Mavi Ay ya da Mavi Dolunay, Ay’ın Mavi Renkte Görüldüğü Durumu Tanımlamaz
Mavi Ay Deprem Habercisi Değil
Türkçe çevirisi Mavi Ay olan “bir aylık zaman diliminde ikinci kez dolunay gözlenmesi” olayının, mavi renk ile ismi dışında hiçbir bağlantısı yoktur. Mavi Ay esnasında, Ay mavi renkte değil; her zamanki renklerinde gözlenmektedir. Ortalama her 2,5 yılda bir gözlemlenen Mavi Ay sadece bir tanımlamadır.
Bir aç içerisinde görülen ilave dolunayın Mavi Dolunay ya da Mavi Ay olarak isimlendirilmesi hem Ay’ın ilgili safhada mavi renge bürüneceği yönünde yanlış algı oluşturdu hem de Ege’de meydana gelen depremle birlikte Mavi Ay hatalı şekilde depremle ilişkilendirildi.
Bugün, her 2,5 yılda bir meydana gelen bu durum hakkında öne sürülen bu yanlış iddiayı aktarıp Mavi Ay olayının ne olduğundan ve hakkındaki “mavi renkte gözlendiği” iddiasından bahsedeceğiz.
Bulutsuz bir günde akşam saatlerinde gökyüzüne bakmak suretiyle basitçe gözlemlenebildiğinden mütevellit, Ay’ın farklı bir renk alacağı iddiası, gündeme geldiği her seferde kamuoyunun dikkatini fazlasıyla çekmişti:
“31 Temmuz Cuma günü ay masmavi olacak. Yüzyıl içinde 5 kez oluşan Mavi Ay, en son Ağustos 2012’de görülmüştü.”
“76 yıl sonra ilk defa dünyanın her yerinden görülebilecek olan Mavi Dolunay başladı”
Mavi Ay olayının gözlendiği 31 Ekim 2020 tarihinde, İzmir’de büyük yıkıma yol açan bir deprem gerçekleştiğinden dolayı, deprem ile Mavi Ay arasında bağlantı olduğunu öne sürenler olmuştu:
“Mavi ay çıkmış ve mavi ay çıkınca genellikle deprem olur diyorlar diken üstünde oturuyormuş gibi hissediyorum.”
Deprem ile Mavi Ay’ın ilişkili olduğu iddialarına kimi basın yayın kuruluşları da yer vermişti. Bu medya kuruluşlarının, bilimsel bilgiler ile açıklanan iki doğa olayının bağlantısı hakkında, bir fizikçiye, jeologa ya da astronoma değil de astrologa danışmaları da, amaçlarının okurlarına hakikati sunmaktan ziyade, ilgi çekerek “tık almak” olduğuna delalet ediyor.
Mavi Ay Nedir?
Ay’ın, bir mevsimde dört kere dolunay şeklinde gözlenmesine Mavi Ay denilmektedir; ancak 1940 sonrası dönemde, bir aylık zaman dilimi içerisinde iki kere dolunayın gözlendiği durumlar için de Mavi Ay kavramı kullanılmaya başlanmıştır ve bu ikinci dolunaya Mavi Ay adı verilmektedir.
Örnek verecek olursak, 2 Ekim 2020’de Ay, dolunay şeklinde gözlenmişti, daha sonra 31 Ekim 2020 tarihinde Ay, bir kez daha dolunay olarak karşımıza çıkınca buna “Mavi Ay” demiştik.
Amerikan Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), internet sitesinde Mavi Ay konusuna dair yaptığı açıklamalarda, orman yangınları ve yanardağ patlamalarının atmosferde bir filtre görevi görerek, Ay’ın mavi renkte görünmesine sebebiyet verebileceklerini; ancak Mavi Ay olarak bilinen olayın, Ay’ın mavi renk alması ile alakası olmadığını aktarmıştı.
NASA Astrofizikçisi Dr. Umut Yıldız da kişisel Twitter hesabı üzerinden konuya dair aşağıdaki açıklamayı yapmıştı:
“Mavi ay” sadece bir ay içinde iki kez dolunay görünmesi durumuna verilen addır. Dolunayın ilki 1-2 Ekim’de görünmüştü, diğeri de bu gece 31 Ekim’de görünecek. Ayın hareketinde vs hiçbir anormal durum yoktur, rengi de aynı renktir, deprem ile de kesinlikle alakası yoktur.
Özetle, Türkçe çevirisi Mavi Ay olan “bir aylık zaman diliminde ikinci kez dolunay gözlenmesi” olayının, mavi renk ile ismi dışında hiçbir bağlantısı yoktur. Mavi Ay esnasında, Ay mavi renkte değil; her zamanki renklerinde gözlenmektedir. Ortalama her 2,5 yılda bir gözlemlenen Mavi Ay sadece bir tanımlamadır.
Ay’ın belirli durumlarda mavi gibi olağan renklerinin dışındaki renklerde gözlendiği bilinse de bu, Ay yüzeyinden kaynaklı değildir; yanardağ patlamaları gibi farklı olaylar sonucu atmosfere yükselen toz bulutları ve benzeri faktörlerin, bu mavi rengi verebildiği bilinmektedir. Ancak bunun Mavi Ay ve dolunay ile bir bağlantısı yoktur, herhangi bir zamanda gerçekleşebilmektedir.
Kozmik Anafor’un, konuya dair “Mavi Ay Nedir, Ay Mavi Mi Görünecek?” başlıklı yazısına da göz atabilirsiniz.
Mavi Ay’da Ay’ın Mavi Renkte Görüleceğini Sanan Yazarlar
Yeni Akit yazarı Yavuz Bahadıroğlu, 2015 yılı Temmuz ayı sonunda gözlemlenen Mavi Ay’da Ay’ın mavi renkte görüleceğini sanmıştı:
“Dostlar! Bu gece ay mavi renkte görülecek. Bu mucizevi görüntüyü bir tefekkür fırsatı olarak değerlendirelim derim.”
Yeni Akit yazarı Yavuz Bahadıroğlu da Mavi Ay’ı yanlış yorumlamıştı
