, Mustafa Kemal Atatürk’ün Behçet Kemal Çağlar’ın “Asırlarca” şiirini okuduğu ses kaydının bulunduğu iddiasının doğruluk payının bulunmadığına değinmiştik. Bugünkü konumuz, Atatürk’ün kendi sesinden sanılarak paylaşılan “Çalın Davulları Çaydan Aşağya” adlı Rumeli türküsüne ait kayıt…
Sosyal medyadan, hatalı aktarım içeren paylaşım örnekleri:
“Atatürk’ün kendi sesinden Selanik türküsü”
“ATAM Türkü söylerken;
Sesi bile kendisi gibi asil ve muhteşem.”
ATAM Türkü söylerken;
Sesi bile kendisi gibi asil ve muhteşem. pic.twitter.com/2ZnVIJheq5
— ™️ (@Atasoner____) September 24, 2022
“Atatürk’ün kendi sesinden türkü. Sanki yanımda söylüyor. Çok duygulandım”
https://twitter.com/sibelsengul_/status/1389895618961854464
Atatürk’ün ses kaydı dijital ortamda temizlendikten sonra daha kalın ve tok bir ses tonunun olduğunun anlaşılmasının ardından bir plak kaydının da bulunduğu iddiası Tarık Akan tarafından ileri sürülmüştü:
“Bir Alman Atatürk’e bir ses kayıt cihazı getiriyor. Ama plağa kaydediyor. Mustafa Kemal de bunu çok seviyor. Akşamları da kendisi ona şarkı söylüyor dinliyor kırıyor. Kimsenin eline geçmiyor bu plaklar. Sonra bir arkadaşı alıyor. Ona da vermiyor. Sonra birisine geçiyor. Ve o plak bu plak.”
“Selanik türküsü” ya da “Çalın Davulları” (“Çalın Davulları Çaydan Aşağya”) isimleriyle bilinen bu Rumeli türküsünün seslendirildiği kaydın Atatürk ile bir ilgisi bulunmuyor.
“Atatürk’ün sesinden türkü” olduğu iddiasıyla paylaşılan videodaki ses Atatürk’e değil, Candan Murat Özcan’a ait.
Atatürk’ün “Çalın Davulları” (Selanik türküsü) adlı Rumeli türküsünü seslendirdiği sanılan kayıt aslında 1998 yılında Can Dündar tarafından hazırlanan “Yükselen Bir Deniz” adlı belgesel için kameraman Murat Özcan tarafından okunmuş.
Can Dündar, “Atatürk’ün kendi sesinden Selanik türküsü” notuyla paylaşılan kayıt hakkında şu yorumda bulunmuştu:
“Yapmayın arkadaşlar. Atatürk’ün böyle bir kaydı yok. Türküyü söyleyen, kameramanımız Murat…Ricam üzerine belgeselimiz için seslendirmişti.”
Dündar, kişisel internet sitesinde ise bahsi geçen kaydın arka planını şöyle aktarmıştı:
“Bunca zaman Atatürk üzerine araştırma yapmış biri için çok şaşırtıcı bir bulguydu. Merakla ayrıntısını araştırdım. “1998’de bir belgeselde kullanmak için bu türküyü 3-4 kişiye söylettim ancak kayıtları beğenmeyince sesi güzel olan kameraman arkadaşımız Murat Özcan söyledi türküyü. Hatta bu kaydı Mustafa filminde de kullandık ve 1 milyon 100 bin kişi izledi” dedi. Ve konu açıklığa kavuşmuş oldu. Selanik Türküsü ses kaydı ilk olarak 2010 yılında paylaşılmıştı.
Türkünün, CNN Türk’te Mehmet Yaşin’in programına Tarık Akan’ın getirdiği bir plakta kayıtlı olduğu yazılıydı. Plak –sözde- Atatürk’ün sofrasında kaydedilmiş ve şimdiye dek kimselerin eline geçmemişti. “Sadece Tarık Akan’da var” deniliyordu. Tabii heyecanla dinledim. Daha ilk saniyeden gülümsedim. Şu hastane odasında beni güldürenlere dualar ettim. Bu, 1998’de Cumhuriyet’in 75. yıldönümü vesilesiyle yaptığımız “Yükselen Bir Deniz” belgeselinde kullandığımız türküydü. Atatürk’ün çok sevdiğini bildiğimiz Selanik Türküsü’nü birkaç kişiye söyletmiştik. Ama ne yalan söylemeli hiçbiri, belgeselin usta kameramanı –ve bir türkü üstadı olan- Murat Özcan’dan daha iyi değildi.”
“Çalın Davulları” adlı türkünün Atatürk’ün sevdiği türkülerden biri olduğu ileri sürülmektedir.
Adı geçen türkü, bağlama sanatçısı Nihat Kaya tarafından 1985 yılında ses sanatçısı Hüseyin Yaltırık’tan derlenip notaya alınmış.
İşbu yazıyı, Selanik Türküsü’nün sözleri ve Hakan Yeşilyurt yorumuyla sonlandırmış olalım…
Çalın davulları çaydan aşaya (aman)
Mezarımı kazın bre dostlar belden aşaya
Koyun sularımı kazan dolunca (aman)
Aman ölüm zalim ölüm üç gün ara ver
Al başımdan bu sevdayı götür yare ver
Selanik içinde selam okunur (aman)
Selamın sedası bre dostlar cana dokunur
Gelin olanlara kına yakılır (aman)
Aman ölüm zalim ölüm üç gün ara ver
Al başımdan bu sevdayı götür yare ver
Selanik Selanik viran olasın (aman)
Taşını topracını seller alsın
Sen de benim gibi yarsiz kalasın (aman)
Aman ölüm zalim ölüm üç gün ara ver
Al başımdan bu sevdayı götür yare ver
Atatürk’ün Sesinden Çökerme Türküsü Olduğu Sanılan Kaydın Yapay Zekâ Ürünü Olduğu Anlaşılıyor
“Çökertme Türküsü”nün seslendirdiği kaydın da “Atamın sesinden Çökertme…” notuyla paylaşıldığı görülüyor.
Atatürk’ün kendi sesinden türkü sanılan bu ses kaydının da yapay zekâ destekli uygulama ile hazırlandığı anlaşılıyor.
Unutulmamalı ki, Atatürk’ün seslendirdiği ve günümüze ulaşan bir türkü kaydı mevcut değil.
“Çökertme’den Çıktım Halil’im”
Çökertme’den Çıktım (Da Halil’im Aman) Başım Selâmet,
Bitez De Yalısına Varmadan (Halil’im Aman) Koptu Kıyamet.
Arkadaşım İbram Çavuş Allah’ıma Emanet,Burası Da Aspat Değil Halil’im Aman Bitez Yalısı,
Ciğerime Ateş Saldı, Telli Kursun Yarası.Güverte De Gezer İken (Aman) Kunduram Kaydı,
İpekli Mendilimi (Halil’im Aman) Örüzgâr Aldı.
Çakır Da Gözlü Gülsüm’ümü (Aman) Kolcular Aldı,Burası Da Aspat Değil Halil’im Aman Bitez Yalısı,
Ciğerime Ateş Sardı, Telli Kursun Yarası.Gidelim Gidelim Halil’im Çökertme’ye Varalım,
Kolcular Gelirse Halil’im Nerelere Kaçalım.
Teslim Olmayalım Halil’im Aman Kurşun Sıkalım,Burası Da Aspat Değil Halil’im Aman Bitez Yalısı,
Ciğerime Ateş Sardı, Telli Kursun Yarası.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
İLAVE: Bu defa, Atatürk’e ait olduğu iddiasıyla Bir Fırtına Tuttu Bizi (Selanik Türküsü) adlı Rumeli türküsünün seslendirildiği bir kayıt dolaşıma sokulmuş.
Haluk (@DavaAdamiHaluk): “Bir insanın herşeyi güzel olurmu ya.. Sesine de kurban olayım senin yüce başbuğ Atatürk. Kalp atışım.”
Bu defa, Atatürk’e ait olduğu iddiasıyla Bir Fırtına Tuttu Bizi (Selanik Türküsü) adlı Rumeli türküsünün seslendirildiği bir kayıt dolaşıma sokulmuş. pic.twitter.com/KGjTxHytwk
— Malumatfuruş (@malumatfurusorg) July 30, 2024