Genç İşsizlik Oranı İle Sık Karıştırılan “NEET”, Yani “Ne İstihdamda Ne De Eğitim-Öğretimde Olan Genç Nüfus Oranı” Nedir?
Bugünkü konumuz, genç işsizlik konusunda kilit bir veri: NEET
NEET, çalışmayan, işgücünde yer almayan, eğitim veya öğrenim hayatında olmayan ya da beceri artırımı faaliyetlerinde bulunmayan kitle için kullanılan kısaltma.
NEET’in açılımı “Neither in Employment, Education or Training” (“Not in Employment, Education or Training” şeklinde de kullanılır). Bu kavram için Türkiye İstatistik Kurumu’nun kullandığı Türkçe karşılık ise “Ne İstihdamda Ne de Eğitim-Öğretimde Olmayan” (“Ne eğitimde ne de istihdamda olanların oranı” şeklinde de kullanıldığı vaki. “Ne … ne …” kalıbının özellikleri göz önünde bulundurulduğunda “Ne istihdamda ne de eğitim öğretimde olmayanların oranı” ifadesinin doğru bir kullanım olmadığı düşünülmektedir” ).
NEET, işsiz ve işgücüne dahil olmayan genç nüfusta yer alıp aynı zamanda eğitime (örgün eğitim, yaygın eğitim, çıraklık eğitimi, kurs) devam etmeyen 15-24 yaş arası nüfusu kapsar.
Bu oran, genç nüfustan istihdam edilenler ve eğitim-öğretimde bulunanlar çıkartıldıktan sonra, kendi nüfusuna oranı olarak hesaplanmaktadır. Yani NEET, ne istihdamda, ne de eğitimde olan genç nüfusun toplam genç nüfusa oranıdır.
İstihdamda, eğitimde ve öğretimde bulunmayan genç nüfusu ölçmeyi hedefleyen bu oranın artması, beşeri sermayenin kaybı anlamına gelir. Çalışmayan ve (örgün ve yaygın) eğitimde olmayan gençlerin toplam genç nüfus içindeki oranının artması, hem istihdam yoluyla üretim ve tüketimi sınırlar hem de işgücünün çıktısını ve verimliliğini kısıtlar.
NEET, aslında bir genç işsizlik oranı değil. Ancak, TÜİK’in açıkladığı genç işsizlik verileri ile OECD’nin açıkladığı NEET oranı sıklıkla birbirine karıştırılabilmektedir. Adından anlaşılacağı üzere NEET istihdam edilmeyen, yeteneklerini geliştirmek için herhangi bir eğitim-öğretim programını takip etmeyen genç nüfus oranını tanımlar. TÜİK’in açıkladığı genç işsizlik oranı ise, 15-24 yaş grubundaki işsizlerin, aynı yaş grubundaki istihdam ve işsizlerin toplamını oluşturan işgücü nüfusuna oranı şeklinde hesaplanır.
2020 yılı Temmuz dönemi için açıklanan işgücü istatistikleri incelendiğinde bu durum daha net anlaşılabilir:
- 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı %25,9, istihdam oranı %30,4, işgücüne katılma oranı %41,0 seviyesinde iken “ne eğitimde ne de istihdamda olanların oranı” ise %29,8 seviyesinde gerçekleşmişti.
2020 yılı Ekim dönemi için açıklanan işgücü istatistiklerinde ne eğitimde ne de istihdamda olanların oranı ise %27,6 seviyesinde gerçekleşti.
Bir örneğini, kapatılan Zaman Gazetesi’nde 17 Haziran 2015 tarihinde yayımlanan “628 bin çalışan, iki ayda buhar oldu (OECD yüzde 31, TÜİK yüzde 18 diyor)” başlıklı haberde görebiliyoruz:
“Türkiye İstatistik Kurumu’na göre mart döneminde genç işsizlik, geçen yılın aynı dönemine göre 1,9 puan artarak yüzde 18,6 oldu. Ancak Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) kısa bir süre önce açıklanan raporu, Türkiye’de genç işsizliğin yüzde 31,3 olduğunu ortaya koymuştu. OECD tarafından hazırlanan “Gençlik, Beceriler ve İstihdam Edilebilirlik” raporunda Türkiye, 15-29 yaş arası gençlerin yüzde 31,3’üne istihdam sağlayamıyor.”
Basında yer alan bu gibi haberlerde genç işsiz olarak nitelendirilen OECD’nin açıkladığı verinin, genç işsizlik istatistiği olmadığı, tamamıyla farklı bir durumu yansıtan NEET göstergesi olarak adlandırılan ne istihdamda ne de eğitim-öğretimde olmayan genç nüfusu ifade ettiği sıklıkla göz ardı edilebilmektedir.
NEET Oranı Konusunda Hataya Düşen Yazarlar
Esfender Korkmaz, 17 Eylül 2015 tarihli Yeniçağ Gazetesi’nde yayımlanan “Gençlerde işsizlik” başlıklı yazında OECD’nin NEET verisini genç işsizlik oranı olarak yorumlamıştı:
"Genç nüfusta fiili işsizlik oranı da aynı hesaba göre yüzde 30.09 oluyor... OECD raporuna göre Avrupa'da 17-25 yaş arasındaki gençlerin en fakir olduğu ülke Türkiye'dir. Bu raporda Türkiye'deki işsiz ve atıl genç oranı yüzde 31.3 olarak hesap ediliyor. Bu oran bizim hesap ettiğimiz fiili işsizlik oranını doğruluyor."
