Video Kaydının Gelen Aramanın Etkisiyle Cep Telefonunun Çelik Tel Süngerin Alev Almasını Sağladığını Gösterdiği İddiası Asılsız
Gelen aramanın etkisiyle cep telefonunun çelik tel süngerin alev almasını sağladığı öne sürülen video aslında dijital montaj içeriyor. Alevler dijital müdahale ile eklenmiş. Test edildiğinde iddianın doğru olmadığı da anlaşılıyor.
Kablosuz internet ağları, 5G şebekesi ve cep telefonu aleyhtarlarının elektronik aletlerin yaydığı sinyallerin ya da radyasyonun tehlikelerine dikkat çektiği söylemlerini görmüş olabilirsiniz. İşbu yazıda, elektronik cihazların yaydığı sinyallerin insan sağlığına etkisine değil de, cep telefonlarının zararlarına örnek olarak sunulan bir video kaydına değineceğiz.
İlk defa ViralVideoLab adlı Youtube kanalına yüklenen söz konusu video şu şekildeydi:
Bazı propagandistler “cep telefonu radyasyon yaymaz diyenlere…” notuyla cep telefonunun yaydığı radyasyonla çevresindeki cisimlerin ateş almasını sağladığını gösterdiği öne sürülen bir videoyu sosyal medyada paylaşmıştı.
Bahse konu deneyde 2 inç kalınlıktaki ahşap masa üzerinde yer alan iPhone 6’nın güç tasarrufu seçeneği kapatılarak kullanıldığı, masanın altında herhangi bir düzeneğin bulunmadığı belirtiliyor. Deney videosunun yüklendiği sayfanın açıklama kısmında şu notun yer aldığı görülüyor:
“Lütfen videoyu silinmeden paylaşın! Gelen çağrının neden çelik yünün tutuşmasına neden olduğunu bilmiyorum. Fizik konusunda daha derin bilgiye sahipseniz, yorumlarda bir açıklama yazabilirsiniz. Bir iPhone’un elektromanyetik radyasyon nedeniyle yaralanmaya neden olup olamayacağını da bilmiyorum.”
İddia bu. Ancak, gerçek pek de iddia edildiği gibi değil.
Gelen aramanın etkisiyle cep telefonunun çelik tel süngerin alev almasını sağladığı öne sürülen video aslında dijital montaj içeriyor.
Videoyu yavaşlatılarak izlendiğinde alevlerin bir anda doğal olmayan biçimde görünmeye başladığı, tek bir noktadan yavaş yavaş büyümek yerine, halka boyunca bir seferde ortaya çıktığı görülebiliyor. Yani, alevlerin dijital müdahale ile eklendiği anlaşılıyor.
Snopes bahse konu video üzerinde dijital montaj izleri bulunduğunu tespit etmişti.
Q: Will fine steel wool ignite from an incoming iPhone call?
A: ❌ False
Our story: https://t.co/6QCZ0pbzF6 pic.twitter.com/tLQzLqGlb5— snopes.com (@snopes) January 10, 2020
Yine Snopes, cep telefonunun tel süngerin alev almasına yol açtığı iddiasını test etmişti. Ancak, cep telefonuna gelen aramanın etkisiyle çelik tel süngerde herhangi bir alev belirmemişti.
Bilim insanlarının çalışmaları 5G teknolojisinin insan sağlığı açısından öne sürülen ölçüde zarara yol açmadığını göstermektedir. Teknolojinin yaygınlaşmasıyla hayatımızın vazgeçilmez parçası haline gelen cep telefonu ve tablet gibi kişisel elektronik cihazlar da düşük miktarda da olsa radyasyon saçtığı iddiasına ilişkin Yalansavar’ın “10 soruda elektromanyetik alanlar, cep telefonları ve sağlık” başlıklı yazısını inceleyebilirsiniz.
Dün, dünyanın yakınından geçecek kozmik ışınların cep telefonu başta olmak üzere elektronik aletleri zararlı hâle getireceği iddiasını incelemiştik. İlgilenenler göz atabilir.