Bikinili Kadınların Dev Şampanya Kadehi İçinde Yer Aldığı Görselin 1960 Yılından Bir Yılbaşı Kutlamasında Kaydedildiği İddiası Doğru Değil 1960 yılından bir yılbaşı kutlamasından ya da şampanya partisinden olduğu iddiasıyla paylaşılan görsel, 1968 yapımı “P.J. “(“Sağında Silah Solunda Kadın) adlı filmden bir sahne. Bu görseli…
“Pankart montajı” sosyal medya trollerinin vazgeçemediği alışkanlıklarından… Karşılaştığımız montaj pankart görsellerinden bazı örnekler paylaşalım… Cumhuriyet Halk Partili kadınların eylemlerinde kullanılan bazı pankartlar üzerine yapılan montajların sıklıkla sosyal medyada paylaşıldığına şahit oluyoruz. Ancak, pankartların orijinalinde “kadına özgürlük sevişiriz cenabet gezeriz tayyip sanane yaşasın laiklik” ve “kahrolsun şeriat başörtüsüne geçit yok…
Haber sitelerinde ya da sosyal medyada KAİNAT SAĞLIK BİRLİĞİ ya da DÜNYA DOKTORLAR KONSEYİ adlı bir oluşumun koronavirüs salgınının aslında gerçek olmadığı, “deneysel sıvıların” (!) işlevsiz olduğu, maske takmaya lüzum olmadığı yönünde bir beyanıyla karşılaştığınızı varsayalım. Bu demeci nasıl karşılardınız? Koronavirüs salgınının aslında gerçek olmadığı, aşıların virüs karşısında etkisiz olduğu…
UNESCO’nun Yaşlılığı Konfor Alanının Dışına Çıkamama, Yeni Şeyler Öğrenememe, Şaşırmama, Çoğu Şeyi Bildiğini Düşünme, Merak Etme, Keşfetmeme, Geçmişte Ve Anılarda Yaşama Ve Sürekli Eskiyi Tekrar Etme Olarak Tanımladığı İddiası Doğru Değil Birleşmiş Milletler (BM) Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization – UNESCO) tarafından…
2020 Yılında Yayımlanan Kitapta 2021 Kasım’da Gözlemlenen Koronavirüsün Omicron Varyantı Hakkında Bilgiler Sunulduğu İddiası Doğru Değil Güney Afrika’dan yayılan B.1.1.529 varyantı, 9 Kasım 2021 günü tespit edilmesinin ardından 26 Kasım 2021 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından “endişe verici” kategoride nitelenerek (Yunan alfabesinin 13. ve 14. harfleri “nu” ve…
Fotoğrafın Charles Aznavour’un Brigitte Bardot’a Serenad Yaptığı Ana Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Ermeni asıllı Fransız sanatçı Charles Aznavour’un (22 Mayıs 1924 – 1 Ekim 2018) Fransız aktris Brigitte Anne-Marie Bardot için gitar çaldığı ana ait olduğu sanılarak paylaşılan fotoğrafı ele alacağız. Söz konusu fotoğraf şu şekilde: …
Seyircilerin bardaki dev ekranda izlediği yayındaki gelişme nedeniyle sevinçten havaya uçtuğu video sosyal medya platformlarında yaygın şekilde paylaşmıştı. Paylaşılan videolarda barda sevinen seyircilerin izlediği ekranda farklı görüntülerin yer aldığı dikkat çekiyor. Paylaşılan görüntülerden sadece 1’i gerçek, diğerleri ise montaj içeriyordu. Orijinal videoda aslında İngiltere ile Galler arasında…
Sosyal Medyada Paylaşılan Mekke’nin Girişinde Üzerinde Sayfaları Hareket Eden Kur’an-ı Kerim’in Tasvir Edildiği Rahle Biçimindeki Kapının Yer Aldığı Video, CGI İçeren Bir Animasyon Suudi Arabistan’ın Cidde ve Mekke’ye şehirleri sınırında yer alan, üzerinde Kur’an-ı Kerim’in tasvir edildiği rahle biçimindeki kapı بوابة مكة) – Bawwābāt Makka – The Gate of…
Paylaşılan Görselin Bir Yağlı Boya Tablosuna Ait Olmadığı Doğru Değil Ali Akbar Beigi’nin “Umutlu Beklenti” Adlı Yağlı Tablosundaki Yaşlı Kadın Roozbeh Shivayi’nin Kaydettiği Fotoğrafa Dayanarak Resmedilmiş Sosyal medyada farklı iddialarla servis edilen görsellerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığını tersine görsel arama yoluyla incelemek mümkün. Bu incelemeyi gerçekleştirirken de ilginç durumlarla karşılaşmak…
Fotoğrafın Çin’de 2010 Yılında Yaşanan 10 Günden Fazla Süren Trafik Sıkışıklığına Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Çin’de 2010 yılında yaşanan yoğun trafiğe ait olduğu iddiasıyla paylaşılan görsel, California’daki 405 nolu karayoluna ait 1998 yılında kaydedilen orijinal görüntü üzerinde oynanarak oluşturulmuş. 13 Ağustos 2010 tarihinde Çin Halk Cumhuriyeti’ndeki G110 adlı…
British Museum’da İsmet İnönü ve Winston Churchill’in Yan Yana Resimlerinin Bulunduğu İddiası Doğru Değil Daha önce İsmet İnönü’nün Harf İnkılâbını eleştiren ifadeler kullandığı, Atatürk’ü zehirlediği, Adakale ve 12 Ada’yı kaybettiği yönündeki iddialara dair doğruları daha önce aktarmıştık. Bu defa, İsmet İnönü’nün Winston Churchill ile birlikte resminin British Museum’da övgü dolu bir…
Ekonomist Timothy Ash’in Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Tüm Ekonomik Teorileri Yeniden Yazdığını Söylediği Sözlerinin Amacı İğneleme / Sarkazm Tim Ash’in sarkastik paylaşımı aslında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konvansiyonel olmayan ekonomi politikalarına yönelik övgü değil eleştiri barındırıyor. Türk lirasının ABD doları karşısında tarihî seviyelere gerilediği günlerin ardından tam tersi yönde hareketin gözlemlendiği…
Fotoğrafın 1914 Noel Ateşkesi Sırasında Alman ve İngiliz Askerler Arasında Yapılan Futbol Maçına Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Birinci Dünya Savaşı sürerken 25 Aralık 1914 tarihinde, yani Noel gününde ilginç bir an yaşandı. Papa 15. Benedict’in Noel Bayramı sebebiyle geçici bir ateşkes ilân edilmesi önerisi savaşan taraflarca kabul görmese…
Ankara Sanayi Odasının Hazine ve Maliye Bakanlığına Genç Yazılımcıların Çevrim İçi Şekilde Yurt Dışındaki Firmalara Döviz İle İş Yapmalarını Engelleme Yönünde Hukuki Düzenleme Yapılması Çağrısında Bulunan Yazısı -Şüphelenilenin Aksine- GERÇEK Malumatfurus.org’da bilgi düzensizliğiyle mücadelede kısıtlı kaynaklar ışığında en etkili yolun yanlışların ortaya konulması olduğunu düşünüp sadece içinde yanlış barındıran…
Videoda Görülen Kadının Uçakta Kedisini Emzirdiği İddiası Gerçek Dışı Gün geçmiyor ki birbirinden ilginç vakalarla karşılaşmış olmayalım. Haber siteleri de yaşanan ilginç hadiseleri haberleştirmiş olmasın. Ancak kimi zaman, haber sitelerinin parodi, mizansen ya da trolleme içeren absürt aktarımları gerçek sanarak haberleştirdiğine de şahit olabiliyoruz. Uçakta kedisini emzirdiği sanılan kadının…
“Sosyal Medya Bize Sahip Olduğumuz Her Şeyi Şükretmemiz Yerine, Kendi Hayatımızı Başkalarının Hayatlarıyla Kıyaslamamıza Neden Oluyor. Herkesin Neden Depresyonda Olduğuna Şaşmamalı.” Sözü Bill Murray’e Ait Değil ABD’li aktör, ses sanatçısı, komedyen Bill Murray’e ait olduğu iddiasıyla paylaşılan “Sosyal medya bize sahip olduğumuz her şeyi şükretmemiz yerine, kendi hayatımızı başkalarının…
Fotoğrafın Bir Ayı Tarafından Kovalanan Fotoğrafçılara Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Ayı Fotoğrafa Dijital Düzenlemeyle Eklenmiş Yılların eskitemediği bir montaj fotoğrafı ele alalım istedik. 2015 yılında haber sitelerinde ve sosyal medyada bir hayli yaygın şekilde paylaşılan ayı tarafından kovalanan fotoğrafçılara ait sanılan fotoğraf şu şekilde: Bir ayının…
Türkiye’nin İzin Verilmediği İçin Bor Madenlerini Çıkaramadığı ve İşletemediği İddiası Asılsız Türkiye’nin izin verilmediği ya da çıkarma yasağı olduğu için bor madenini çıkaramadığı ve işleyemediği iddiası ünlü şehir efsanelerindendir. Türkiye’nin bor madenini arama, çıkarma ve işletme konusunda bir engelle karşılaştığına dair herhangi bir kanıt yoktur. Türkiye’de bor maden kazanımı ve…
“Paradan Altı Sıfır Atsınlar Taksim Meydanı’nda Anırırım” Sözünün Emin Çölaşan’a Ait Olduğu İddiası Doğru Değil “Taksim’de anırma sözü” iddialı açıklamalara kimi zaman eşlik eden bir söylem. Geçmişte bu iddialı söylemin birçok örneğine şahit olmuştuk. Örneğin Engin Ardıç, Akşam Gazetesinde yayınlanan köşe yazısında Barack Obama’nın ABD Başkanı seçilmesi halinde Taksim…
(Her Ne Kadar Kendisi Tarafından Dile Getirilmiş Olsa Da) Carl Sagan’ın Olağanüstü İddialar Olağanüstü Kanıtlar Gerektirir Sözünün Sahibi Olduğu İddiası Doğru Değil “Sagan Standardı” olarak tanımlanan “olağanüstü iddialar, olağanüstü kanıtlar gerektirir” sözü aslında Carl Sagan’a değil, Marcello Truzzi’ye aittir. Carl Sagan, bu sözün meşhurlaşmasını sağlamıştır. Bugün, bilimsel skeptiklerin aşina…
