Paylaşılan görüntülerde Güneş üzerinde bildiğimiz gibi bir “oyuk” değil, -Güneş’in atmosferinde ve Dünya üzerinde önemli etkilere sahip olan YAYGIN ve NORMAL bir Güneş olayı olan- “koronal delik” görülüyor
Ultraviyole ışıkta görülen Güneş üzerindeki koyu renkli lekeler, koronal delikler olarak bilinir ve hızlı Güneş rüzgarlarının uzaya fışkırdığı bölgelerdir. Tamamen normal bir olay olan koronal delikler, görüntülerdeki gibi aşırı ultraviyole ışığın belirli dalga boylarında karanlık alanlar olarak görünür.
Güneş’in atmosferinde devasa bir deliğin açıldığı ve doğrudan Dünya’ya doğru güçlü Güneş rüzgarı akımının yayıldığı, NASA’nın uydusunun Güneş ekseni boyunca yaklaşık 800 kilometre uzanan deliğin görüntülendiği iddiası sosyal medyada yayılmaya başladı.
ibrahim Haskoloğlu (@haskologlu): “Güneş’in Dünya’ya bakan yüzeyinde devasa büyüklükte karanlık bir delik açıldı ve doğrudan Dünya’ya doğru radyoaktif dalgalar yayıyor. — Livescience”
Bazı sosyal medya kullanıcıları ise “Güneş üzerinde delik oluştuğu” iddiasını “kılıf” olarak değerlendirdi.
Serdar (@serdaremsc): “bu kadar sahtekarlık herkez için fazla,NASA görüntü yayınlamış güneş’te delik varmış, küresel çete,küresel çap’ta elektrik kesintisi projesi için kılıf hazırlıyor ama niye uğraşıyolar anlamıyorum,ekseriyet hiçbir şeyi sorgulamıyor zaten,demekki hala korktukları birşeyler varmış.”
Güneş üzerinde büyük kara deliklerin görüldüğü görsellerin kaynağı NASA’nın Güneş Dinamikleri Gözlemevi (Solar Dynamics Observatory – SDO).
SDO tarafından 2023 yılı Aralık ayının ilk günlerinde yayımlanan görüntülerde Güneş üzerinde -Güneş’in atmosferinde ve Dünya üzerinde önemli etkilere sahip olan yaygın bir Güneş olayı olan- “koronal delik” görülüyor.
Koronal delikler, sanıldığı gibi Güneş’te dev bir oyuğun oluştuğu anlamına gelmiyor.
Güneş üzerindeki koronal deliklerin ultraviyole (UV) görüntüsünün biraz kafaları karıştırdığı anlaşılıyor.
Güneş’in ultraviyole görüntülerinde, Güneş’in Dünya’ya yakın uzayı etkileme yollarından biri olan hızlı Güneş rüzgârı üreten, Güneş üzerinde açık bir manyetik alan alanı olan bir koronal delik görülebilmektedir.
Görsellerde Güneş üzerinde karanlık ve boşluk gibi görülen bölümler yüzeydeki plazmaya kıyasla daha soğuk ve daha az alanlardır.
Güneş’teki daha düşük sıcaklığa sahip alanlar, daha parlak alanlar doğru şekilde pozlandığında siyah görünmektedir.
Koronal delikler de sanılanın aksine tamamen karanlık değil, parlak; ancak, çevresine göre daha soğuk ve daha az parlaktır.
Güneş yüzeyinde günlerce varlığını sürdürebilen koronal delikler sanılanın aksine nadir değil, yaygın şekilde gözlemlenebiliyor.
Basında ve sosyal medyada aksettirilen tonun aksine Güneş’teki koronal delikler büyük bir endişe kaynağı değildir.
Güneş’te geçmişte daha büyük koronal delikler gözlemlenmişti.
Güneş rüzgârı Dünya’ya farklı yoğunluklarda püskürtülüyor. Koronal deliklerin Güneş rüzgârları açısından ekstrem bir tehdit olarak sunmak yanıltıcıdır.
Bu özel Güneş olayının zararsız olduğu kabul edilmiştir.
Güneş üzerinde son gözlemlenen koronal deliğin uzunluğu paylaşılan metinlerdeki gibi 800 kilometre değil 800.000 kilometre. Yazım hatası nedeniyle gerçekte 800.000 km olması gereken uzunluk 800,00 km olarak aktarılmış.
Koronal Delik Nedir?
Güneş’in atmosferinin en dış tabakası olan -hâlâ yapısı tam olarak anlaşılamayan- korona, Güneş’in yüzeyinden yaklaşık 1 milyon kilometreye kadar uzanan, (1 milyon santigrat derecenin üzerinde) yüksek sıcaklığa sahip bir gaz katmanıdır.
Güneş, milyarlarca yıl boyunca devam eden nükleer füzyon reaksiyonları sayesinde enerji üreten devasa bir yıldızdır. Bu etkileyici enerji üretimine rağmen, Güneş yüzeyinin bazı bölgelerinde ilginç vakalar görülebilmektedir. Bunlardan biri de koronal deliklerdir.
Çıplak gözle görülemeyen koronal delikler, Güneş’in dış atmosferi olan koronadaki soğuk ve yoğun olmayan alanlardır.
Güneş’in manyetik alan çizgilerinin açık olduğu bu bölgelerde, koronanın normal yoğunluğundan daha düşük sıcaklık ve yoğunlukta bir alan oluşur.
Güneş’in yüzeyinde bulunan tek kutuplu manyetik alan hücreleri, koronanın sıcaklığını sağlayan manyetik enerjinin kaynağıdır.
NASA, koronal delikler hakkında şu açıklamayı sunmuş:
“Aşırı ultraviyole (EUV) ve yumuşak x-ışını güneş görüntülerinde koronal delikler güneş koronasında karanlık alanlar olarak görünür. Karanlık görünürler çünkü çevredeki plazmadan daha soğuk, daha az yoğun bölgelerdir ve açık, tek kutuplu manyetik alanların bölgeleridir. Bu açık, manyetik alan çizgisi yapısı, güneş rüzgarının uzaya daha kolay kaçmasına olanak tanır, bu da nispeten hızlı güneş rüzgarı akışlarıyla sonuçlanır ve gezegenler arası uzaydaki yapıların analizi bağlamında sıklıkla yüksek hızlı bir akış olarak anılır.
Koronal delikler Güneş’in herhangi bir zamanda ve yerinde gelişebilir, ancak solar minimum civarındaki yıllarda daha yaygın ve kalıcıdırlar. Daha kalıcı olan koronal delikler bazen birkaç güneş dönüşü boyunca (27 günlük süreler) devam edebilir. Koronal delikler en çok güneşin kuzey ve güney kutuplarında yaygın ve stabildir; ancak bu kutup delikleri büyüyüp daha düşük güneş enlemlerine kadar genişleyebilir. Koronal deliklerin kutup deliklerinden ayrı olarak gelişmesi de mümkündür; veya bir kutup deliğinin uzantısının ayrılıp izole bir yapı haline gelmesi. Kalıcı koronal delikler, yüksek hızlı güneş rüzgarı akımları için uzun ömürlü kaynaklardır. Yüksek hızlı akım, nispeten daha yavaş ortam güneş rüzgarı ile etkileşime girdikçe, birlikte dönen etkileşim bölgesi (CIR) olarak bilinen bir sıkıştırma bölgesi oluşur. Gezegenlerarası uzaydaki sabit bir gözlemcinin bakış açısından, CIR’ın koronal delik yüksek hızlı akışına (CH HSS) öncülük ettiği görülecektir.
CIR, CH HSS’nin başlangıcından önce parçacık yoğunluğunun artmasına ve gezegenler arası manyetik alan (IMF) kuvvetinin artmasına neden olabilir. CH HSS Dünya’ya ulaşmaya başladıkça güneş rüzgârının hızı ve sıcaklığı artarken parçacık yoğunluğu azalmaya başlar. CIR’nin geçişinden sonra ve CH HSS akışına geçişin ardından, IMF’nin genel gücü normalde yavaş yavaş zayıflamaya başlayacak.
Genel olarak, güneş ekvatorunda veya yakınında bulunan koronal deliklerin Dünya’da herhangi bir CIR geçişine ve/veya daha yüksek güneş rüzgarı hızlarına yol açması muhtemeldir.”
Oluşumu ve Dinamikleri
Koronal delikler, Güneş’in manyetik alanlarının karmaşık etkileşimleri sonucunda ortaya çıkar.
Güneş’in manyetik alanı, sürekli olarak değişmekte ve yenilenmektedir. Bu değişimler, Güneş’in yüzeyinde bulunan manyetik alan hücrelerinin yeniden düzenlenmesine neden olur.
Manyetik alan çizgilerinin belirli bir bölgede açık hale gelmesi, o bölgede sıcaklık ve yoğunluğun düşmesini ve koronal deliklerin oluşumunu tetikler.
Güneş’in yüzeyinde bulunan tek kutuplu manyetik alan hücrelerinin birleşmesi sonucunda koronal delikler oluşur.
Dinamik bir yapıya sahip olan bu deliklerin zaman içinde boyutları ve konumları -Güneş’in manyetik aktivitesinin döngüsel bir doğaya sahip olması nedeniyle- değişebilir.
Güneş’in herhangi bir yerinde gelişebilen; ancak, ekvatoral bölgelerinde daha sık görülen koronal delikler zaman içinde kutuplara doğru hareket edebilir.
Koronal deliklerin boyutları değişkenlik gösterir ve birkaç bin kilometreden milyonlarca kilometreye kadar ulaşabilirler.
Koronal delikler, genellikle Güneş’in aktivite döngüsünün maksimum döneminde görülür. Güneş’in aktivite döngüsü, yaklaşık 11 yıllık bir süreyi kapsar. Bu döngünün maksimum döneminde, Güneş’in manyetik alanı daha güçlüdür ve koronal deliklerin oluşumu daha yaygındır.
Koronal delikler, Güneş’in atmosferi ve Dünya üzerinde çeşitli etkiler yaratabilirler.
Koronal kütle atımlarının kaynağı olabilirler. Koronal delikler, Güneş rüzgarının kaynağı olan “koronal kütle atımları” (taçküre kütle atımları / coronal mass ejections – CME) için kaynak noktaları olabilir. Güneş’ten yüksek hızlarda çıkarak uzaya doğru genişleyen bu yoğun plazma bulutları, uzay hava durumu olaylarına ve Dünya’nın manyetik alanına etki edebilir.
Güneş rüzgarının hızını ve yönünü etkileyebilirler. Koronal deliklerden çıkan Güneş rüzgarı, Dünya’ya doğru hareket ettiğinde, Dünya’nın manyetosferini bozabilir. Bu durum, Dünya’daki iletişim sistemlerinde ve elektrik şebekelerinde kesintilere neden olabilir.
Kutup ışıklarının oluşumuna katkıda bulunurlar. Koronal deliklerden çıkan Güneş rüzgarı, Dünya’nın atmosferine girdiğinde, atmosferdeki atomlar ve moleküllerle etkileşime girer ve bu etkileşim sonucunda kutup ışıkları oluşur.
Uyduları etkileyebilirler. Koronal deliklerden çıkan Güneş rüzgarı, uyduların iletişim sistemlerini ve sensörlerini bozabilir. Bu durum, uyduların işlevini yerine getirmesini engelleyebilir.
Uzay araçlarını etkileyebilirler. Koronal deliklerden çıkan Güneş rüzgarı, uzay araçlarının yüzeyine çarpan yüklü parçacıklara neden olabilir. Bu parçacıklar, uzay araçlarının elektronik sistemlerine zarar verebilir.
Araştırmalar
Güneş’in koronal delikleri, bilim insanlarının Güneş’in manyetik alanları, plazma dinamikleri ve uzay hava durumu olayları üzerindeki çalışmalarını zenginleştiren önemli araştırma konularından biridir. Bu deliklerin nasıl oluştuğunu ve evrimini, Güneş aktivitesinin genel dinamikleri üzerindeki etkilerini ve Güneş’in diğer bölgeleriyle olan etkileşimlerini incelemek için araştırmalar sürdürülmektedir.
NASA Tarafından Yayımlanan Koronal Delik Görüntüleri
NASA, Güneş atmosferinde geçmişte gözlemlenen koronal delikleri sosyal medya hesabında birçok kez paylaştı.
Happy #SunDay! ☀️ This footage shows a coronal hole (the darker area) on May 2-4. Coronal holes are magnetically open areas on the Sun from which solar wind — the Sun’s constant outflow of material — rushes out into space. They are perfectly normal. https://t.co/HYZePndwpBpic.twitter.com/RkI60k06rD
It’s #SunDay! ☀️ This solar footage from Sept. 4-6 shows an emerging coronal hole, the dark area on the left. Coronal holes, a common occurrence on the Sun, are regions of open magnetic field from which high-speed solar wind rushes out into space. https://t.co/ODVL2TLH4Apic.twitter.com/zTBO4K741A
These ultraviolet images of the Sun show a coronal hole, an area of open magnetic field on the Sun that produces fast solar wind — one way the Sun affects space near Earth. The resulting high-speed solar wind stream was detected by instruments near Earth: https://t.co/wZvmGfESg3pic.twitter.com/qLeWClDxeS
It’s #SunDay! ☀️ Our Solar Dynamics Observatory saw a coronal hole (the dark area) on the Sun from Oct. 31 – Nov. 2. Coronal holes — which are very common — are areas of open magnetic field from which high-speed solar wind rushes out into space. https://t.co/e3l1XvRAMZpic.twitter.com/o7TLVvsadI
Bu görüntülerin en ilginci 26 Ekim 2022 günü Güneş yüzeyinde “gülen yüze” benzer şekle sahip koronal delikti.
Say cheese!
Today, NASA’s Solar Dynamics Observatory caught the Sun “smiling.” Seen in ultraviolet light, these dark patches on the Sun are known as coronal holes and are regions where fast solar wind gushes out into space. pic.twitter.com/hVRXaN7Z31
Son günlerde Güneş üzerinde beliren koronal delikten daha büyüğü geçmişte görüntülenmişti.
Avrupa Uzay Ajansı ve NASA ortak projesi Güneş ve Helyosferik Gözlemevi (Solar and Heliospheric Observatory – SOHO) tarafından 18 Temmuz 2013 günü Güneş’in kuzey kutbu üzerinde devasa bir koronal delik görüntülendi.
SOHO’nun yakaladığı bu devasa Güneş deliği görüntüsü şu açıklama ile yayımlandı:
“Görüntü, daha sıcak güneş malzemesini vurgulayan 284 Angstrom dalga boyundaki ışığı gösteriyor, böylece daha soğuk koronal delikler karanlık kabartmada öne çıkıyor.”
Regarding this subject, there is undoubtedly a great lot that is still unknown. The points that you present are both well-reasoned and convincing. We are quite grateful that you shared the content with us; each of the quotations was outstanding. Never stop sharing, and never stop being an inspiration to other people.
1 Yorum
Regarding this subject, there is undoubtedly a great lot that is still unknown. The points that you present are both well-reasoned and convincing. We are quite grateful that you shared the content with us; each of the quotations was outstanding. Never stop sharing, and never stop being an inspiration to other people.