Siperde süngüsü tüfeğine takılı vaziyette bekleyen Türk piyadesine ait fotoğraf Millî Mücadele Albümü’nde 1921 yılından olduğu belirtilerek paylaşılmış. Ancak uzmanlar söz konusu fotoğrafın Büyük Taarruz’un ardından kaydedildiğini belirtiyor.
Siperde süngüsü tüfeğine takılı vaziyette bekleyen Türk piyadesine ait fotoğrafın haber sitelerinde ve sosyal medya platformlarında Çanakkale Savaşı, Sakarya Meydan Muharebesi ya da Büyük Taarruz’la ilişkilendirilerek paylaşıldığı görülüyor.
Tarihte O An: “1922, Büyük Taarruz sırasında siperlerde bekleyen Türk askerleri.”
“Kurtuluş Savaşı’nın az bilinen fotoğrafları” ve “Kurtuluş Savaşı’ndan duygulandıran fotoğraflar” gibi başlıklarla paylaşılan fotoğraf ve renklendirilmiş versiyonu şöyle:
Siperde tüfeklerine süngü takmış taarruz emri bekleyen Mehmetçiklerin görüntülendiği fotoğraf, Millî Mücadele Albümü’nde “Mehmetçik siperde taarruz emri beklerken, 1921” açıklamasıyla sunulmuş (Millî Savunma Bakanlığı. Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı Yayınları. Ankara. 2020. Sf: 127).
Afyon Kocatepe Üniversitesi Kocatepe Büyük Taarruz Uygulama ve Araştırma Merkezi internet sitesinde bahsi geçen fotoğraf “Türk topçusu Yunan mevzilerini döverken piyade birlikleri hücum için siperlerde beklerken” notuyla aktarılmış.
Fotoğrafın alındığı arşiv kaynağını tespit edemedik.
Ancak, uzmanların söz konusu fotoğrafın Büyük Taarruz esnasında değil, akabinde kaydedildiğini belirttiğini not etmek gerek.
Prof. Dr. Mesut Uyar, fotoğrafın canlandırma içerdiğini şöyle belirtmişti:
“Mudanya sonrasında ordunun bir kısmı terhis edildi. Lozan sürecinde hâlâ ciddi sayıda asker savaşa hazır elde tutuldu. Bunu fırsat bilip görkemli bir film çekilmesine karar verildi. Ama abartılı beklentiler yüzünden film tamamlanamadı. Şu an elimizdeki film ve fotolar bu projeden kalmadır. Sadece askeri olanlar değil. Sivil halkın imalat, nakliye, kutlama gibi faaliyetleri de film için canlandırıldı.”
“Büyük ölçüde Büyük Taarruz’u yansıtıyor (tabii Büyük Taarruz sonrası askere yeni üniforma verildi ve teçhizatı elden geçirildi). Ama öncesi için fazla düzgün, tek tip (sadece üniformalar değil silahlar için de geçerli) ve zengin.”
Askerî tarihçi Erhan Çavdaroğlu’nun görselle ilgili aktarımı şöyleydi:
“Büyük Taarruz öncesi, sırasında çekilen video ve fotoğraflar maalesef çıkan bir yangında yandı. 1923’den sonra muharebe alanında topçu, piyade ve süvariler tıpkı muharebe eder gibi yeniden mevzilendi, taarruz ve ateş etti. Bu sırada fotoğraf ve filmler kayda alındı. Bu fotoğraf o zamana ait.”
Büyük Taarruz öncesi, sırasında çekilen video ve fotoğraflar maalesef çıkan bir yangında yandı. 1923’den sonra muharebe alanında topçu, piyade ve süvariler tıpkı muharebe eder gibi yeniden mevzilendi, taarruz ve ateş etti. Bu sırada fotoğraf ve filmler kayda alındı. Bu fotoğraf… pic.twitter.com/oocmlXJ1No
Büyük Taarruz esnasında kaydedilip günümüze ulaşan görüntü sayısı ne yazık ki yok denecek kadar az. Etem Tem’in fotoğraf arşivi, Kurtuluş Savaşı’nda çektiği fotoğrafların bir kısmıyla birlikte, İzmir yangınında, fotoğrafları baskı için bıraktığı dükkânın yanması sonucu kül olmuştu. Günümüzde Büyük Taarruz’da kaydedildiği iddiasıyla paylaşılan bazı görüntülerin, Türk Ordusu’nun 9 Eylül 1922 günü İzmir’e girerek elde ettiği zaferin ardından kaydedildiği biliniyor.
