1 Aralık 2022 Tarihinden İtibaren Yemek Kartının Market Alışverişinde Değil Sadece Yemek İçin Kullanılabileceği İddiasının Doğruluk Payı Bulunmuyor
1 Aralık tarihinden itibaren çalışanların işverenler tarafından yükleme yapılan kartlardaki parayı sadece yemek için kullanabileceği, market alışverişi ya da bir başka nedenle kullanamayacağı iddiası gündeme gelmesiyle birlikte büyük tepki çekti.
Hürriyet yazarı Noyan Doğan 14 Aralık 2022 tarihli “Çalışanlar yemek kartını alışverişte kullanamayacak” başlıklı yazısında daha önce işveren tarafından yüklenen yemek ücreti tutarını çalışanın isterse alışverişte kullanma imkânının 1 Aralık 2022 tarihi itibarıyla artık mümkün olmayacağını yazmıştı.
Bazı basın organlarının da iddiayla birlikte alıntıladığı Doğan’ın yazısından ilgili bölüm şöyleydi:
“İşveren, işyeri dışında yemek vermesi durumunda, bunu yemek kuponu, yemek kartı, yemek çeki gibi ödeme sistemleri ile verebilecek. Yemek kartı veya kuponu ile yapılan ödemeler, çalışana yardım gibi görülüyor ve vergi muafiyeti sağlanıyor. Yeni düzenleme ile bu şekilde yemek bedeli ödenmesi halinde günlük 51 lira üzerinden çalışılan gün kadarki tutar, prime esas kazanca dahil edilmeyecek, istisna tutulacak. Ancak yeni düzenleme kapsamında yemek kuponu, yemek kartı, yemek çeklerine yüklenen yemek bedellerinin sadece yemek yenilmesi için kullanılması gerekiyor.
Düne kadar işverenin yemek kartına yüklediği tutarı çalışan, isterse market alışverişinde ya da bir başka ihtiyacını gidermek için kullanabiliyordu. 1 Aralık tarihinden itibaren çalışan kartlardaki bu parayı sadece yemek için kullanacak, market alışverişi ya da bir başka nedenle kullanamayacak. Kullanırsa, işveren, ödediği bedeli, sigorta priminden istisna tutamayacak, vergisini ödeyecek.
Bunu da bir örnekle anlatayım. İşveren, çalışanı için yemek kartına günlük 50 lira, 22 gün çalışma üzerinden de aylık 1.100 lira yemek bedeli ödedi. Eğer çalışan bu bedeli yemek için kullanırsa, işverenin ödediği 1.100 liranın tamamı istisna kapsamına girecek. Yok, çalışan bu bedeli market alışverişi gibi yemeğin dışında kullanırsa işveren bu tutarı prime esas kazançtan istisna tutamayacak. Özetle, çalışanlar endişelerinde haklı, bundan sonra yemek kartlarını yemek dışında başka hiçbir alışveriş için kullanamayacak.”
Yeni yıl itibarıyla yemek kartlarının marketlerde kullanılması halinde ise, işverenin, ödediği bedeli sigorta priminden istisna tutamayacağı ve vergisini ödeyeceği ifade edilmişti. Ancak bu yorum hata içeriyor. 1 Aralık 2022 tarihinden itibaren yemek kartının market alışverişinde değil sadece yemek için kullanılabileceği iddiası gerçeği yansıtmıyor.
Özel kartlar veya yemek çekleri kullanılmak suretiyle lokanta veya restoranlarda verilen hizmetlere ilişkin belge düzeni, 30 Mayıs 2008 tarihli 26891 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 382 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile düzenlenmiştir.
9 Kasım 2022 tarihli ve 32008 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7420 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 23 üncü maddesinde yapılan değişiklik uyarınca; işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışanlara, çalışılan günlere ait yapılan bir günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını aşmayan ödemeler 1 Aralık 2022 tarihinden geçerli olmak üzere gelir vergisinden istisna tutulmuştu.
İşverenler tarafından çalışanlara nakden ödenen yemek bedelinin prime esas kazanca dahil edilmeyeceğine yönelik kanuni düzenlemenin ardından yemek parası yardımlarının SGK primini ilgilendiren kısmıyla ilgili SGK tarafından 2 Aralık 2022 tarihli ve 2022/22 sayılı genelge yayımlanmıştı.
İşverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartıyla, yemek bedeli adı altında sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelerin günlük asgari ücretin %23,65’ inin prime esas kazanca dahil edilmeyeceği hüküm altına alınmıştır. Bu durumda, yemek bedeli adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar,
Brüt Günlük Asgari Ücret x %23,65 = (Günlük İstisna Tutarı) Ay İçinde Fiilen Çalışılan Gün Sayısı x Günlük İstisna Tutarı = Aylık İstisna Tutarı, Ödenen Yemek Bedeli- İstisna Tutarı = Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Bedeli, formülü vasıtasıyla hesaplanacaktır.
Prim Esas Kazanca dahil edilmeyecek tutarlar,
İşverenlerce işyerinde veya müştemilatında kendi imkanlarıyla yemek verilmesi amacıyla işverenler tarafından ödenen yemek bedelleri,
İşverenlerce sigortalılar için işyeri veya müştemilatı dışında kalan yerlerde üçüncü kişilere yemek bedeli adı altında fatura karşılığı nakden ödeme yapılması halinde günlük brüt asgari ücretin %23,65’inin fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutar,
İşverenlerce işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartıyla, sigortalılara yemek bedeli adı altında nakden yapılan ödemelerin günlük asgari ücretin %23,65’ inin fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutar,
Sigortalılar için üçüncü kişilere yemek kuponu, yemek kartı, yemek çeki araçlarla fatura karşılığı yemek bedeli ödenmesi halinde günlük brüt asgari ücretin %23,65’ inin fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutar, prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.
Ayrıca dikkat edilmesi gereken hususlar;
Yemek kartlarına/çeklerine/kuponlarına yüklenen yemek bedellerinin sigorta priminden istisna tutulabilmesi için söz konusu kartların/çeklerin/kuponların yalnızca yemek yenilmesi amacıyla kullanılması gerekmektedir. Yemek bedeli adı altında sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelere ilişkin muvazaalı durumların tespit edilmesi halinde Kurumun prim kaybı işverenlerden 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca gecikme zammı ve cezası ile tahsil edilecektir.
“İşverenler tarafından, işçilere sağlanan sosyal yardımlar sebebiyle asgari ücretten herhangi bir indirim yapılamaz” hükmü gereğince yemek bedelinin asgari ücrete ilave olarak verilmesi gerekmektedir. Buna göre brüt asgari ücretin (prime esas kazanç alt sınırı) içerisine yemek bedeli tutarı dâhil edilmeyecektir.
Aynı işyerinde çalışan bazı sigortalılara işyerinde veya müştemilatında, bazı sigortalılara da yemek verme hizmetini sağlayan yerlerde yemek verilmesi durumunda ilgili durumlar için yukarıda açıklanan uygulamalar geçerli olacaktır.
Böylelikle, daha önce “ayni yardım” kabul edilerek tamamı SGK matrahı dışında bırakılan yemek kartı ödemelerinin artık sadece aylık 51 TL’ye kadar olan tutarı SGK priminden istisna olabilecek.
1-31 Aralık 2022 tarihleri arasında 4/(a) kapsamında sigortalıların prime esas kazançlarından istisna tutulacak yemek bedeli tutarına ilişkin hesaplamaya yer veren sirkülerdeki tutarlar 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren, yeni asgari ücret dikkate alınarak güncellenecek.
Yemek Kartları Derneği Başkanı Öner Piyade, yaptığı açıklamada “çalışanlar yemek kartlarıyla alışveriş yapamayacak” iddiasının doğru olmadığını açıkladı.
Piyade, yemek kartlarının marketlerde kullanılamayacağı haberlerine ilişkin yaptığı açıklamada şu ifadelere yer vermiş:
“Yemek kartlarında değişen bir şey yok. Yemek kartlarının restoran ve marketlerde yemek ve tüketime hazır gıda dışında kullanılmasının vergi istisnasına konu olmaması hususu, 2008 yılında yayınlanan ve halen yürürlükte olan 382 sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde düzenlenmiştir. Bu kapsamda 1 Aralık 2022 itibarıyla çalışanlara verilen yemek ücreti konusundaki yeni mevzuat, yürürlükteki mevzuattan farklı bir düzenleme getirmemektedir.”
Kurumsal yemek kartı hizmeti veren Multinet Up, Edenred Türkiye ve Setcard da, şimdiye kadar market alışverişlerinde kullanılan yemek kartlarının, bundan sonra da aynı şekilde kullanılmaya devam edeceğini açıklamış. Gıda Perakendeciler Derneği ile İstanbul Perakendeciler Derneği (PERDER) temsilcileri de kendilerine bu yönde bir bilginin iletilmediğini beyan etmiş.
