İngiltere’nin sömürge döneminde bir yerliyi topla infaz ettiği ana ait görüntü olduğu iddiasıyla paylaşılan görüntü, 1972 yapımı BBC belgeselinde yer verilen, kolonyal dönemde Hindistan’da İngilizlerin gerçekleştirdiği top ateşiyle idamların yeniden canlandırması
Mahkûmun ağzına bağlandığı topun ateşlenmesiyle öldürüldüğü “top ateşiyle idam” yönteminin görüldüğü, sosyal medyada “İngiltere’nin sömürge döneminde bir yerliyi “topla” infaz ettiği anlara ilişkin görüntüler ortaya çıktı.” gibi cümlelerle paylaşılan görüntü şu şekilde:
Paylaşılan görüntü İngilizlerin sömürge döneminde bir yerliyi topla infazına ait değil.
(“Gerçek Hayattan Sanılan Film, Dizi, Belgesel, Reklam Görüntüleri” başlıklı yazımızda aktardığımız örneklere benzer şekilde) “Ortaya çıkan görüntü” olarak lanse edilen video, İngiliz imparatorluğu döneminde Hintli tebaaya korku salmak için topla idama başvurulduğu dönemi anlatan bir yapımdan alınan bir yeniden canlandırma.
(“Skandal Türkçe-İngilizce Çeviri Örnekleri” başlıklı derlememizde bahsi geçen) İngilizce “Indian” sözcüğünün Türkçemize “Hint” yerine “yerli” olarak yanlış tercüme edilmesi nedeniyle Hindistan’da kolonyal dönemde başvurulan bu vahşi yöntemin “Hintler” (“Hindistanlılar”) yerine “yerlilere” uygulandığı ileri sürülmüş.
“Topla infaz”, 19. yüzyılda (İran, Hindistan ve Afganistan gibi) dünyanın farklı ülkelerinde uygulanan bir ölüm cezası biçimiydi.
“Üzerinde Güneş’in batmadığı” dönemde İngiliz Sömürge İmparatorluğu, işgal ettiği Afganistan’da Hint alt kıtasında ve Güneydoğu Asya’daki diğer ülkelerde isyancıları top ateşiyle infaz etti.
Özellikle İngilizler, 1857 Hint isyanının ardından Hintli sipahileri cezalandırmak için bu yöntemi yaygın olarak kullandı.
Topla idam, İngilizler tarafından özellikle gözdağı vermek, korku aşılamak ve isyanları bastırmak için uygulandı. İnfaz edilen mahkûmun cesedi parçalandığı için gömülmesinin zorlaşması ve dini ritüellere uygun defin yapılamaması özellikle Hindular ve Müslümanlar için manevî bir korku unsuru oldu.
Britanya’nın baskıcı yönetimini hatırlatan bir uygulama olarak hafızalara kazınan topla infaz cezası, barbarca ve vahşi bir infaz yöntemi olarak tarihe geçti.
“Güney ve Batı Asya’nın bazı bölgelerinde, başka yerlerde olduğu gibi, top bir zamanlar devlet cellatlarının envanterlerindeki en dramatik araçlardan biri olarak hizmet ediyordu. Mahkumun bir topun ön tarafına bağlanıp kelimenin tam anlamıyla parçalara ayrılması olan ‘silahla üfleme’ uygulaması, en kötü şöhretli şekilde Britanya Hindistanı ve Prenslik Devletleri’nde kullanıldı ve İngilizce dilindeki akademik çalışmaların büyük çoğunluğu bu bölgelere odaklandı. Ancak, silahla üfleme birkaç başka çağdaş devlette yaygındı ve İngilizlerin bu uygulamayı kullanımı nadiren bu bağlamda yer aldı. Bu taktik, zayıf yönetim, isyan ve yaygın haydutluğun on dokuzuncu ve yirminci yüzyılın başlarında yeni devletin meşruiyetini tehdit ettiği İran ve Afganistan’da özellikle yararlı kabul edildi. Bu makale, Güney ve Batı Asya’da topla infaz uygulamasının tarihini sunarak, bunu askeri ve sivil adalet bağlamında kamusal infazlar hakkındaki mevcut literatür içinde konumlandırıyor. Bunu yaparken makale, İngilizlerin taktiği daha geniş bir bölgesel uygulama içinde konumlandırmayı amaçlamaktadır ve İngilizlerin (Babür geleneğini izleyerek) askeri disiplini sağlamak için öncelikle topla infazı kullanırken, Pers ve Afganistan gibi devletlerin uygulamayı büyük ölçüde sivil bağlamda kullandığını savunmaktadır. Bu makale ayrıca, Babür imparatorluğu, Britanya Hindistanı, Pers ve Afganistan’daki topla infazı incelemek için çok sayıda birincil kaynaktan yararlanarak uygulamanın kısa bir teknik incelemesini de sunmaktadır.”
