Türkiye’de Seçimlere Katılım Oranları

Seçimlere Katılım Oranı Nedir?

Seçimlere katılım oranı, bir seçimde oy kullanma eylemini gerçekleştiren seçmenlerin oranını ifade eder. Bu oran, toplam seçmen sayısına göre yüzde olarak hesaplanır. Katılım oranı, seçmenlerin demokratik sürece aktif olarak katılımını ölçmek ve seçmenlerin seçimlere ne kadar ilgi gösterdiğini değerlendirmek için önemli bir göstergedir. Yüksek bir katılım oranı, seçmenlerin demokratik sürece olan güvenini ve ilgisini yansıtabilirken, düşük bir katılım oranı ise seçmenlerin ilgisizlik veya memnuniyetsizliklerini gösterebilir.

Seçimlere Katılım Oranı Nasıl Hesaplanır?

Seçimlere katılım oranı, toplam seçmen sayısının oy kullananların sayısına bölünmesiyle hesaplanır. Aşağıdaki formülü kullanarak katılım oranını hesaplayabilirsiniz:

Katılım Oranı = (Oy Kullananların Sayısı / Toplam Seçmen Sayısı) x 100

Örneğin, bir seçimde toplamda 10.000 seçmen bulunuyorsa ve bu seçmenlerden 7.000’i oy kullanmışsa, katılım oranı şu şekilde hesaplanır:

Katılım Oranı = (7.000 / 10.000) x 100 = 70%

Bu durumda katılım oranı %70 olarak hesaplanır.

Türkiye’de Seçimlere Katılım Oranları

* Seçim yılına göre kayıtlı seçmen ve oy kullanan seçmen sayısı tablosu YSK Açık Veri Portalı’ndaki Cumhurbaşkanı ve Milletvekili Genel Seçimi, YSK’nın Cumhurbaşkanı Seçimi arşivi, Milletvekili Genel Seçim arşivi ve Halkoylaması arşivi, “Seçim İstatistikleri (2009-2019)” adlı yayın, 1983 – 2007 Yılları Arası Seçim Çevresine Göre Milletvekili Genel Seçimi Sonuçları, 1950-1977 Yılları Arasında Yapılan Milletvekili Genel Seçimleri Sonuçları, TÜİK’in “Milletvekili Genel Seçimleri, 1923-2011” adlı yayını ve “Yerel Seçimler Panoraması 1963 – 1999” (2001. Oya Çitçi (ed.), Örsan Ö. Akbulut, Sonay Bayramoğlu. Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü) adlı kitaptan veriler derlenerek oluşturulmuştur.

** YSK ve TÜİK 1963-1999 arası yerel seçimlere katılım oranlarını yayımlamadığı için boş bırakılmıştır. Diğer veriler YSK Mahalli İdareler Genel Seçimi ve Halkoylaması sonuçları, Mahalli İdareler Genel Seçimleri Arşivi’nden derlenmiştir. Büyükşehir belediyeleri sınırları için büyükşehir belediye meclislerinin oluşturulduğu ilçe belediye meclisleri oy oranları ile büyükşehir belediyeleri dışındaki 51 ildeki il genel meclisi oy oranlarının toplamı esas alınmıştır. Farklı akademik çalışmalarda yerel seçimlere katılım oranları için farklı verilerin sunulduğu görülüyor.

*** Cumhuriyet Senatosu Seçimleri katılım oranları Hikmet Sami Türk’ün “Türk Seçim Sisteminde Oy Hakkı” başlıklı makalesinden alınmıştır (1969. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Cilt: 26. Sayı: 3. 79 – 114. 01.05.1969)

**** Araç seçimler kapsam darlığı nedeniyle incelenmemiştir.

14 Mayıs 2023 Tarihinde Gerçekleşen Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimlerinde Katılım Oranının %93 Olduğu İddiası Doğru Değil

14 Mayıs 2023 günü gerçekleşen Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimlerine vatandaşlarımızın büyük ilgi gösterdiği belirtilerek, seçime katılım oranının % 93,6 ile rekor kırdığı sanılmış…

Hatalı aktarım örnekleri şöyle sunulabilir:

Dijital Nabız: “Türk siyasi tarihinde katılım oranı %93,6 ile seçim rekoru kırıldı.”

Efe Bulduk: “%93.6 gibi bir seçime katılım oranı konuşuluyor. Doğruysa, referandum ile gelen %93.3 katılım oranını geride bırakarak yeni bir rekor kırılmış olacak. 🌎 Küresel olarak baktığımızda Türkiye’nin seçime katılım olarak Dünya’ya demokrasi dersi verdiğini söyleyebiliriz.”

Can Yılmaz: “Seçime katılım rekoru bekliyorum… 1987’deki Halk oylaması %95.03 ile seçimlerdeki katılım rekorun sahibi. Bu rekor kırılabilir. Katılım oranı % 93.6 oldu. Tebrikler Türkiyem”

Yüksel Odabaşı: “Seçime katılım oranı %93,6 olmuş..! Bu iyi haber !”

Seçim katılım oranına dair bu aktarımlar gerçeği yansıtmıyor.

14 Mayıs 2023 günkü seçim katılım oranı %93,6 değil, % 88,92 olarak açıklanmıştı.

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ahmet Yener,  Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde açılan sandık sonuçları ve oy oranlarına ilişkin basın mensuplarına 15 Mayıs 2023 günü yaptığı açıklamada yurt içinde seçime katılım oranının yüzde 88,92; yurt dışında ise yüzde 52,9 olduğunu duyurmuştu.

YSK Başkanı Yener: Yurt içi sandık sayısı yüzde 100 oranında açılmış olup, katılım oranı yüzde 88,92, yurt dışında ise yüzde 52,69 oranında bir katılım gerçekleşmiştir. pic.twitter.com/3dhBRrikiZ

— TRT Haber Canlı (@trthabercanli) May 15, 2023

İLAVE: Cumhurbaşkanı seçimine dair resmî sonuçlar 19 Mayıs 2023 tarihli ve 32195 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Kararı ile duyuruldu. Resmi Gazete‘de yayımlanan YSK kararına göre, 14 Mayıs’taki Cumhurbaşkanı Seçimi’ne katılma oranı yüzde 87,04 oldu, 1 milyon 37 bin 104 oy geçersiz sayıldı. YSK’nın açıkladığı kesin sonuçlara göre seçim katılım oranı yurt içinde % 88,92, yurt dışında % 49,40, gümrük kapılarında % 4,33, genelde ise % 87,04 olarak gerçekleşti.

YSK’nın açıkladığı kesin sonuçlara göre seçim katılım oranı yurt içinde % 88,92, yurt dışında % 49,40, gümrük kapılarında % 4,33, genelde ise % 87,04 olarak gerçekleşti.https://t.co/4JdxOzTBSr pic.twitter.com/OwkoWFPZ1Y

— Malumatfuruş (@malumatfurusorg) May 19, 2023

İLAVE: 28 Mayıs 2023 günkü Cumhurbaşkanı seçimi 2. turunda yurt içi seçime katılma oranı % 85,72, yurt dışı seçime katılma oranı % 52,04, yurt içi, yurt dışı ve gümrük sandıkları dahil katılma oranı % 84,15 oldu.

% 88,92’lik seçim katılım oranı da tarihimizin en yüksek seviyesi değil. Ülkemizde gerçekleşen seçimlerde en yüksek katılım oranı %93,38 ile 1987 yılında gerçekleşmişti. 1987 Anayasa Referandumu’nda da katılım oranı %95,03 seviyesindeydi.

Türkiye’de seçmenlerin sandık başına gitme oranlarının, diğer ülke demokrasilerine göre yüksek olduğu biliniyor.