IMF’nin Türk Devletleri Teşkilâtını Ayrı Bir Devlet Gibi Değerlendirdiği İddiası Doğru Değil
Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından yayımlanan istatistiklerde Türk Devletleri Teşkilâtı’nın ayrı bir devlet olarak değerlendirildiği ve bu birliğin dünyanın 6. büyük ekonomisi kabul edildiği iddiası gerçeği yansıtmıyor.
“IMF, Türk Devletleri Teşkilatı’nı ayrı bir devlet gibi değerlendirip dünyanın 6’ncı büyük ekonomisi kabul etmiş… Büyük gelişme…”
Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi – TDİK), 3 Ekim 2009 tarihinde imzalanan Nahçıvan Antlaşması ile Türk dili konuşan ülkeler arasında kapsamlı işbirliğini teşvik etmek amacı ile kurulan uluslararası örgüttür. Eski adı Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi olan bu kuruluşun üyeleri Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan iken, Macaristan ve Türkmenistan ise gözlemci statüsüne sahiptir.
Teşkilât üyesi ve gözlemci ülkelerin toplamının 2021 yılı itibarıyla 4,18 trilyon dolarlık satın alma gücü paritesine göre gayri safi yurt içi hasılaya (GSYİH), 1,33 trilyon dolar nominal GSYİH’e ve 7.772 dolarlık kişi başına GSYİH’e sahip olduğu tahmin edilmektedir.
Ülkelerin satın alma gücü paritesine göre GSYİH verilerini derleyen Wikipedia sayfasındaki bir aktarım, IMF’nin Türk Devletleri Teşkilâtı’nı ayrı bir devlet gibi değerlendirdiği algısına yol açmış.
“Satın alma gücü paritelerine göre ülkeler listesi” başlıklı sayfada yer verilen tablo için şu açıklama paragrafının sunulduğu görülüyor:
“İlk tablo, Uluslararası Para Fonu (IMF) 2021 yılı verileriyle; ikincisi Dünya Bankası 2020 verileri ve sonuncusu ise Amerika Birleşik Devletleri’nin Merkezî İstihbarat Teşkilatı (CIA) tarafından yayınlanan The World Factbook 1993–2020 yılları arasında değişen yıl verileriyle hazırlanmıştır.”
Söz konusu satırın Wikipedia’daki ilgili sayfada 3 Nisan 2022 tarihinde bir kullanıcının yaptığı ekleme ile girildiği, 28 Mart 2022 tarihinde bu satırın ilgili tabloda yer almadığı görülüyor.
IMF, Dünya Bankası ve CIA verilerine göre satın alma paritesine göre GSYİH sıralamasında Türk Devletleri Teşkilatı’nı ayrı bir satırda yer verilse de bu durum IMF’nin bu örgütü istatistiklerinde ayrı bir devlet olarak değerlendirdiği ya da Türk Devletleri Teşkilatı’nı ayrı bir devlet olarak tanıdığı anlamına gelmiyor.
Söz konusu tabloyu yanlış yorumlayan sosyal medya kullanıcısının aktarımı, IMF’nin Türk Devletleri Teşkilatı için özel veri yayımladığı yönündeki yanlış algıya yol açmış. Tablodaki Türk Devletleri Teşkilatı satırı, Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan ve Kırgızistan satırlarının toplamını yansıtıyor.
IMF’ye üye olan, IMF’nin işbirliği içinde olduğu ülkeler ya da birlikler arasında Türk Devletleri Teşkilatı yer almıyor.
IMF’nin yayımladığı istatistiklerde Türk Devletleri Teşkilatı için ayrı bir sınıflama açılmış değil.
IMF’nin yayımladığı verilerde, açıklamalarında, (Dünya Ekonomik Görünüm Raporu, Mali Görünüm Raporu, Küresel Finansal İstikrar Raporu gibi) raporlarında Türk Devletleri Teşkilatı’na özgü bir veri seti yayımlanmıyor.
IMF’nin 2022 yılı Bahar Toplantıları için yayımladığı Küresel Ekonomik Görünüm Veritabanı incelendiğinde Türk Devletleri Teşkilatı için ayrı bir sınıflamaya yer verilmediği görülebiliyor.
IMF’nin verilerinde izlediği ülke gruplaması şu şekilde:
ADVANCED ECONOMIES (Gelişmiş Ekonomiler) |
EURO AREA (Avro Alanı) |
MAJOR ADVANCED ECONOMIES (G7) (Önde Gelen Gelişmiş Ekonomiler) |
OTHER ADVANCED ECONOMIES (ADVANCED ECONOMIES EXCLUDING G7 AND EURO AREA) (Diğer Gelişmiş Ekonomiler) |
EUROPEAN UNION (Avrupa Birliği) |
EMERGING MARKET AND DEVELOPING ECONOMIES (Yükselen Piyasalar ve Gelişmekte Olan Ekonomiler) |
EMERGING AND DEVELOPING ASIA (Asya’daki Yükselen Piyasa ve Gelişmekte Olan Ekonomiler) |
ASEAN-5 (Asean üyesi Endonezya, Malezya, Tayland, Filipinler ve Singapur) |
EMERGING AND DEVELOPING EUROPE (Avrupa’daki Yükselen Piyasa ve Gelişmekte Olan Ekonomiler) |
LATIN AMERICA AND THE CARIBBEAN (Latin Amerika ve Karayipler) |
MIDDLE EAST AND CENTRAL ASIA (Orta Doğu ve Orta Asya) |
SUB-SAHARAN AFRICA (Sahra Altı Afrika) |
Farklı uluslararası kuruluşların yayımladığı veriler üzerinden ekonomik büyüklük ve büyüme verilerinin nasıl temin edilebileceğini aktardığımız “Türkiye Ekonomisinin Dünyadaki Yeri ve Büyüme Oranı” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
Kapak görseli: president.kz