Author

Deniz Ercan

Browsing
parmak çıtlatma kireçlenme

Parmak Çıtlatmanın Kireçlenmeye Yol Açtığına Dair Bir Bilimsel Kanıt Bulunmuyor Ancak Parmak Çıtlatmanın Eklem Çıkığı ya da Tendon Yaralanması Gibi Durumlara Yol Açabildiği Biliniyor Bu yazımızda parmak çıtlatmanın kireçlenmeye yol açtığı iddiasını inceleyeceğiz. Çok eskiden beri global çapta dilden dile dolaşan bu iddianın internet ortamında yer alan birkaç örneğini…

aşı hastalık

mRNA Aşılarının Otoimmün Hastalıklara Yol Açtığı İddiası Doğru Değil Bu yazımızda mRNA aşılarının otoimmün hastalıklara yol açtığı iddiasını ele alacağız. Ülkemizde de bu iddiayı paylaşan çok sayıda sosyal medya kullanıcısı vardı: “mRNA aşısı otoimmün hastalıklara neden olurken, inaktif aşı paradoksal bağışıklık tepkisine yol açar. mRNA aşısı olan kişiye…

covid aşı araştırması

Koronavirüs Salgınına (Covid-19) Karşı Geliştirilen mRNA Aşısının Daha Önce Hiç Kullanılmamış Bir Teknoloji Olduğu İddiası Doğru Değil Bugünkü yazımızda, mRNA aşılarının insanlarda daha önce hiç kullanılmadığı iddiasını inceleyeceğiz. COVID-19’a karşı aşıların geliştirilmeye başlanmasıyla kendini göstermeye başlayan bu iddianın, özellikle sosyal medya platformlarında örneklerine sıkça rastlamak mümkün: “Ey şiir,…

ozon terapi uygulaması

Güvenilirliği ya da İşlevselliği Kanıtlanmış Olmayan Ozon Terapisi  Bugün, tamamlayıcı tıp yöntemlerinden birisi olarak adlandırılan ozon terapisi adlı uygulamayı inceleyeceğiz. Ülkemizde de kimi merkezlerde Sağlık Bakanlığı’nın denetimi ve izni altında uygulanmakta olan bu yöntemin işlevselliğini sorgulayacağımız yazımıza, ozon ve ozon terapi terimlerinin anlamlarını açıklayarak başlayalım. Ozon Nedir? Ozon,…

covid19 aşısı

Gençlerin Koronavirüs Salgınından Etkilemediği ve Aşılanmalarına Gerek Olmadığı İddiası Gerçek Dışı Bugün, gençlerin COVID-19 aşısı olmasının neden önemli olduğuna değineceğiz. Zira hastalığın genç bireyleri etkilemediği, dolayısıyla gençlerin aşılanmasına gerek kanısı olmadığı kanısındakilerin sayısı hiç azımsanmayacak düzeyde görünmekte. Elbette aşılamada önceliğin sağlık çalışanlarına, altta yatan hastalığı olanlara…

sırtlanlar köpekgillerden değil

Sırtlanların Köpekgiller (Canidae) Familyasından Olduğu İddiası Doğru Değil Sırtlan Türleri, Kedimsiler Alt Takımına Dahil Olan Sırtlangiller (Hyaenidae) Adı Verilen Farklı Bir Familyanın İçerisinde Yer Almaktadır Bugün, popüler etobur hayvanlardan biri olan sırtlanların, köpekgiller (canidae) familyasına mensup olduğu iddiasını inceleyeceğiz. İddiaya çeşitli internet sitelerinde ve sosyal medya platformlarında rastlamak mümkün:…

60 yaş üstü aşı denemesi

60 Yaş Üzeri Bireylerin Aşıların Deneme Süreçlerinde Yer Almalarının Yasak Olduğu ya da Aşı Denemelerinde Yer Almadıkları İddiaları Gerçek Dışı Sabah gazetesi yazarı Hilal Kaplan, 25 Aralık 2020 tarihinde yayımlanan “Aşı karşıtı değilim ama…” başlıklı yazısında aşağıdaki ifadelere yer vererek 60 yaş üzeri bireylerin aşıların deneme süreçlerine alınmadığını öne…

sakız balon

Yutulan Sakızların Mide ve Bağırsaklarda Yıllarca Kaldığı İddiası Doğru Değil Bu yazıda, yıllardan beri halk arasında duyduğumuz ve internet ortamında karşımıza çıkan “yutulan sakızın vücutta yıllarca kaldığı” iddiasını inceleyeceğiz. Oldukça yaygın olan bu iddianın sosyal medyada aktarılan birkaç örneğine göz atalım: Ülkemizde ve yurt dışında oldukça sık…

benjamin franklin dolar

“Anlatırsan Unuturum, Öğretirsen Hatırlarım, Dahil Edersen Öğrenirim” Sözünün Benjamin Franklin’e Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Bugün “söylersen unuturum, öğretirsen hatırlarım, beni de dahil edersen öğrenirim” sözünün Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) “kurucu babalarından” Benjamin Franklin’e ait olduğu iddiasını inceleyeceğiz. Konuya girmeden önce bu hatalı iddiayı paylaşan birkaç örneğe göz atalım:…

dünya hastalık

Hıncal Uluç ve Enfeksiyon Hastalıklar Sabah gazetesi yazarı Hıncal Uluç, 25 Kasım 2020 tarihinde yayımlanan “Gidin.. İkiniz de gidin ne olur!..” başlıklı yazısında bulaşıcı hastalıklara dair birtakım hatalı iddiaya yer vermiş: Kovid-19 bir virüs hastalığı.. Bilim henüz virüsleri çözebilmiş değil. Bakteri hastalıkları için aşı bulundu. İlaç bulundu. Geçmişin faciaları veba,…

nesimiler

Üç Adaş Ozan: Seyyid Nesimî, Kul Nesimî ve Nesimi Çimen Türk edebiyatında en çok karıştırılan isimlerden biri “Nesimi”dir. Özellikle Kul Nesimi, Seyyid Nesimi ve Nesimi Çimen’in sıklıkla karıştırıldıklarına şahit olmaktayız. Bugünkü yazımızda bu konuya açıklık getirmeyi amaçlıyoruz. Öncelikle Nesimilerin birbirine karıştırılması ile ilgili örnekler sunalım: …

aids hiv

1 Aralık Dünya AIDS Günü olması dolayısıyla, AIDS ve HIV kavramları ile ilgili karıştırılanları ve yanlış bilinenleri ele almak istedik. AIDS’in açılımı Acquired Immune Deficiency Syndrome olup Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu anlamına gelmektedir ve adından da anlaşılacağı üzere bir sendromu tanımlar. HIV’nin açılımı ise Human Immunodeficiency Virus olup İnsan Bağışıklık…

sigmund freud

“Kavga Etmek Yerine Küfür Etmeyi Seçen İlk İnsan Uygarlığın Kurucusuydu” Sözünün Sigmund Freud’a Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Bugün “Kavga etmek yerine küfür etmeyi seçen ilk insan uygarlığın kurucusuydu” sözünün Sigmund Freud’a ait olduğu iddiasını inceleyeceğiz. Sözün “taş atmak, sopa savurmak, mızrak fırlatmak, kavga etmek” olarak kullanılan farklı varyantlarına…

hayvanlar koronavirüs bulaşması

Evcil Hayvanlardan Koronavirüs Bulaşabildiği İddiası (İşbu yazının hazırlandığı tarih itibarıyla) Evcil hayvanların koronavirüsü (SARS-CoV-2) insanlara bulaştırabileceğine yönelik bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır. Covid-19 salgınının kaynağı tam olarak henüz tespit edilememiş olsa da, virüsün kökeninin muhtemelen bir yarasaya dayandığı bilinmektedir. Mevcut bilgiler ışığında hayvanların Covid-19’a neden olan virüs olan SARS-CoV-2’nin insanlara yayılmasında…

buzdağı

“Zihin Bir Buzdağı Gibidir, Sadece Yedide Biri Suyun Üzerindedir” Sözünün Sigmund Freud’a Ait Olduğu İddiası Doğru Değil Bugün, farklı mecralarda Sigmund Freud’a atfedildiğini gördüğümüz “Zihin bir buzdağı gibidir, sadece yedide biri suyun üzerindedir” vecizesinin gerçekten Freud’a ait olup olmadığını inceleyeceğiz. Öncelikle bu iddiaya yer veren birkaç paylaşıma göz atalım:…

sıfır

“Hastalığı İlk Yayan Kişi” Anlamında Kullanılan “Patient Zero” Tanımının Kökeni Patient Zero Ne Demek? “Patient zero”, bulaşıcı hastalıklarda hastalığın tespit edilen ilk kaynağı olan kimseler için kullanılmaktadır. Yine aynı anlamda kullanılan bir diğer kavram da “indeks vaka”dır. “Patient zero”, içerdiği “sıfır”dan dolayı hastalığın başlangıç noktası olan ve hastalığı yayan…

Mavi Ay ya da Mavi Dolunay, Ay’ın Mavi Renkte Görüldüğü Durumu Tanımlamaz Mavi Ay Deprem Habercisi Değil Türkçe çevirisi Mavi Ay olan “bir aylık zaman diliminde ikinci kez dolunay gözlenmesi” olayının, mavi renk ile ismi dışında hiçbir bağlantısı yoktur. Mavi Ay esnasında, Ay mavi renkte değil; her zamanki renklerinde gözlenmektedir.…

Brezilya Dışındaki Güney Amerika Ülkelerinin Ana Dilinin İspanyolca Olduğu İddiası Doğru Değil Bugün, Brezilya dışındaki tüm Güney Amerika ülkelerinin ana dilinin İspanyolca olduğu iddiasını ele alacağız. İddiayı, Şalom gazetesi yazarı Virna Banastey’in 18 Mart 2020 tarihinde yayımlanan ve “Artık İspanyolca bilmek önemli bir avantaj” başlıklı yazısında görüyoruz. Banastey, ilgili…

homeopati sözde bilim

Bir Sahte Bilim Örneği: Homeopati  Yıl oldu 2020. Ancak, hâlâ insanlar modern tıbbın gelişimi öncesinde 1810 yılında yazılan metinlerle şifa bulunacağına inananabiliyor. Evet, homeopati ve bu saçma sözde bilimin temel başvuru kaynağı olan Organon’dan bahsediyoruz. C. F. Samuel Hahnemann 1810 yılında kaleme aldığı, tam adı “Organon – İyileştirme Sanatı” (“The…