Twitter’ın Platformunda Derya Deniz Vaziyetteki Yanlış Bilgi Sorunuyla Mücadele İçin Uygulamaya Koymayı Planladığı Özellik: “Birdwatch”  Twitter gibi sosyal medya platformlarının oluşmasına ve yayılmasına aracılık ettikleri yanlış bilgi sorunu ile ilgili mücadelede başarılı ve samimi olmadıkları kanaatindeyiz. Kârı ve büyümeyi hedefleyen bu tip platformların yanlış bilgi sorununa öncelikleri arasında yer…

HAKİKAT-SONRASI “Öyle bir çukura düştük ki, zeki insanların ilk vazifesi malumu ilam etmektir artık.” George Orwell Bu ayki kitap inceleme bölümümüzde post-truth döneme felsefi ve bilimsel olarak katkı sunan bir kitaba yer vereceğiz. Boston Üniversitesi Felsefe ve Bilim Tarihi Merkezi’nde araştırma görevlisi ve Harvard Extension School’da Etik Bölümü’nde…

Takvim 2020’de Emekliye Zam Müjdelerini Sürdürse De Sürmanşetlerinin Sayısı Azalmış Yine üşenmeyerek 2020 yılında Takvim’in sürmanşetten verdiği emekliye zam, promosyon, ikramiye haberlerini derledik. Ancak, Takvim afaki “emekliye zam” içerikli haberleri yayımlamayı sonlandıracak gibi görünmüyor. Bu tür bir derleme, Takvim gazetesi idarecilerinin davranışlarında herhangi bir değişikliğe yol açmıyor. Kamuoyu da…

İstatistik İle Nasıl Yalan Söylenir? “İstatistik ile Nasıl Yalan Söylenir?” Darrell Huff’ın (1913-2001) 1954 yılında istatistiğin bir “aldatmaca aracı olarak kullanılma yöntemlerini açıkladığı” güncelliğini kaybetmeyen kitabı. Tablolar, grafikler ve sayılarla sunulan bilgilere sorgulamaksızın inanma eğilimi içinde olduğumuz gerçeğinin altını çizerek, sayılara da ihtiyatlı yaklaşılması gerektiğini hatırlatan yazar;…

YALANIN SİYASETİ (Yalanın Meşrulaştırılması, Hakikatin Önemsizleşmesi ve Hileli Akıl Yürütme Teknikleri) Yalanın Siyaseti, Yalın Alpay’ın bu alanda yaptığı çalışmalara derli toplu bir şekilde ulaşma imkânı sunan, “hakikatin önemsizleşmesi dönemi”, “mantık” ve “safsataların sınıflandırılmış örnekleri” bölümlerinden oluşan Destek Yayınlarınca ilk baskısı 2017 yılında çıkan bugünlerde 13. baskıyı gören kitabı. …

Sahte Haber Doç Dr. Mete Kazaz ve (Doğruluğu Ne? adlı doğrulama platformunun kurucusu) Dr. Selman Selim Akyüz, Sahte Haber adlı kitaplarında çağımızın hastalığı hâline gelen yanlış bilgi sorununa ağırlıklı olarak betimleyici bir yöntemle eğilmişler. İngilizce “fake news” olarak adlandırılan olgunun Türkçe karşılığı olarak kullanılan “Sahte Haber” kavramını kendine isim edinen…

Kopyala Yapıştır Üstadı Köşe Yazarları Eski köşe yazılarını tekrar yayına sürmek, bazı köşe yazarlarımız için alışkanlık hâlini almış… İçerik oluşturma sorunu çeken, yaratıcılık problemi yaşayan ya da yeni bir metin oluşturmaktan üşenen yazarların eski yazılarını sıklıkla ısıtıp ısıtıp okuyucularına ve gazete yönetimine -eski kullanımına dair herhangi bir not düşmeksizin-…

“Yuvarlak Raptiye” İle “Kopyala Yapıştır”da Doz Aşımı Yaparken Yakalanan Haber Siteleri Birbirinin aynısı, sığ, özgün olmayan, katma değer sunmayan içeriklerle dolu binlerce haber sitesi işgâl etti basılı medyanın yerini alan dijital medya ekosistemini… Kalitede serbest düşüşe giren ülkemiz basınının hâl-i pürmelâlini ortaya koymak adına güzel bir örneği, ifşa ve arşiv…

Abdulkadir Selvi’nin Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Yürürlüğe Girdikten Köşe Yazılarında Konu Edindiği Kabine Değişikliği İddiaları Bir Türlü Gerçekleşmedi 16 Nisan 2017 tarihinde gerçekleştirilen Anayasa değişikliği referandumunun ardından “Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi” adlı sisteme geçiş süreci başlamıştı. 24 Haziran 2018 Genel Seçimleri ile birlikte “Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi” yürürlüğe girmiş oldu. Türk tipi…

Hatalı Çeviri Örnekleri Yurdum insanının Türkçe-İngilizce çeviriyle imtihanına ilişkin arşivdeki görsellerden bir derleme sunalım istedik. Başta çağrıda bulunalım. Eğer yabancı diliniz iyi değilse; (i) yabancı dilinizi geliştirin (ii) (translate.google.com gibi) çevrim içi tercüme kaynaklarına tamamen güvenmeyin (iii) yaptıysanız şayet, tercümenizi bir bilene danışın (iv) profesyonel destek alın… Aksi takdirde böyle…

Burcu Bulut’un Yeni Şafak Gazetesinde Yayınlanan Noam Chomsky Röportajı Bir Gazetecilik Rezaletiydi Yeni Şafak Gazetesinde yayımlanan “Arap Baharı gerçek ruhunu şimdi buldu” başlıklı Noam Chomsky söyleşisi gazetenin matbu ve elektronik ana sayfasında 27 Ağustos 2013 tarihinde yayımlandığında büyük dikkat çekmişti. Ancak, Burcu Bulut imzasıyla yayınlanan Chomsky röportajı kamuoyunun esas dikkatini…

Kendi Gözünden Ertuğrul Özkök Profili Ertuğrul Özkök, 1986 yılında çalışmaya başladığı ve yaklaşık 20 yıl boyunca genel yayın yönetmenliğini üstlendiği Hürriyet Gazetesinde uzun yıllardır köşe yazıları kaleme alıyor. Uzun yıllardır yaptığı köşe yazarlığı sürecinde kayda değer birçok hataya düştüğü de vaki Özkök’ün. Bu hatalardan tespit edebildiklerimizden bazılarını 2015’ten bu yana…

İngilizce “Caucasian” Sözcüğünün Türkçemize Çevrilirken “Beyaz Irk” Manası Sıklıkla Göz Ardı Edilerek “Kafkasyalı” Anlamıyla Sunulduğu Görülüyor Hollywood filmlerinde suçlu tanımı yaparken “caucasian” ifadesini kullanan polisin repliğinin alt yazıda “Kafkasyalı” şeklinde yanlış çevrildiği örneklere mutlaka denk gelmişsinizdir. Bugünkü amacımız, bu yanlış çeviriyi vurgulamak. İngilizce-Türkçe sözlüklerde “caucasian” kelimesini taradığımızda temel olarak 2…

Reuters Gazetecilik Enstitüsü’nün “2020 Dijital Haber Raporu”nda Yer Alan Türkiye İle İlgili Temel Bulgular Reuters Gazetecilik Enstitüsü’nün 2020 Dijital Haber Raporu bugün (16 Haziran 2020) yayımlandı. Raporda Türkiye’de medyanın durumu, basına olan güven, yeni medya trendleri ve okurların habere erişim alışkanlıklarının aktarıldığı bölümde yer alan bulguları Türkçemize çevirerek özetleyelim…

Delilsiz “Dedin” ve “Söyledin” Söylemi Bir İspat Yöntemi Değildir Son dönemde mizahî boyutu ön plana çıksa da kişilere isnat edilen söylemlerin ispatı için “dedin” ve “söyledin” tarzı ifadelerin giderek daha sık kullanılmaya başlandığına şahit oluyoruz. Örnekleri sunmadan evvel, bir iddiaya ilişkin ispat mükellefiyeti hususuna değinmekte fayda var. Müddei iddiasını ispatla…

3 Farklı Gazetede Aynı Yazıyı Yayımlayabilen Yılmaz Özdil ve Kopyala-Yapıştır Köşe Yazarlığı Yılmaz Özdil, yazılarının içeriğinin yanı sıra kopyala-yapıştır maharetleriyle tekrar tekrar yayımladığı köşe yazılarında bir koyundan 3-4 post çıkarmasıyla da dikkat çeken bir yazar. Özdil, son dönemde eski yazılarından birini kolaycılığa kaçarak tekrar okuyucularına sunma alışkanlığını, herhangi bir notla bu…

* Kapak görseli montajdır Montaj Alt Bant (KJ) Görsellerine Karşı Ne Kadar Dikkatliyiz? Özellikle son yıllarda TV kanallarının kullandığı KJ olarak bilinen alt bantların sosyal medyada mizahî maksatla ya da tamamen yanlış algı oluşturmak niyetiyle montajlanarak paylaşıldığı hepimizin malumu. Haber kanallarına ait ekran görüntülerindeki alt bantların montajlanarak servis edilmiş…

[Büşra Uğral tarafından hazırlanmıştır] VPN (Sanal Özel Ağ) hakkında yanlış bilinen hususlar nelerdir? VPN programları yasaklı sitelere giriş programları mıdır? VPN programları IP adresini gizler mi? VPN programları sizi internette anonim yapar mı? VPN programları ile internet hızınız yavaşlar mı? Büşra Uğral’ın bu sorulara yanıt aradığı yazı istifadelerinize sunulur.…

Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Hazırladığı Cuma Hutbesi Metinlerinden Kaynak Vermeden Aşırma Yapan Köşe Yazarları Bazı köşe yazarlarının başkasının emeğini aşırma konusunda pek yetenekli olduğunu biliyoruz. Daha önce Malumatfurus.org’da kayda değer sayıda aşırma vakasını ifşa etmiştik. Bugünkü odak noktamız ise Diyanet İşleri Başkanlığı Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü ya da bağlı müftülükler tarafından…

Sosyal Medyada Yabancı Devletlerin Operasyon Hesaplarına Karşı Ne Kadar Dikkatliyiz? Sosyal medyada birçok devlet tarafından sahte hesaplar vasıtasıyla algı operasyonları yürütüldüğü biliniyor. Rusya, İran, Vietnam, Suudi Arabistan, Çin ve Myanmar bu ülkelerin olağan şüphelileri. Sosyal medya platformları da insanları belli hedefler doğrultusunda yanlış yönlendirme amacıyla oluşturulan bu tip profillerle mücadeleyi…