Film, dizi, belgesel, reklam gibi çekimlerden alıntılanan görsellerin sıklıkla gerçek hayattan olduğu algısıyla sosyal medyada paylaşıldığına şahit oluyoruz.
Malumatfurus.org’da ve sosyal medya hesaplarımızda aktardığımız bu yöndeki tespitleri işbu yazıda bir araya getirelim istedik…
Atatürk’ü Zeybek Oynarken Gösterdiği İddia Edilen Resim
Atatürk’ün zeybek oynadığı anı yansıttığı sanılan fotoğrafta görülen kişi Atatürk değil, Sümer Ezgü. Bahse konu görüntü, 2008 yılında çekilen ve Atatürk’ü Türk Halk Müziği sanatçısı Sümer Ezgü’nun canlandırıldığı “Son Balo Vals ve Zeybek” adlı kısa film belgeselden bir kare.
Paylaşılan video gerçek bir çığa ait değil. Fransız Alplerinde tatil yapan bir ailenin yakalandığı çığ ile mücadelesini anlatan 2014 İsveç yapımı “Force Majeure” (“Turist”) adlı filmden bir sahne.
Padişah 2. Abdulhamit ve Theodor Herzl’e Ait Sanılan Video Kayıt
Siyonizm’in kurucusu Theodor Herzl’in Padişah 2. Abdulhamit’in huzurunda göründüğü ana ait olduğu iddiasıyla paylaşılan video kaydı aslında “Theodor Herzl” (Theodor Herzl, der Bannerträger des jüdischen Volkes) adlı 1921 yapımı bir siyah beyaz sinema filminden.
İsraillilerin Namaz Kılan Filistinlilerin Üzerine Köpek Saldırttığı Ana Ait Sanılan Video
İsraillilerin saldırttıkları köpeğin namaz kılan Filistinli iki gence zarar vermediği ana ait olduğu iddiasıyla paylaşılan kayıt aslında gerçek değil, bir mizansen. Video, paylaşım sitesi Youtube’da “Media elshar3” adlı kanalın 1 Mart 2020 tarihinde paylaştığı kısa film kaydından alıntı.
Hulusi Kentmen’in Dolmuş Beklerken Görüntülendiği Fotoğraf
Hulusi Kentmen’in zengin, fabrikatör rollerini canlandırdıktan sonra evine, soğukta durakta beklediği dolmuş vasıtasıyla gittiğini söylediği iddiasına mesnet olarak sunulan Kentmen’i otobüs durağında beklerken gösteren görseller, 1970 yapımı Güzel Şoför adlı filmden bir sahne.
Duvarda asılı duran kadınları içeren fotoğrafın Rusya’daki bir akıl hastanesinde 1952 yılında çekildiği iddiası doğru değil. Bahse konu fotoğraf, Pina Bausch’un 1977 yılında sergilediği Blaubert adlı oyundan bir sahne. Ayrıca, kadınların duvarda asılı durmalarını sağlayan özel delikler mevcut.
90 Yaşındaki Milyarder Eşi Ölen Kadına Ait Sanılarak Paylaşılan Fotoğraf
Sosyal medyada 90 yaşındaki milyarder eşi ölen kadına ait olduğu iddiasıyla paylaşılan fotoğraf aslında Jackie adlı filmin kamera arkası çekiminden… Söz konusu filmde JFK’nın eşi Jacqueline Kennedy Onassis’i ünlü aktris Natalie Portman canlandırmıştı.
Gerçek sanılan, bir askerin merdivenden kayarak ateş açtığı çatışma sahnesi gerçek hayattan değil 2019 yılı Haziran ayında Brezilya’da gerçekleştirilen bir film çekiminden.
Kadem’e Ait Öğrenci Yurdundan Çıktığı Sanılan Silahlara Ait Görüntüler
KADEM Vakfı’na ait Ataşehir Kız Öğrenci Yurdu’nun içinden çıkarılan silahların bir kamyona taşındığı iddiasına ilişkin görüntülerde aslında İstanbul/Ataşehir’de çekilen “Mahrem” adlı belgeselin setinde aksesuar olarak kullanılan imitasyon silahlar yer alıyor.
Bisikletli Kadının Kendisini Taciz Eden Erkekleri Dövdüğü Anı Yansıttığı Sanılan Video
Bir kadının bisiklet sürerken kendisini araç içerisinden taciz eden erkekleri dövdüğü anı yansıttığı sanılarak paylaşılan video aslında Campus Univers Cascades adlı dublör okulundan dublörlerin sergilediği bir mizansen.
Bruce Lee’nin Mınçıka ile Pinpon Oynadığını Gösterdiği Sanılan Video Kayıt
Bruce Lee’nin 2 kişiye karşı mınçıka ile masa tenisi oynadığını gösterdiği öne sürülen video kaydı Lee’nin ölümünden 44 yıl sonra 2007 yılında bir reklâm filmi için çekilmiştir. Nokia’nın N96 telefon modeli için hazırlanan reklâm kaydında Bruce Lee bir aktör tarafından canlandırılmıştır. Video kaydındaki 3 kişi gerçek bir masa tenisi maçını taklit etmiş olup, pinpon topu ve sesler sonradan dijital yöntemlerle eklenmiştir.
Gerçek Sanılan Kupa / Bardak Koleksiyoncusu Konulu Reklâm
Bardak / kupa koleksiyoncusunu ziyaret eden bir film ekibinin boomcusunun sakarlığıyla, sergilenen tüm fincanların kırıldığı görüntü aslında Wimpy Mugs adlı marka için 2009 yılında Güney Afrika’da yayınlanan bir reklâmdı.
https://www.malumatfurus.org/bardak-koleksiyonu
Rusya’nın Koronavirüsle Mücadele İçin Sokağa 500 Aslan Saldığı Anı Yansıttığı Sanılan Video
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in vatandaşlarının koronavirüse karşı evlerinde kalması için sokaklara 500 aslan saldığı yönündeki asparagasa dayanak olarak sosyal medyada paylaşılan sokakta bir aslanın gezerken görüldüğü fotoğraf, 2016 yılı Nisan ayında Güney Afrika’nın Johannesburg şehrinde bir film çekimi esnasında kaydedilmiş. Aslanın adı Colombus. Çekim esnasında etraf güvenlik çemberine alınmış.
Oğluna Kalbini Veren Babanın Son Sözlerini Yansıttığı Sanılan Video
Sanılanın aksine bir babanın hasta çocuğunu kurtarmak için kalbini bağışlamadan önce oğluna nasihatlerini içeren son sözlerini kaydettiği sanılan video bir oyunculuk denemesi kaydı. Kalbini bağışladığı oğluna son sözlerini filme aldığı sanılan kişi Lewis Saunderson adlı aktör. Paylaşılan video da Lewis Saunderson’un oyunculuk yeteneklerini sergilediği bir kayıt…
Lewis Saunderson, “Take 2 The Screen” adlı Youtube kanalında yayınladığı kayıtta hayatta olduğunu, viral hâle gelen videonun bir mizansen olduğunu beyan etmişti.
Bikinili Kadınların Dev Şampanya Kadehi İçinde 1960 Yılında Bir Yılbaşı Kutlamasında Görüntülendiği Sanılan Fotoğraf
1960 yılından bir yılbaşı kutlamasından ya da şampanya partisinden olduğu iddiasıyla paylaşılan görsel, 1968 yapımı “P.J. “(“Sağında Silah Solunda Kadın) adlı filmden bir sahne.
Wuhan’da Polis Barikatını Aşmaya Çalışan Çinliye Ait Sanılan Video
Wuhan’daki koronavirüse karşı karantinayı aşmaya çalışan bir Çinlinin aracını polis barikatına sürerek kaza yaptığı iddiasıyla sosyal medyada paylaşılan video kayıt aslında 2017 yapımı The Blizzard adlı filmden bir çekim.
Ne de olsa 3 vakte kadar "Wuhan'daki koronavirüse karşı karantinayı aşmaya çalışan Çinli aracını polis barikatına sürerek kaza yaptı" diye paylaşılmaya başlanır. Biz şimdiden söyleyelim:
Ukrayna ve Nazi Bayraklarının Yan Yana Görüldüğü Fotoğraf
Rusya’nın Cenevre’deki diplomatik misyonunun Twitter hesabından, Ukrayna ve Nazi bayraklarının yan yana yer aldığı görsel paylaşılıp akabinde silinmiş. Görüntü, Nazi Almanyasının işgal sürecinde 1942 yılında Ukrayna’dan yerel takımlar ve Wehrmacht takımı arasında düzenlenen futbol şampiyonasını konu edinen Maç (Матч) adlı filmin Harkov’da 2011 yılında gerçekleştirilen çekimlerinden (Stopfake, 2014 yılında görselin gerçek bağlamını aktarmıştı).
Ukraynalıların Rus Ordusundan Kaçışına Dair Kurgu Çekim Sanılan Kayıt
Ukraynalıların Rus ordusundan kaçışına dair film çekimine ait olduğu iddiasıyla paylaşılan kaydın Ukrayna ile bir ilgisi bulunmuyor. “Kiev’in ortasında çok inandırıcı profesyonel bir film çekildi. Sözde burada, Ukraynalılar Rus ordusunun saldırısından kaçıyormuş. Bu tür filmler Suriye için de çok yapılmıştı! Iraka’a da kitle imha silahları var diye müdahale edilmişti!” notuyla paylaşılan kalabalık bir insan grubunun filme alındığı ve işaret verildiği anda kalabalığın kameraya doğru kaçmaya başladığı video, orijinal adı Kaleidoscope Man olan Invasion Planet Earth adlı Simon Cox tarafından yazılan ve yönetilen düşük bütçeli bilim kurgu filmi çekiminden. Birmingham’da kaydedilen görüntü, 2013 yılında Youtube’de paylaşılmış.
Türker Ertürk’ün eski tarihli Birmingham’daki film çekimi kaydını Ukrayna ile ilişkilendirdiği paylaşımı.
Söz konusu çekimin farklı açılardan kayıtlarına Youtube’de rastlanabiliyor.
Sahte Ukraynalı Yaralılar Algısı Oluşturmak Adına “Kriz Aktörleri” Tarafından Çekildiği Sanılan Video
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal harekâtı esnasında yaralı makyajı yapılan Ukraynalıların rol aldığı sahte çekime ait olduğu iddiasıyla paylaşılan video 2021 yılında gerçekleşen bir dizi çekiminden. Ukraynalıları Rusya’nın saldırısı nedeniyle yaralı olarak göstermek adına makyaj yapılan kişiler, 2021 yılı Aralık ayında gerçekleşen Contamin adlı dizinin çekiminde rol alan oyuncular. Dizinin yapımcılığını üstlenen Daria Driuchenko, söz konusu videoyu TikTok profilinde 28 Aralık 2021 tarihinde “zombi filmi” notuyla paylaşmıştı.
Sigara İçen Kişinin Sahte Cesetler Arasında Görüldüğü Video
Vücudu siyah bir torbanın içindeyken sigara içen bir erkeğin ve beyaz bir binanın dışında turuncu bir kamyonun arkasına ceset torbalarını yerleştiren iki kişinin görüldüğü videonun Ukrayna’nın işgaliyle ile bir ilgisi bulunmuyor. Söz konusu video, koronavirüsün tüm dünyaya yayıldığı ilk dönemlerde salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin naaşlarının yüklendiği sanılan araçta bir kişinin sigara içtiği iddiasıyla da paylaşılmıştı. Bahsi geçen görüntü, Хаски (“Husky”) adlı Rus rapçinin klibinin çekimlerinden (Anılan klip izlendiğinde cansız mankenlerin poşet geçirilerek yüklendiği araç ve ilgili lokasyon görülebiliyor (2:24’ten itibaren)).
Film ve diziler hakkında hatalı bilgi sunan köşe yazarlarına ilişkin derlememizle işbu ihtisabı sonlandıralım…
