IŞİD’in Kurduğu Köle Pazarında Kaydedildiği Sanılarak Paylaşılan Video 2023 Yılı Mart Ayında Irak’ın Erbil Kentinde Sergilenen Yezidi Soykırımını Konu Edinen Temsilî Bir Performanstan Alıntı Terör örgütü Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) tarafından kaçırılan kadınların esir olarak tutulduğu, tecavüze uğradığı ve satıldığı biliniyor. IŞİD’in Irak ve Suriye’de hakimiyet altına aldığı bölgelerde,…
CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu’nun bozkurt işareti yaptığı görülen dijital müdahale içeren fotoğrafın orijinali AFP’den Bülent Kılıç tarafından 2019 yılında sosyal medyada yaptığı paylaşımlar nedeniyle yargılandığı davanın çıkışında kaydedilmiş. “Ülkücü hareket engellenemez” yazılı montaj görseli kullanan paylaşım örnekleri:
Bütçe Meclis’ten geçemezse, yeni bütçe kanunu kabul edilinceye kadar bir önceki yılın bütçesi yeniden değerleme oranına göre artırılarak uygulanır Cumhurbaşkanının Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) sandalye sayısında çoğunluk desteğine sahip olmaması durumunda yürütme ile yasama arasında görüş farklılığı ile birlikte çatışmanın yaşanması olası bir durum. “Topal ördek” (“lame duck”)…
“Our Boys Did It” (“Bizim Çocuklar Yaptı”) Gibi Bir Cümle Kullanmadığını Belirten Paul Henze 12 Eylül 1980 Darbesinin Kendisine “The Boys In Ankara Did It” (“Ankara’daki Çocuklar Yaptı”) Sözleriyle Bildirildiğini Aktarmıştı 12 Eylül 1980 askerî darbesinde ABD’nin rolüne değinilirken alıntılanmadan geçilmeyen “our boys did it”, yani “bizim çocuklar yaptı”…
TPAO hisselerinin ya da tahvillerinin satışa çıkarıldığı yönündeki ilanlar gerçeği yansıtmıyor Bir süredir çeşitli sosyal medya platformları ve bazı internet siteleri üzerinden “yatırım fırsatı” ve “ek gelir” gibi ilgi çekici ifadeler kullanılarak Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) hisselerinin satışa çıkarıldığı yönünde gerçeği yansıtmayan dolandırıcılık girişimleri gerçekleştiriliyor. Enerji ve Tabii…
Dışişleri Bakanlığı internet sitesindeki İsrail ülke künyesinde İsrail’in başkenti bölümünde 2012 yılında bir açıklama notu ile “Kudüs*” ifadesi yer alıyormuş. Daha sonra “Kudüs” silinerek sadece “*” işareti ile Türkiye’nin Kudüs’ün başkentliği hususundaki pozisyonu aktarılmış. Dışişleri Bakanlığı internet sitesinde İsrail’in başkentinin Kudüs olarak aktarıldığı iddiası sosyal medya platformlarında paylaşılmış. Bu…
19 Mayıs 1919 Günü Samsun’da Atatürk’ü Tutuklamak İçin Bandırma Vapuru’na Çıkan İngiliz Binbaşı Salter’in Bir Anda Beklenmedik Şekilde “Emrinizdeyim Paşam” Dediği ve Tutuklandığı İddiası Doğru Değil Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919 günü ulaştığı Samsun’da İngiliz Binbaşı Salter’in kendisini ve beraberindekileri tutuklamak için gemiye çıktığı; ancak, İngiliz subayının Atatürk’ün…
28 Mayıs 2023 Günü Cumhurbaşkanlığı Seçiminin 2. Turunda Seçmenlerin Oy Kullanacağı Sandık Numaralarının Değiştiği İddiası Doğru Değil İlk turla aynı bilgileri içeren seçmen bilgi kağıtları basılarak yeniden dağıtılacak. Seçmenler 1. turda oy kullandıkları aynı okul ve aynı sandıkta 2. tur oylarını kullanacaklar. Cumhurbaşkanlığı seçiminin yapılacağı ikinci turda yeniden oy…
Afganistan’ın Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Molla Abdulğani Birader’in “akıncılarımız Türkiye’de konuşlandırıldı, devrim yapmak üzere bekliyoruz” şeklinde bir açıklama yaptığı doğru değil 14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimleri öncesinde Afganistan İslam Emirliği lideri Hibatullah Ahundzade’nin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarını Erdoğan’a oy vermeye çağırdığı iddiasının gerçeği yansıtmadığını aktarmıştık. Bu…
Seçimlerin ardından cezaevinde tutuklu bulunan vatandaşların oy tercihlerinin haberleştirilmesi geleneksel bir hâl aldı. 14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimleri sonrasında da ceza infaz kurumlarında kullanılan oyların rengi hakkında haber organlarında ve sosyal medyada çeşitli içerikler paylaşıldı. Seçim sonuçları resmen açıklanmadan paylaşılan sonuçlarla birlikte (PKK ve FETÖ…
“Ateist İmam” Bir Zaytung Kurgusu İnternet forumlarında ve sosyal medya platformlarında paylaşıldığında bazı vatandaşlar tarafından gerçek sanılan ya da gerçekliği sorgulanan “ateist imam” temalı içerik aslında Zaytung kurgusu. Fotoğrafı kullanılan kişi 2011 yılında Taliban güçlerinin Afganistan’ın güneyindeki Uruzgan vilayetinde düzenledikleri bir saldırıda öldürülen BBC Paştu muhabiri Ahmed Omid Khpolwak. Ayrıca,…
Daha önce doğrulama teknikleri başlıklı yazı serimizde siyasetçilerin konuşmalarının kırpılarak bağlamından kopartılarak sunulduğu örneklere “Makaslanarak Bağlamından Kopartılan Söylemler” başlıklı yazımızda değinmiştik. Video manipülasyon türlerini de “Video Manipülasyonları: Deepfake & Cheapfake & Shallowfake” başlıklı yazıda ele almıştık. Bu yazıda, videoların makaslanması yahut yapay zekâ uygulaması ya da bir program yoluyla…
Kayseri Şehir Hastanesi’nde Suriyelilere ücretsiz tüp bebek hizmeti verildiği iddiası doğru değil Tüp bebek tedavisi geçici koruma altındaki Suriyelilere Sağlık Hizmeti Protokolü kapsamında ücretsiz sunulmuyor. Suriyeli sığınmacılar hakkında sosyal medyada paylaşılan yanlış iddiaların bir diğeri Suriyelilere ücretsiz tüp bebek hizmeti verildiği yönünde. Bu iddianın bir süredir, hastanede muayene sırası…
Petrol Ofisi’nin 22 Mayıs 2023 Tarihinden İtibaren Döviz Kurunu Merkez Bankası Referans Kuruna 1,5 TL Ekleyerek Belirleyeceği İddiası Doğru Değil Petrol Ofisi, yaptığı açıklamada tüketiciye yansıyan fiyatlarda TCMB’nin açıkladığı referans kurun geçmişte olduğu gibi geçerliliğini koruduğunu bildirdi. Para politikasının etkisiz kalması ve sıkılaştırıcı makro ihtiyati uygulamaların etkisiyle organize piyasada…
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan CNN International’a Verdiği Mülakatta “Sinan Oğan’ın İsteklerine Boyun Eğmeyeceğim” Cümlesini Kullanmamış Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimleri 14 Mayıs 2023 günü gerçekleşti. Cumhurbaşkanı seçimine dair resmî sonuçlar 19 Mayıs 2023 tarihli ve 32195 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Kararı ile duyuruldu.…
Videodaki Alman Siyasetçi Björn Höcke’ün Türkiye Seçimleri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Hakkında Konuştuğu İddiası Doğru Değil Almanya’dan sağ popülist AfD partisinden Björn Höcke’nün konuşması 2018 yılından. Yabancı ve İslam karşıtı görüşleriyle tanınan Björn Höcke söz konusu konuşmasında kendi partisinin Almanya’da iktidara gelmesinden bahsetmiş. Konuşmada Türkiye’ye yönelik bir atıf geçmiyor.…
Mustafa Kemal Atatürk’e atfedilen “Yaratılışımda bir fevkaladelik varsa, o da Türk olarak dünyaya gelmemdir” sözünü ele alacağız. “Yaratılışımda bir fevkaladelik varsa, o da Türk olarak dünyaya gelmemdir” sözünün ilk izlerine “Doğuşumdaki tek fevkaladelik, Türk olarak dünyaya gelmemdir.” şeklinde 1950’li yılların sonlarında rastlanıyor. Rivayetin kökeni Münir Hayri Egeli’nin 1954 yılında…
Damacana Sözcüğünün Kökeninin, Şişenin Şeklinin İlk Cam Damacanayı Yapan Jean Adlı Fransız Cam Ustasının Eşine Benzemesinden Hareketle “Jean’ın Karısı” Anlamındaki “Dame de Jean” Tanımına Dayandığı İddiası Doğru Değil Su veya içki gibi sıvıları taşımaya ve saklamaya yarayan, dar ağızlı, şişkin karınlı büyük şişeler için kullanılan “damacana” isminin Fransız cam…
Seçimlere Katılım Oranı Nedir? Seçimlere katılım oranı, bir seçimde oy kullanma eylemini gerçekleştiren seçmenlerin oranını ifade eder. Bu oran, toplam seçmen sayısına göre yüzde olarak hesaplanır. Katılım oranı, seçmenlerin demokratik sürece aktif olarak katılımını ölçmek ve seçmenlerin seçimlere ne kadar ilgi gösterdiğini değerlendirmek için önemli bir göstergedir. Yüksek bir…
Boston Dynamics’in Geliştirdiği Dövüşebilen ve Savaşabilen Robotun Görüldüğü Sanılan Video Bilgisayar Ortamında Oluşturulmuş Görüntü Boston Dynamics’e Ait Değil Yapay zekâ ve robotik tasarım şirketi Boston Dynamics’in savaşabilen ve dövüşebilen robot tasarımına ait olduğu sanılarak bir videonun sosyal medya platformlarında paylaşıldığı görülüyor. Hatalı aktarım içeren paylaşım örneği: …
