Türkiye’yi Etkileyen Çöl Tozunun Kaynağının Afrika’da Yürütülen Yapay Toz Bulutu Üretim Faaliyeti Olduğu, Paylaşılan Görüntünün De Sahra Çölü’ndeki Hava Manipülasyonu Çalışmasının Gizli Kaydı Olduğu İddiası Doğru Değil
Sahra Çölü’nde traktörlerin yarattığı bir kum fırtınasını gösterdiği sanılan videonun Sahra’yla ya da kum fırtınasıyla bir ilgisi bulunmuyor. Tarım makineleriyle tohum toplama tekniğinin görüntülendiği video 2019 yılında Brezilya’daki tarım dünyası ile ilgili haberler sunan bir kanalda paylaşılmış.
Afrika’daki Sahra Çölü’nden kuzeybatıya doğru hareket eden çöl tozu 23-24 Nisan 2024 tarihlerinde Avrupa’daki birçok ülkenin yanı sıra ülkemize de ulaştı.
Libya üzerinden Türkiye’yi etkisi altına alan sıcak havanın yanında taşınan Sahra tozu Marmara ve Ege bölgelerinde şiddetli bir şekilde hissedildi.
Bazı şehirlerimizde gökyüzünü kaplayan toz bulutları nedeniyle hava kalitesi oldukça düştü.
Sahra tozunun gökyüzünü turuncuya boyadığı günlerde sosyal medya platformlarında dolaşıma sokulan eski bir tarihli görüntü ile Kuzey Afrika’da sunî toz bulutlarının oluşturulduğu ileri sürüldü.
Tarım makinelerinin gökyüzüne toz püskürttüğü görülen video şöyle:
“Afrika’da toz çalışması” “Sahra’dan gizli kayıt” gibi ifadelerle paylaşılan görüntü: pic.twitter.com/osCSyj0yiV
Bahsi geçen videoyu ülkemizde hissedilen toz bulutlarının Sahra Çölü’nden yapay şekilde yönlendirildiği iddiasıyla kullanan paylaşımlar şöyle örneklenebilir:
ahmed_hudavi Bu, Müslümanlara karşı açık bir savaştır ve Müslüman yöneticilerin onayı ve anlaşmayı imzalamaları ile halkımızı öldürün ve sandalyelerimize dokunmayın.انها حرب مفتوحه ضد المسلمين وبمباركه حكام المسلمين وبتوقيعهم على الموافقه اقتلوا شعبنا ولا تمسوا كراسينا
Hakikat yerine komplo teorisine sarılan sosyal medya kullanıcıları (çöl tozunu chemtrails ile ilintileyerek) uçakların zehirli toz püskürttüğünü de uydurdu.
dozumualmayageldim: “Chemtrals denen zehir ile yapay tozu birleştirip TOZ BULUTU bahanesiyle solumamızı sağlıyorlar. Afrikadan gelen toz bulutu diye bişey yok yapay olarak üretiyorlar.”
Bu tip profillerin “Afrika’dan toz geldi diye millete yalan söylüyorlar. Uçaklar gece gündüz toz püskürtmeye devâm ediyor.” gibi ifadelerle farklı görüntüleri paylaştığı görülüyor.
Videonun Sahra Çölü’nde kaydedildiği, “Afrika tozları çalışması” adlı faaliyeti yansıttığı, iş ve tarım makinelerinin püskürttüğü tozların Avrupa’daki ülkeleri ve ülkemizi etkileyen çöl tozunun kaynağı olduğu iddiası doğru değil.
“Afrika’da toz bulutu operasyonu”na ait olduğu iddiasıyla paylaşılan görüntü güncel değil, 2019 yılı Ağustos ayında Brezilya’dan tarım konulu içerik paylaşan Agroband adlı Youtube kanalında yayınlanmış.
Kasıtlı olarak toz üretildiği iddiasıyla sunulan videoda (Sahra Çölü manzarası gibi olmayan) bir yeşillik görülmekle birlikte, Portekizce konuşmalarda tarım alanında tohum hasadının yapıldığından bahsedildiği anlaşılıyor.
Görüntüdeki traktöre bağlı tarım makinesinin, tohumun üzerinde kurumaya bırakıldığı toprağı topladığı, fan ve filtre sistemiyle tohumu diğer maddelerden ayırdığı ve ardından kalıntıları üst kısımdan dışarı attığı anlaşılıyor (Brezilya merkezli CIRAD adlı kuruluşta görev yapan araştırmacı René Poccard -Chapuis, AFP‘ye yaptığı açıklamada görüntüde mera tohumları hasadının görüldüğünü, ender olarak nitelenebilecek bu teknikle az sayıda çiftliğin mera tohumu ürettiğini, oldukça küçük olan bu tohumların yavaş kuruduğunu, hasat sırasında çiftçilerin güneş altında kurumaya bıraktığı tohumları yaprak ve sap gibi parçalardan ve topraktan arındırmak için basınçlı hava kullanıldığını, traktöre takılı tarım makinasının bacasından hava ile birlikte hafif kısımların çıktığını, ağır olanların düştüğünü, böylelikle tohumlar için eleme yapıldığını aktarmış).
Brezilya’da hasat sırasında uygulanan bu teknikle traktörlerin kurumaya bırakılan tohumları yaprak, sap, çakıl ve topraktan arındırdığı farklı görüntüler de mevcut.
Görüntüde havaya toz saçtığı görülen aletin Matsuda firmasına ait Torpedo marka tarım makinesi olduğu tespit edilebiliyor.
Matsuda adlı firmanın internet sitesinde söz konusu tarım makinesinin “düz ve daha engebeli arazilerde tohum hasat etmek” için kullanıldığının belirtildiği görülebiliyor.
Tarım makinelerinin püskürttüğü kum, ülkemizde ve farklı ülkelerde görülen kum fırtınalarının kaynağı değil.
Çöl toz bulutları, iddia edilenin aksine, doğal meteorolojik olaylardan kaynaklanır. Çöl tozu, genellikle fırtınalar esnasında geniş alanlarda esen kuvvetli çöl rüzgarlarının kum tanelerini kaldırmasıyla ortaya çıkar. Çöl rüzgarının atmosferde deniz seviyesinin birkaç kilometre yukarısına kaldırdığı tozlar uzun mesafeye taşınabilir.
Geçtiğimiz günlerde gökyüzünü kaplayan toz tabakasının kaynağının Kuzey Afrika üzerinden gelen toz olduğu (Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından paylaşılan) uydu görüntüleriyle anlaşılabiliyor.
Since yesterday the sky over some countries of the eastern Mediterranean Sea has been looking orange.
Why? Saharan dust!
⬅️As this @CopernicusECMWF aerosol forecast shows, a thick plume of Saharan dust has arrived in the area, giving the skies a Martian look.
⁰➡️ A… pic.twitter.com/ZRgQddw2R2
Türkiye’de de Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) 23-24 Nisan 2024 günlerinde Marmara’nın batısı, Güney ve Kıyı Ege, İç Anadolu ve Batı Akdeniz’de toz taşınımı beklendiğinden yaşanabilecek olumsuz şartlara karşı dikkatli ve tedbirli olunması yönünde sarı kodlu uyarı yayımladı.
Hava Forum da söz konusu görüntüyü “‘Sahra çölünden gizli kayıt’ başlığıyla paylaşılan bu video aslında Brezilya’da bir tarımsal faaliyette kaydedilmiş videodur. Bu video üzerinden sayfamıza yönelik “yapay toz üretiyorlar” şeklindeki saldırıları şaşkınlıkla karşılıyoruz…” ifadeleriyle paylaştı.
“Sahra çölünden gizli kayıt” başlığıyla paylaşılan bu video aslında Brezilya’da bir tarımsal faaliyette kaydedilmiş videodur. Bu video üzerinden sayfamıza yönelik “yapay toz üretiyorlar” şeklindeki saldırıları şaşkınlıkla karşılıyoruz…pic.twitter.com/3t7FxcCaZo
Görüntü, 2022 yılında İran’ın Kuzistan (Huzistan) eyaletinde yaşanan mikro toz krizi esnasında Irak’ın İran’ın havasını etkilemek için bazı tarım makineleri yardımıyla kasıtlı olarak toz ürettiği iddiasıyla paylaşılmıştı.
AFP ve Factnameh, ilgili dönemde bu iddianın doğru olmadığını belirtmişti.
İlgili dönemde konuyla ilgili görüşlerini paylaşan uzmanlar, görüntüdeki tarım makineleri ile diğer ülkelerde bu ölçüde toz bulutlarının oluşturulmasının mümkün olmadığını, ince toz oluşsa dahi bunun geçici olduğunu ve pratikte kilometrelerce yol alamayacağını belirtmiş.
