Sosyal medyada ve internet forumlarında ülkemiz tarafından üretilen ilk savaş gemisi hakkında yanlış bilgi sunulduğu görülüyor.

Milli Gemi projesinin kısaltmasını gemi ismi sanan sosyal medya kullanıcılarıyla örnekleyecek olursak:

 

turkiyenin ilk milli gemi

 

Ordu envanterindeki farklı araçlar, “millîlik” konusunda farklı kriterlere göre “ilk üretim” olarak nitelenebilir. Donanmamız bünyesindeki gemiler söz konusu olduğunda Türkiye’nin ürettiği ilk savaş gemisi olarak (her ikisi de % 100 yerlilik oranına sahip olmayan) TCG Berk ve TCG Heybeliada zikredilmektedir.

Türk donanması için yerli imkânlarla tasarlanan ve üretilen ilk savaş gemisi, 1971 yapımı Berk sınıfı bir refakat muhribi olan TCG Berk‘tir (D-358).

TCG Berk, Osmanlı donanması ve sonrasında Türk Deniz Kuvvetleri’nde hizmet gören Peyk-i Şevket sınıfının ikinci ve son torpido kruvazörü Berk-i Satvet’e atıfla isimlendirilmiştir.

Gölcük Tersanesi’nde inşasının ardından 25 Haziran 1971 günü denize indirilen Berk sınıfı bu savaş gemisi, ABD Claud Johes sınıfından esinlenerek inşa edilmiş olup, motorları ABD’den temin edilmişti.

Cumhuriyet’in 12 Temmuz 1972 tarihli sayısında Berk ve Peyk muhripleri için şu ifadeler kullanılmıştı:

“‘Berk’ donanmaya katılıyor ‘Peyk’ denize indiriliyor

GÖLCÜK, (THA) – Gölcük’te düzenlenen törenle Berk muhribi bugün Donanmaya katılacak, bir eşi olan Peyk muhribi de denize indirilecektir. Deniz Kuvvetlerimizin Gölcük tersanesinde yapılan Berk muhribinin Donanmamızın en güçlü savaş gemisi olduğu açıklanmıştır. Bugün Gölcük’te düzenlenecek törenle Donanmaya katılacak Berk ile inşa edildiği kızaktan denize indirilecek olan Peyk muhribi, birbirinin aynıdır. Helikopterlerin inip kalkabilmesi için bir alan bulunan Berk ve Peyk muhriplerinin motorları Amerikadan alınmıştır.”

“Elektronik cihazları ile motoru dışarıdan getirtilen, diğer malzemeleri yerli olan ve Türk teknik personel ile işçisi tarafından yapılan Berk ve Peyk muhripleri, atom harbinde çok fayda sağlayabileceklerdir. Her türlü atım silâhlarından etkilenmeyeceği bildirilen muhripler, denizaltılarla da savaşabilecek güçtedir.”

 

berk peyk
Kaynak: Independent Türkçe’den Cumhuriyet Gazetesi Arşivi – 12 Temmuz 1972

 

Borda sayısı D-358 olan TCG Berk, Kıbrıs Barış Harekâtı’na da katılmıştı (Erol Mütercimler (1990). Kıbrıs Barış Harekatının Bilinmeyen Yönleri. Yaprak Yayınevi. Sf: 269).

1999 yılında hizmet dışı kalan TCG Berk, 9 Haziran 2000 tarihinde Denizkurdu 2000 Tatbikatında Akdeniz’de hedef gemi görevi icra edip TCG Atılay denizaltısı tarafından atılan eğitim torpidosu ile batırılmıştır (Cem Gürdeniz, Erdoğan Yükseliş (2000). Cunhuriyet Donanması, 1923-2000. Seyir Hidrografi ve Oşinografi Daire Başkanlığı. Sf: 38).

 

tcg berk
Kaynak: ssdergilik

 

TCG Heybeliada ise 2004 yılında hayata geçirilen Milli Gemi (MİLGEM) Projesi kapsamında inşa edilmişti.

MİLGEM Projesi adı altında İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nda 22 Ocak 2007 tarihinde inşasına başlanan Heybeliada F-511 Korveti, 27 Eylül 2008 tarihinde denize indirilmiş ve 2 Kasım 2010 tarihinde ilk seyrine çıkmıştı.

Genelkurmay Başkanlığı tarafından 2010 yılında yapılan bir açıklamada, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı MİLGEM Projesiyle, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez bir savaş gemisinin savaş sistemleri de dahil olmak üzere tüm tasarım, entegrasyon ve analiz aşamalarını tamamen milli olarak gerçekleştirildiği belirtilmişti.

Savunma Sanayi Müsteşarlığı ise MİLGEM projesinde yerlilik oranının % 70’e yükseldiğini şöyle aktarmıştı:

Bu proje ile, Türkiye ilk defa korvet tipi bir askeri geminin tasarımını milli olarak gerçekleştirilmiş olup böylelikle gemi tasarımı, tekne inşası ile sistem entegrasyonunda dışa bağımlılık azaltılmış ve askeri tersaneler ile özel sektördeki gemi tasarım, inşa imkânları ve kabiliyetlerinin entegrasyonu suretiyle, özel sektörün harp gemisi inşası alanında gerekli bilgi birikimi, tecrübe ve altyapı ile donatılması sağlanmıştır.

 

Projede geçen yıllar içerisinde yerlilik oranı %70 seviyesine kadar getirilmiş olup tüm proje kapsamında 50’den fazla yerli firmaya iş imkânı sağlanmıştır.”

TCG Heybeliada için yapılabilecek doğru tanım “dizaynı ve entegrasyonu tamamen millî imkânlar ile inşa edilen MİLGEM Projesi’nin ilk korvet tipi savaş gemisi” olabilir.

 

 

Yorumunuzu yazınız...