Araştırmalara göre “Çay demledim” cümlesini duyanların %88,4’ünün mutluluk hormonlarında yoğun bir artış olduğu tespit edildiği iddiası UYDURMA
Malumatfurus.org’da mizah ya da trolleme amaçlı uydurulan aktarımların gerçek sanılarak paylaşıldığı vakalara değinmiştik (Bu yöndeki bazı örnekler için “Yaygın Bir Yanlış Bilgi Türü: Uydurma” başlıklı incelememize göz atabilirsiniz).
Son günlerde sosyal medyada haber paylaşan bazı profillerin geçmişte uydurulan “çay demlemenin” etkileri konulu bir sahte araştırmayı gerçek sanarak aktardığına şahit olduk.
Yapılan bir araştırmada “çay demledim” cümlesini duyanların %88,4’ünün mutluluk hormanlarında yoğun artış yaşandığının tespit edildiği iddiasını aktaran paylaşımlar şöyle örneklenebilir:
Provide Haber (@providehaber): “Araştırmalara göre “Çay demledim” cümlesini duyanların %88.4’ünün mutluluk hormonlarında yoğun bir artış oluyormuş”
TRHaber (@trhaber_com): “Araştırmalara göre, “Çay demledim” cümlesini duyanların %88,4’ünün mutluluk hormonlarında yoğun bir artış olduğu tespit edildi.”
İyi ki Öğrendim (@iyikiogrendim): “Araştırmalara göre “Çay demledim” cümlesini duyanların %88.4’ünün mutluluk hormonlarında yoğun bir artış oluyormuş”
Sanılanın aksine “çay demledim” cümlesinin mutluluk hormonu üzerindeki etkisini inceleyen bir araştırma bulunmuyor.
Muteber bilimsel yayınların yanı sıra sahte/yağmacı dergilerde çay demlemenin mutlulukla ilişkisine dair iddia edildiği gibi bir makale yer almıyor.
“Çay demledim” cümlesinin mutluluk hormonunu artırdığı iddiası, “İsviçreli” mahlaslı “bilim_adami” uzantılı Twitter / X profili tarafından uydurulmuş.
Bahsi geçen sosyal medya hesabından 3 Haziran 2018 tarihinde atılan ve “Çay demledim” cümlesini duyanların %86.2’inin mutluluk hormonlarında yoğun bir artış tespit ettik.” ifadelerini içeren tweet zaman içerisinde gerçek sanılarak paylaşılmış ve yaygınlık kazanmış.
Twitter hesabından 2018-2022 yılları arasında atılan tweetlerde “Çay demledim” cümlesini duyanların mutluluk hormonlarındaki artış oranı olarak %88,4, %88,5, %87,4, %86,8 ve %86,2 gibi küsüratlı sayılar uydurulmuş.
“İsviçreli bilim adamı” profili bu durumu “Yıllar geçer ama huy geçmez. Yine oranları küsüratlı veriyoruz ki inandırıcı olsun.” cümlesiyle aktarmış.
