“Be Hey Dürzü” Şiirinin Neyzen Tevfik’e Ait Olduğu İddiası Doğru Değil
Neyzen Tevfik’e ait sanılan “Be Hey Dürzü” başlıklı şiir, her ne kadar üslup olarak Neyzen’in şiirlerine çok benzese de, Mutlu Çelik’e aittir.
Sanal alemin bir diğer palavrası: Aşağıda yer alan “Be Hey Dürzü!” başlıklı şiir, Tevfik Kolaylı, ya da yaygın bilinen adıyla Neyzen Tevfik’e (24 Mart 1879 – 28 Ocak 1953) aitmiş.
Öncelikle “Be Hey Dürzü” adıyla tanınan şiiri aktaralım:
Ne ararsın Tanrı ile aramda Sen kimsin ki orucumu sorarsın? Hakikaten gözün yoksa haramda, Başı açığa niye türban sorarsın! Rakı, şarap içiyorsam sana ne. Yoksa sana bir zararım içerim. İkimiz de gelsek kıldan köprüye Ben dürüstsem sarhoşken de geçerim. Esir iken mümkün müdür ibadet? Yatıp kalkıp Atatürk'e dua et. Senin gibi dürzülerin yüzünden, Dininden de soğuyacak bu millet. İşgaldeki hali sakın unutma, Atatürk'e dil uzatma sebepsiz. Sen anandan yine çıkardın amma, Baban kimdi bilemezdin şerefsiz...
Çoğu kişi tarafından ünlü hiciv ustası Neyzen Tevfik’e ait olarak bilinen bu şiir, her ne kadar üslup olarak Neyzen’in şiirlerine çok benzese de, aslında Emniyet Genel Müdürlüğü’nde (dönemin) Asayiş Şube Müdürü olan Mutlu Çelik’e aittir.
Mutlu Çelik, gerçekte ‘‘Cevaben’’ başlıklı bu şiirini 1994 yılında yayınladığı ‘‘Yalnızlık Pusuda Bekler’’ adlı kitabına da koymuştur. Hatta Mutlu Çelik, ‘‘Neyzen Tevfik’e ait olduğu iddiaları üzerine’’ şiirin kendisine ait olduğunu mahkeme kararıyla tescil ettirmiştir.
Alpay Kabacalı, Çeşitli Yönleriyle Neyzen Tevfik adlı kitabında Be Hey Dürzü adıyla bilinen şiirin Neyzen Tevfik’e sehven atfedilme sürecine şöyle değinmişti (Alpay Kabacalı (2003). Çeşitli Yönleriyle Neyzen Tevfik – Hayatı, Kişiliği, Şiirleri. Özgür Yayınları. İstanbul. Beşinci Basım. Sf: 331&332):
18 Mayıs 2003 günlü Hürriyet gazetesinin manşeti, “Bu dava tam Aziz Nesin’lik”ti. Manşetten verilen habere göre, Ankara C. Savcılarından Vahit Civelek, Mutlu Çelik adlı polis müdürünün Atatürk düşmanlarını eleştirmek amacıyla yazdığı şiiri Atatürk’e hakaret sanıp, “Behey Dürzü” başlıklı şiiri vitrinine asan çiçekçi Bülent Ulusoy hakkında “Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun” uyarınca dava açmıştı. Şiirin altında Neyzen Tevfik imzası vardı; ancak polis müdürü Mutlu Çelik, “Cevaben” başlıklı bu şiiri kendisinin yazdığını ve 1994 yılında yayımladığı Yalnızlık Pusuda Bekler adlı kitabına koyduğunu belirtiyordu. Dört dörtlükten oluşan manzumenin ilk dörtlüğü şöyleydi:
Ne ararsın Tanrı ile aramda
Sen kimsin ki orucumu sorarsın?
Hakikaten gözün yoksa haramda
Başı açığa niye türban sorarsın!
Aynı gün Akşam gazetesi, bu haberi “Aziz Nesin’lik şiir davası” manşetiyle verdi. Ancak burada şiirin Neyzen Tevfik’e ait olduğu öne sürülüyordu. Akşam, ertesi gün (19 Mayıs 2003) yayımladığı haberde, bu şiirden dolayı yargılanan çiçekçi Bülent Ulusoy’un avukatının mahkemeye sunduğu savunmada “şiirin hiciv ustası Neyzen Tevfik’e ait olduğunu” öne sürdüğü ve şiirde “şairin Atatürk hayranlığının anlatıldığı” belirtiliyordu. Akşam, Mutlu Çelik’le görüşmüştü: “Çelik, Barış Partisi’nin şiiri Neyzen Tevfik imzasıyla poster ve kartpostal yaparak sattığını, bu tarihten itibaren şiirin Tevfik’e mal edildiğini kaydetti. Şiiri izinsiz kullandığı için Barış Partisi’ne dava açtığını ifade eden Mutlu Çelik, Ankara 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nden tedbir kararı aldığını vurguladı.” Gazete, Alpay Kabacalı ve Ataol Behramoğlu’ndan da görüş almıştı; her iki yazar da şiirin Neyzen Tevfik’e ait olmadığını belirtiyorlardı. Kabacalı, “Daha önce de bu şiirin Neyzen Tevfik’e ait olduğu söylenmişti, hatta bu konuda tartışmalar da yaşanmıştı. Ben o zaman da bu şiirin Neyzen Tevfik’e ait olmadığını söylemiştim,” diyordu. Akşam, bu haberin altına bir düzeltme ve özür yazısı eklemiş ti; yazıda “Sayın Mutlu Çelik, şiirin kendisine ait olduğunu 1997 yılında Ankara 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nden aldığı kararla kanıtladı. Düzeltir, okurlarımız ve Sayın Çelik’ten özür dileriz,” deniliyordu.
“Be Hey Dürzü” Şiirinin Neyzen Tevfik’e Ait Olduğunu Sanan Yazarlar
Kamuoyunca Neyzen Tevfik’e ait sanılan “Be Hey Dürzü” şiiri aslında Mutlu Çevik’e ait olsa da anılan şiiri Neyzen Tevfik’e atfeden köşe yazarları olmazsa olmaz…
Hudut Gazetesi’nden Dr. Zührü Tarkan’ın, 16 Kasım 2015 tarihli “Atatürk Sevgisi” başlıklı yazısından:
Konu vesilesiyle; Şair ve sanat adamı NEYZEN TEVFİK ide ünlü şiiri ile analım. ....
Türksolu Dergisi’nden Nur Bostancıoğlu’nun 23 Eylül 2013 tarihli “Tayyip’in ayık halindense Atatürk’ün içkili halini tercih ederiz” başlıklı yazısından:
İşte böylelerine en güzel cevap, Neyzen Tevfik’in Atatürk düşmanlarına ithafen yazdığı “Be hey dürzü” adlı dizelerdir: ...
* Kapak Görseli: TDV İslâm Ansiklopedisi
7 Yorumlar
Niyetim kurtulman bunu idrak et!
Ben kimimki sana hesap sorayım.
Hakikat olmasa yoksun gözümde.
Yıllardır türbana hesap sorarsın.
Rakı şarap içmek midir meziyet.
Bu gidişin sonu hüsran, hezimet,
O kafayla gelsen kıldan köprüye.
Nah! geçersin kendinedir eziyet.
Hahamların sakal,gümüşü modern.
Müslümana yokmu adalet eden.
Reklam olmuş, halka açılmış beden.
Camileri bizden yok başka seven.
Dürzü diyen dilde ahlak mı olur.
Allah varda kuldan medet umulur.
Sen secdeni atana yaptın amma.
Ahlaksız o dili koparırlar dur!
İşgaldeki hale bak! Ata, tanı.
Şehitlerle toprak tanıdı kanı.
Millet minarelerini ararken
Senin gibi piçler getirdi çanı.
Riyalarla tanıdı millet sizi.
Baloda baldır bacak, puştlar sizi.
Dokunulmaz yasa korudu sizi.
Dokunursa bu millet …. sizi.
Hoşt
Boş yapma b’olm.
Murat Bey yeni Neyzen gibi yazıp takdim etmiş. İyi de etmiş.
bence be hey dürzü şiirini yazana kin ve nefretle yazılmış, yani sen neysen ben senden on kat daha pisliğim demek istemiş..
dervişi fikri neyse zikri de o misali, içinizdeki nefret,kin,cehaletten dışarı vurmuş…insanların sizin düşüncelerinize veya ideolojisine saygı duymasını beklerken sizde saygının s’si yok..o yüzden edebi konularda yorum yapmayın…
Mutlu ÇELİK’in bu mantığıyla II. Murad olmasa Atatürk kim-bilir kimin ata’sı olurdu?!!!