Category

İnceleme

Category
haberturk tanitim haber

Slot Medya’nın Tanıtım Yazısı Yoluyla Asılsız İçerik Yayımlanmasının Kolaylığını İfşa Eden Denemesi Türkiye’de gazeteciliğin geldiği içler acısı durumu ortaya koyan kasıtlı yanlış haber yayma girişimlerine daha önce değinmiştik. Dev teknoloji firmalarının güvenlik açıklarını buldukları ve açıklarını buldukları şirketin gençlere verdiği ödüllere dair bir hakikati ifşa eden “Apple’ın açığını bulan…

1 nisan takvim

Bugün, aldatıcı ve absürt haberlerin günü 1 Nisan… Anadolu Ajansı, 1 Nisan şakalarının kökenine dair muhtelif ve kesinlik arz etmeyen rivayetleri şöyle özetlemişti: “Yaygın olarak bilinen açıklama, Ortaçağ Avrupası’nda Roma İmparatorluğu döneminden kalma Jülien takviminin terk edilmesi ve Gregoryen takvime geçilmesiyle yılın hangi gün başladığına dair ortaya çıkan kafa…

yalan haber televizyon

Hurafe, Yalan ve Yanıltma * Dr. Ceyhun İrgil tarafından kaleme alınmıştır. İletişim çağında bilgi ve haber hazine gibi. Çağın yaşama dair tüm temasında neredeyse vazgeçilmez öge iletişim. İletişim nesnesi bilgi ve haber olunca, niceliksel büyümesi tartışmasız bilginin ve haberin niteliği artık çok önemli. Artık bilgi ve haber, toplumları…

COVID-19 Felaketinin Mediko-Politik Öyküsü Dr. Ceyhun İRGİL 16 Aralık 2019… “Koronavirüs salgının başlangıç öyküsü…” Wuhan Merkez Hastanesi acil servisine yüksek ateşle bir hasta geldi. Açıklanamayan yüksek ateşi vardı ve standart ilaçlara cevap vermiyordu. Testleri yapıldı. Laboratuvar sorumlusu Dr. Ai Fen’e sözlü olarak iletti; “Dr. Ai, bu hasta koronavirüs enfeksiyonu…”…

merdiven grafik

Korelasyon – Nedensellik Farkı Değişkenler arasında aynı ya da ters yöne karşılıklı bir ilişkinin bulunması korelasyon (correlation) olarak adlandırılmaktadır. İki değişken arasındaki değişim aynı yönlü ise pozitif korelasyon, aksi durum gözlemlenmesi halinde negatif korelasyon söz konusudur. İki değişken arasında bir ilinti bulunmaması halinde ise sıfır korelasyon gözlemlenir. Bağımsız değişkenler arasındaki…

zaman yolculugu

Sıradan vakalar yerine olağandışı, nadir, ilgi çekici vakaların haberleştirilme olasılığının yüksekliğini vurgulamak için klasik şekilde dile getirilen “köpeği ısıran adam” örneğini mutlaka işitmişsinizdir. “Bir köpeğin insanı ısırması haber olmaz; ancak bir insanın köpeği ısırması haberdir’  söylemi basında yer alan haberlerin değeri hakkında sıkça alıntılanır. Haber değeri terimini literatüre kazandıran Walter…

stalin nikolai yezhov

Fotoğraflar manipülasyona açık varlıklar… Fotoğraf manipülasyonu da bir propaganda aracı… Fotomontaj, geçmişte birçok güçlü isim tarafından gerçeğin çarpıtılması için başvurulan bir yöntemdi. SSCB lideri Josef Stalin de tasfiye ettiği isimleri fotomontajla tarihe karıştırmakta mahir bir isimdi. Stalin ile ters düşen birçok isim, üstlerinin çizilmesinin, sistemden dışlanmalarının hatta infaz edilmelerinin yanı…

neptune poseidon pareidolia

Pareidolia Nesnelerin farklı şekillerinin ya da çeşitli seslerin hatalı anlamlandırılarak canlılara benzetilmesi durumu “pareidolia” (sanrı) olarak tanımlanıyor. “Kişinin karşılaştığı bir duyumu, bildiği bir nesne, örüntü ya da anlam olarak yanlış algılaması”nı karşılayan bu eğilim, insanların karşılaştıkları görüntüler hakkında yanlış çıkarımlarda bulunmasına yol açabiliyor. Bu yanılsamaya dair bazı örnekler sunalım……

parodi hiciv

Parodi / Hiciv İçerikleri Gerçek Sanan Örnekler Temel amacı yanlış haber oluşturmak ya da yaymak olmasa da iğneleme, eleştirme, eğlence gibi amaçlarla oluşturulan kurgu içeriklerin gerçek sanılması da bilgi düzensizliği açısından önemli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Yanlış bilgi üretmek odağına sahip olmasa da gerçeği alaycı, ironik ya da…

alıntı tırnak işareti

Bugünkü yazımızda metinlerarası ilişkilerde en fazla kullanılan yöntem olan “alıntılama” yoluyla metinde yer alan sözlerin asıl sahiplerinden çıkıp yer aldıkları yeni yapıtın sahibine izafe edilmesine değineceğiz. Öncelikle metinlerarasılığı tanımlayıp alıntılamanın nasıl gerçekleştirildiği üzerinde kısaca duralım. İnsanın varlığının ilk anından beri sözün olduğu düşünülürse yeryüzünde söylenmemiş hiçbir söz, anlatılmamış hiçbir tema…

kopyala yapıştır ctrlc ctrlv

Basılı medyanın yerini alan dijital medya ekosistemi, birbirinin aynısı, sığ, özgün olmayan, katma değer sunmayan içeriklerle dolu binlerce haber sitesi işgâl etti. Hız yarışı, tık avcılığı, kopya içerik, haberciliğe kalite yerine seviyesizlik getirdi. Satın alınan şablon tema üzerinden diğer haber sitelerinin içeriğinden, sosyal medyada yayılan iddialardan, ajansların paylaştığı haberlerden, kendilerine…

NOT: ÜLKER markasına ilişkin içeriklerin telif hakkını koruma yükümlülüğünü ve yetkisini üstlenen ILS International Licensing Service GmbH’nin Küçük Kardeş Olmak – 1 Nisan Yaklaşıyor” isimli animasyon türünde kısa film hakkındaki telif hakkı ihbarı nedeniyle yazıdaki reklamla ilgili video ve resimler kaldırılmıştır. Ülker’in Tepki Çeken 1 Nisan…

yanlış bilgi yarışması

(YANLIŞ) BİLGİ TESTİ Sosyal Medyada Paylaşılan (Bazı) Yanlış İddialar Hakkında Ne Kadar (B)İlgilisiniz? (Doğru yanıtlar soruların ardından sunulmuştur) 1. 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Antlaşması hangi yıl sona erecektir? A. 2071 B. 2023 C. 2037 D. Hiçbiri 2. Türkiye’de Barış ismini alan ilk kişi kimdir? A. Barış…

Bugün (ekonomi/finans konusunda bilgi düzensizliği üzerinden) sizi tanıştırmak istediğimiz bir podcast serisine değineceğiz. Amerika’da Rockford Üniversitesi’nde finans ve ekonomi dersleri veren ve  bu alanda araştırmalar yapan Orhan Erdem, “Hikâye Tadında Ekonomi” adlı podcast serisinde ekonomi ve finansın dünyada olup bitenleri anlamlandırmakta bize nasıl yardımcı olduğu hakkında kendi perspektiflerini paylaşıyor. Orhan…

makaslanan videolar

Kamuoyunca tanınan birçok ismin konuşma kayıtlarının kırpılarak konuşma içeriğinin bağlamından kopartılarak sunulduğu birçok örneğe daha önce şahit olduk. Makaslanarak / cımbızlanarak bağlamından kopartılan söylem örneklerini derleyelim istedik… Necmettin Erbakan Necmettin Erbakan’ın “Ey kasketli adam beni iyi dinle CHP’ye aldanıp da kuyruğuna yapışma” dediği iddiasıyla paylaşılan video aslında kırpılmıştı. Anılan…

tv tartışma programları

Haber Kanallarındaki Tartışma Programlarının Katılımcı Profiline İlişkin Bir Araştırma Televizyon kanallarında yayınlanan tartışma programları, vatandaşlar açısından haber almanın ötesinde haber anlamlandırma ve kanaat edinme konusunda önemli bir rol oynuyor. Haber kanallarının gün boyu sunduğu programlar Türkiye’de ve dünyada yaşanan gelişmeleri aktarma odaklıyken, akşam/gece saatlerinde yayınlanan bu programlar ile  gelişmelere…

tüy kalem daktilo

Vefat Eden Şairleri ve Yazarları Hâlâ Hayatta Sanan Okurlar Geride bıraktığı eserlerinin popülerliğinin etkisiyle vefatının üzerinden bir hayli zaman geçmesine rağmen ünlü yazarları hâlâ hayatta sanan okurlara şahit olunabiliyor. Kimi yüzyıllar önce vefat eden bir yazarın iletişim bilgilerinin peşine düşebiliyor, kimi de yıllar önce aramızdan ayrılan bir yazarın imza…

twitter yalan haber

Twitter’ın Platformunda Derya Deniz Vaziyetteki Yanlış Bilgi Sorunuyla Mücadele İçin Uygulamaya Koymayı Planladığı Özellik: “Birdwatch”  Twitter gibi sosyal medya platformlarının oluşmasına ve yayılmasına aracılık ettikleri yanlış bilgi sorunu ile ilgili mücadelede başarılı ve samimi olmadıkları kanaatindeyiz. Kârı ve büyümeyi hedefleyen bu tip platformların yanlış bilgi sorununa öncelikleri arasında yer…

lee mcintyre hakikat sonrası

HAKİKAT-SONRASI “Öyle bir çukura düştük ki, zeki insanların ilk vazifesi malumu ilam etmektir artık.” George Orwell Bu ayki kitap inceleme bölümümüzde post-truth döneme felsefi ve bilimsel olarak katkı sunan bir kitaba yer vereceğiz. Boston Üniversitesi Felsefe ve Bilim Tarihi Merkezi’nde araştırma görevlisi ve Harvard Extension School’da Etik Bölümü’nde…

emekliye zam haberleri

Takvim 2020’de Emekliye Zam Müjdelerini Sürdürse De Sürmanşetlerinin Sayısı Azalmış Yine üşenmeyerek 2020 yılında Takvim’in sürmanşetten verdiği emekliye zam, promosyon, ikramiye haberlerini derledik. Ancak, Takvim afaki “emekliye zam” içerikli haberleri yayımlamayı sonlandıracak gibi görünmüyor. Bu tür bir derleme, Takvim gazetesi idarecilerinin davranışlarında herhangi bir değişikliğe yol açmıyor. Kamuoyu da…