Hayal Kırıklığı Anlamındaki Arapça Kökenli Tabirin Doğru Yazımı TDK ve Dil Derneğine Göre Sukutuhayal Şeklindedir
Sukutuhayal Kelimesinin Anlamı
Sukutuhayal kelimesi “hayal kırıklığı”, “düş kırıklığı” anlamına gelmektedir.
Sukutuhayalin etimolojik kökeni sözcük öbeğinden ve kelimelerin birleşiminde kullanılan teknikten anlaşılacağı üzere Arapçadır.
Güncel Türk Dil Kurumu ve Dil Derneği sözlüklerinde hayal kırıklığı anlamını taşıyan bu tabirin doğru yazımı “sukutuhayal” şeklinde aktarılmaktadır.
Sukutuhayal sözcüğünün yanlış yazımı konusunda ortaya çıkabilecek hatalar çoğunlukla “sükût u hayal”, “sukut-u hayal”, “sukutu hayal” veya “sükut-u hayal” şeklinde gözlemlenmektedir.
Çoğu insan, “hayal kırıklığı” anlamında “sukutuhayal” yerine “sükûtuhayal” ifadesini kullanmaktadır. Halbuki bu kullanım, “hayal kırıklığı yerine “hayal sessizliği” anlamına gelmektedir.
“Sükût-ı Hayal” – “Sukut-ı Hayal” Farkı
Sukutuhayal, Arapça “sukūt” sözcüğü ile “hayal” sözcüklerinden oluşan birleşik bir kelimedir.
Arapça “sukūt” (سقوط) sözcüğü “düşme” anlamına gelmektedir. Sakat ve iskat kelimelerinin kökeni bu sözcüğe dayanmaktadır.
Arapça kökenli “sükût” (سكوت) sözcüğü ise “susma, konuşmama, söz söylememe, sessizlik” anlamına gelmektedir. “Sükût ikrardan gelir” deyiminde “sessizlik” anlamında kullanılan kelime budur.
Bu iki kelimenin hayal kelimesiyle oluşturduğu terkibler farklı anlamlara sahiptir.
“Düşme” anlamındaki “sukut” ile “hayal” kelimelerinin birleşimiyle oluşturulacak doğru terkib “sukut-ı hayal” şeklindedir. Böylelikle “sukut-ı hayal” terkibiyle “hayal kırıklığı, “düş kırıklığı” anlamı verilmiş olur. “Sukut-u hayal” şeklinde bir terkib de Arapça dil kurallarına göre doğru değildir.
Öte yandan “sessizlik” anlamındaki “sükût” ile “hayal sözcüklerinin bir araya getirilmesiyle oluşturulan “sükût-ı hayal” şeklindeki terkibin anlamı “düş sessizliği” olacaktır.
“Sükût u hayal” şeklinde bir kullanım ise “sessizlik ve hayal” anlamına gelecektir.
TDK ve Dil Derneği, “sukut-ı hayal” şeklindeki terkib yerine sukutuhayal şeklindeki birleşik kelime formundaki kullanıma sözlüklerinde yer vermektedir.
