Çağdaş Batman Gazetesi muhabiri Reşat Yiğit, Bülent Kılıç’a ait fotoğraf ile yapılan başvuru ile Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin (TGC) Gazetecilik Başarı Ödülleri kapsamında en iyi haber fotoğraf ödülünü almıştı (Journo, “Türkiye’de gazeteciliğin ne hâle düştüğünün nişanesi” bu vakayı ortaya çıkarmıştı. Çağdaş Batman Gazetesi muhabiri Reşat Yiğit ise, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada yanlış kategoride ödüle başvuruda bulunduğu öne sürerek kendini savunmuştu)…
Açık kaynaklarda yer alan başkaları tarafından çekilen fotoğrafları sahiplenen sosyal medya kullanıcılarına sıklıkla şahit olabiliyoruz.
Örneğin, Artvin’de görüntülediği kuş fotoğrafı iddiasıyla “Mitoskultur” adlı Twitter profili.
Bazı sosyal medya kullanıcılarının “alıntı” yerine “çalıntı”ya meyleden paylaşımlarıyla da sıklıkla karşılaşabiliyoruz.
“Hızlı yürü dedim diye küstü” notunu içeren ve bir ufaklığın yüzünü duvara dönük şekilde yer aldığı fotoğrafları içeren paylaşımlar da “fotoğraf intihalinin” birer örneği (paylaşımın kaynağı aslında “esmiomu” uzantılı Twitter profiline ait).
Ya da “arkadaşlar sonunda bu tweeti atmak bana da nasip oldu” içerikli kopyala yapıştır paylaşımlar…
Yahut, e-ticaret sitelerinde satışa sunulan iskeletli dantel örneğiyle nenesini işin içine karıştıranlar…
Kamuoyunca tanınan isimlerin bazıları da çalıntı fotoğraf kullanma etik sorununa girişebiliyor…
Geçmişte basına yansıyan bazı örnekler sunacak olursak…
Aleyna Tilki’nin 2016 yılında Instagram hesabından kendi fotoğrafıymışcasına paylaştığı fotoğraf aslında Alman fotoğrafçı Frauke Hagen’e aitti. Fotoğrafın asıl sahibi Frauke Hagen, “Belli ki bir Türk popstar benim iki yıl önce Kanada’da çektirdiğim fotoğrafı çalmış” ifadelerini kullanmıştı. Aleyna Tilki’nin bu şekilde birçok fotoğrafının daha olduğu ortaya çıkmıştı.
Milliyet’ten Selçuk Bulut’un derlemesinde yer alan diğer isimler şöyle…
Deha Bilimlier İspanya’nın başkenti Madrid’de kaydedildiği hâlde tıka basa dolu metro fotoğrafı “İstanbul Nişantaşı Metro”da çektiği iddiasıyla paylaşmıştı.
Madrid’de çekilen fotoğrafı İstanbul’dan olduğu iddiasıyla aktaran paylaşım
Ücret ya da atıf karşılığı kullanıma sunulan stok fotoğrafların kullanımında da birçok etik sorunla karşılaşılabiliyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın sosyal medya hesaplarında paylaşılan Müze Kart görselinde, Shutterstock’ta satışta bulunan İlker Canikligil’e ait fotoğraf ücreti ödenmeden filigranları silinmeye çalışılmış haliyle kullanılması bu duruma son dönemden yerinde bir örnekti.
Eski Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk’un sosyal medya danışmanının, özel eğitim gereksinimi olan öğrencilere yönelik hizmetlere dair bir paylaşımda kolaycılığa kaçıp -gerçek görsel yerine- stok fotoğraf kullanması da dikkatlerden kaçmamıştı.
Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk'un sosyal medya danışmanının, özel eğitim gereksinimi olan öğrencilere yönelik hizmetlere dair bir paylaşımda kolaycılığa kaçıp -gerçek görsel yerine- stok fotoğraf kullanması dikkatlerden kaçmamış.
Çalıntı fotoğrafları tespit etmek için izlenebilecek basit yöntemler mevcut. Kendilerine ait olmayan görselleri sahiplenen profillerin paylaşımlarını incelemek için tersine görsel arama yöntemini kolayca uygulayabilirsiniz.
