Görseldeki AstraZeneca Aşı Kutusundaki Üretim Tarihinin Covid-19 Aşısının Salgın Öncesinde 2018 Yılında Üretildiğini İşaret Ettiği İddiası Asılsız Bazı aşı karşıtlarının son günlerde sarıldığı bir yanlış iddia da Covid-19 aşısının SARS-COV-2 henüz Dünya geneline yayılmadan önce üretildiğini ortaya koyduklarını sandıkları görsel oldu. AstraZenaca tarafından geliştirilen koronavirüs aşısı kutusu üzerinde üretim…
Lozan Antlaşması İle Çanakkale Arıburnu’nun İngiliz Toprağı İlân Edildiği İddiası Doğru Değil Lozan Anlaşmasının orjinalini ya da Türkçe tercümesini açıp okuma zahmetine girilmeyerek dile getirilen bir rivayet: Lozan’da Arıburnu’nun İngilizlere bırakıldığı ve günümüzde Arıburnu’nun İngiliz toprağı olduğu iddiası. Öncelikle sosyal medyaya ve basına yansıyan iddialara bir göz atalım… Türkiye Gazetesi…
Hafızalarda “Açık Oy Gizli Sayım” İlkesiyle Hatırlanan “Şaibeli” Olarak Tanımlanan 1946 Genel Seçimleri 21 Temmuz 1946 tarihinde gerçekleştirilen Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) 8. dönem milletvekillerinin belirlendiği 1946 Genel Seçimleri demokrasi tarihimizde ilklere tanıklık edinilen bir seçimdi. Birinci Meşrutiyet’ten bu yana çift dereceli yapıda sürdürülen seçimler 1946 yılında tek dereceli…
Hac ve Kurban Bayramı İlişkisini Gözden Kaçıranlar Bilindiği üzere Kurban Bayramı, (Hicrî takvime göre) “hac ayı” anlamındaki Zilhicce ayının onuncu günü başlar ve 4 gün sürer. İslâm’ın beş şartından biri olan hac ibadeti de Kurban Bayramı günlerinde ifa edilir. Hac ibadeti Zilhicce ayının 8. gününe tekabül eden, haccın rükünlerinden…
Atatürk’ün Manevi Kızı Ülkü Adatepe İle Yer Aldığı Fotoğrafın 1936 Yılı Kurban Bayramında Çekildiği İddiası Doğru Değil Bahse Konu Fotoğraf 2 Nisan 1937 Tarihinde Atatürk Orman Çiftliği’nde Çekilmiş Kurban Bayramı kutlamalarının vazgeçilmezi hâline gelen bir “galat”ı konu edineceğiz. Atatürk ve manevi kızı Ülkü Adatepe’nin Atatürk Orman Çiftliği’nde bir koyunu…
Görselin mRNA Aşılarının Mikroskop Altında Görüntüsü Olduğu ve Aşıların Çip Taşıdığını Gösterdiği İddiası Doğru Değil mRNA aşılarında mikro robotların yer aldığı ve aşının mikroskop altındaki görüntüsü iddiasıyla aşağıdaki görselin sosyal medyada paylaşıldığına şahit oluyoruz. Görseli yanlış aktaran paylaşımlardan bir örnek: “mRNA aşısının mikroskop altındaki görüntüsü buna…
Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü Görevinden Alınan Melih Bulu’nun Cengiz Holding’e CEO Olduğu İddiası Doğru Değil 2 Ocak 2021 tarihinde atandığı Boğaziçi Üniversitesi rektörlük görevinden 15 Temmuz 2021 günü yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile alınan Prof. Dr. Melih Bulu’nun, Cengiz Holding’de CEO olarak çalışmaya başladığı iddiası 16 Temmuz 2021 günü sosyal medyada…
Fotoğrafın Osmanlı Askerleri Tarafından Çarmıha Gerilen Kadınları Gösterdiği İddiası Doğru Değil Görüntü, Ravished Armenia Adlı Filmden Bir Sahne Sosyal medyada “Osmanlı askerleri tarafından çarmıha gerilen Ermeni kızlar” notuyla paylaşılan görsel, 1919 yapımı “Ravished Armenia” (“Auction of Souls”) adlı filmden bir sahne. Youtube’e yüklenen aşağıdaki kayıttan 21:50’den itibaren ilgili sahne…
Fotoğrafta Görülen İdam Edilen Kişilerin Nazi Almanyasında Halkı Yanıltan Medya Mensupları, Tıp Doktorları ve Hemşireler Olduğu İddiası Doğru Değil Bazı aşı karşıtlarının “zorunlu aşı” uygulamasına karşı tehdit mahiyetinde paylaştığı bir görseli konu edineceğiz: “Hala deneysel aşı yaptırmam için beni zorlamak istediğine emin misin?” başlığıyla söz konusu fotoğrafı…
Pareidolia Nesnelerin farklı şekillerinin ya da çeşitli seslerin hatalı anlamlandırılarak canlılara benzetilmesi durumu “pareidolia” (sanrı) olarak tanımlanıyor. “Kişinin karşılaştığı bir duyumu, bildiği bir nesne, örüntü ya da anlam olarak yanlış algılaması”nı karşılayan bu eğilim, insanların karşılaştıkları görüntüler hakkında yanlış çıkarımlarda bulunmasına yol açabiliyor. Bu yanılsamaya dair bazı örnekler sunalım……
Euro 2020 Final Maçı Öncesinde İngiliz Jetlerinin Havada Senkronize Hareketle “Kupa Eve Geliyor” (“It’s Coming Home”) Yazdığı İddiası Doğru Değil Gökyüzünde Beliren Yazı Bilgisayar Ortamında Oluşturulmuş Euro 2020 Finalini İtalya’ya kaybeden İngiltere’de kupanın uzun yıllar sonrasında kazanılacağı yönünde büyük bir beklenti oluşmuştu. Bu beklentinin bir yansıması olduğu sanılan bir…
“Asıl Marifet Buluttaydı Ama Herkes Yağmura Şiir Yazdı” Sözünün Cahit Zarifoğlu’na Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Cahit Zarifoğlu’na (1940-1987) ait olduğu öne sürülen şiir ve sözler serimizde bugün sıra “Asıl marifet buluttaydı ama herkes yağmura şiir yazdı” vecizesinde. Sosyal medyada anılan dizelerin Cahit Zarifoğlu’na ait olduğu iddiası ile paylaşıldığına şahit oluyoruz:…
(Soldan Sağa: Sadiye Ardahan, Müfide İlhan, Zekiye Midyat / Görsel: bigoody.com) Türkiye’nin İlk Kadın Belediye Başkanının Zekiye Midyat Olduğu İddiası Doğru Değil Sermiyan Midyat’ın senaryosunu yazdığı, yönettiği ve rol aldığı Hükümet Kadın adlı film serisinde babaannesi Zekiye Midyat’ın hayatını aktardığı iddiasının etkisiyle daha da yaygınlık kazanan bir yanlış bilgiyi…
İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün 27 Mayıs Darbesinin Hemen Öncesinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Yaptığı Konuşmada Darbe Tehdidi İçeren İfadeleri Kullandığı İddiası Doğru Değil İsmet İnönü’nün Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) kürsüsünden darbe tehditleri savurduğu iddiasıyla şu ifadelerin kendisine isnat edildiğine şahit oluyoruz: “Buraya gelirken dışarıda Meclis binasını kuşatmış bir tabur…
Bill Gates ve Melinda Gates’in 2013 Yılında Öldüğü ve 2013 Yılından Bu Yana Klonlarının Kullanıldığı İddiası Doğru Değil Geçmişte sosyal medyada yaygın şekilde paylaşılan (ve bazılarınca gerçek sanılan) “Yossi Kohen” esprilerini akla getiren bir iddiayı ele alacağız (Geçmişte, gerçek Mustafa Kemal Atatürk’ün 1911 yılında öldürüldüğü ve yerine Yossi Kohen…
Fotoğraftaki Siyahi Gençlerin Suriyeliler Hakkında Röportaj Verdiği İddiası Doğru Değil Fotoğrafta görülen bir grup siyahi gencin Suriyeliler hakkında verdiği röportajda “Biz insanlar rahatsız olmasın diye denize dahi girmezken, Suriyelilerin sahillerde Türk kadınlarını taciz edip rahatça yaşaması zoruma gidiyor” ifadelerini kullandığı iddia edilmişti. Ancak bu iddia gerçeği yansıtmıyor. Fotoğraf,…
Dağ Olmayan Yere Yapıldığı Sanılan Tünel, Sabiha Gökçen Havalimanı – Pendik Bağlantı Yolu Yer Altına Alınarak Üzerinden İkinci Pistin Geçirilmesi İçin İnşa Edilmiş “Dağ olmayan yere yapılan tünel” vurgusuyla sosyal medyada sıkça paylaşılan görsellerin arka planını aktarmaya çalışalım istedik… Sabiha Gökçen Havalimanı yolunda dağ…
Sokak Röportajı Videosunda “Arapça Tabelalar Olsun, 1300 Lira Artırılsın, Daha Çok Özgürlük İstiyoruz” İfadelerini Kullanan Kişinin Suriyeli Sığınmacı Olduğu İddiası Doğru Değil Sosyal medyada ve haber sitelerinde tekrar dolaşıma giren bir mizansen videoyu konu edineceğiz. https://twitter.com/malumatfurusorg/status/1412744046792122370 Paylaşılan videodaki Suriyeli sığınmacının verdiği sokak röportajında “Biz burada çok…
“Aldatan Kişinin Cinsiyeti Ne Olursa Olsun, Medeni Hâli Şerefsizdir” Sözünün Aziz Nesin’e Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Malumatfurus.org’da birçok vecizenin sahipliği izafe edilen kişiye aslında ait olmadığını ortaya koymuştuk. Bu yöndeki analizleri nasıl gerçekleştirdiğimizi de “Bir Vecize Ya da Şiirin Sahibini Tespit İçin İzlenebilecek Adımlar” başlıklı yazımızda aktarmıştık. İşbu…
Fotoğrafta Kur’an-ı Kerim Okurken Görülen Şahsın Çiftlik Bank Dolandırıcısı Mehmet Aydın Olduğu İddiası Doğru Değil Fotoğrafta Görülen Kişi İzmir’de Yaşayan İmam Hatip Okulu Öğrencisi Tamer Kurtuldu Çiftlik Bank skandalı ile adını duyuran, kamuoyunca “Tosuncuk” lakabıyla tanınan Mehmet Aydın’ın küçükken Kur’an-ı Kerim okurken çekildiği iddiasıyla paylaşılan fotoğraf hakkındaki gerçeğe değinelim…
