Sütyeni İcat Eden Kişinin Otto Titzling Olduğu İddiası Doğru Değil

Otto Titzling adlı kişinin sütyenin mucidi olduğu iddiası asılsızdır. Otto Titzling adlı kişi, 1971 yılında yayınlanan bir kitaptaki kurgusal bir karakterdir, gerçekle ilişkisi bulunmamaktadır.

Hayatın her alanına sirayet eden yanlış bilgi ve iddiaların kadınların iç çamaşırlarına sıçramaması beklenemezdi haliyle.

“Omuzdan askılı göğüs destek aparatı” anlamına gelen ve İngilizce karşılığı “brassiere” olan sütyenin, ABD’nin New York şehrinde yaşayan Hamburg doğumlu Otto Titzling tarafından 1912 yılında bulunduğuna dair bir iddia, gazete ve internet sitesi sayfalarında kendisine yer bulmaktadır.

Aktarılan yanlış iddia metni şöyle:

“Titling Hamburg doğumluydu. Bir opera şarkıcısı olan Swanhilda Olafsen’e aşıktı. 1910 senesinde kadınlar ağır korseler giyiyordu. Ancak büyük göğüslere sahip olan Swanhilda bu korseler yüzünden sahneye çıktığında solunum güçlüğü çekiyordu. Titzling göğüsleri içine koyacağı iki kutu yaptı ve ipler geçirerek kadının omuzlarına bağladı. Görünümü şekilsizdi ama sutyen de icat edilmiş oldu”

Hikâye uydurulmuş. Otto Titzling de kurgu bir karakter.

Otto Titzling, Wallace Reyburn adlı yazar tarafından ABD’de 1971 yılında çıkarılan “Bust-up: The Uplifting Tale of Otto Titzling and the Development of the Bra” (“Kavga: Otto Tizling’in Neşeli Hikayesi ve Sütyenin Gelişimi”) adlı kitapta uydurulan bir karakter. Titzling soyadı, İngilizce “göğüs/meme” anlamına gelen “tit” kelimesi üzerinden “2 göğüslü askı” anlamına gelecek şekilde türetilmiş.

Bazı anlatılarda, Otto Titzling’in icadına benzer bir iç çamaşırının 1930’lu yıllarda Phillip de Brassiere adlı Fransız girişimci tarafından bulunduğu, seri üretime geçildiği ve patentlendiği; Titzling’in Phillip de Brassiere’ye açtığı patent davasını kaybettiği aktarılır.

Hatta, Bette Middler adlı ABD’li oyuncu ve şarkıcının “Beaches” adlı komedi drama filminde söylediği “Otto Titsling” adlı şarkı sözlerinde sütyenin gerçek mucidinin Phillip de Brassiere değil, Otto Titzling olduğu, günümüzde kadınların “titsling” değil “brassiere” giydiği dile getirilir.

Sütyen aslında sanıldığı kadar yeni bir buluş değil. Antik çağlardan bu yana kadınların göğüs bölgesini saran sütyen gibi koruyucu aparatlar kullandığı bilinmektedir. Günümüzde kullanılan modern format ise iddia edilenin aksine kurgusal karakter Otto Titzling’den çok daha önce geliştirilmişti.

Modern sütyeni ilk kimin keşfettiğine dair kaynaklar farklı isimleri işaret etmektedir. Henry S. Lesher, 1859 yılında ABD’nin New York eyaletinde metal konstrüksiyon bir sütyenin patentini almış. 1874 yılında ise Clara P. Clark, kumaş yapıda bir sütyenin patentini almış. 1876’da Olivia P. Flynt, 1885’te Charles Moorehouse adlı girişimciler korseden geliştirilmiş sütyen tasarımları ortaya koymuş. 19. yüzyıl Fransız feministi Herminie Cadolle, 1889 yılındaki tasarımıyla modern sütyenin mucidi olarak birçok kaynak tarafından kabul görmektedir. Christine Hardt, Almanya’nın Dresden şehrinde 1899 yılında ilk modern sütyenin patentini almış. Marie Tucek, 1893 yılında “göğüs destekçisi” tasarımını patentlemiştir. Brassiere adında ilk sütyen patenti ise 1913 yılında New York’ta kadın giyimi tarihinde önemli bir isim olan Mary Phelps Jacob tarafından alınmış.

Sütyeni İlk Bulan Kişinin Otto Titzling Olduğunu Öne Süren Yazarlar

Jack Foster’ın “Fikir Nasıl Bulunur” adlı kitabında sütyenin mucidi şu şekilde yanlış aktarılmıştır:

“Otto Titzling de sütyeni bulmuştu, ama hiçbir zaman patentini almayı aklına getirmedi. Bunu Phillipe de Brassiere yaptı.”

* Kapak görseli: Avusturya’daki eski bir kalenin gizli mahzeninde bulunan ve 500 yıldan daha uzun bir zaman öncesine ait olduğu düşünülen sütyen.