Paylaşılan Metnin Frida Kahlo’nun Diego Rivera’ya yazdığı veda mektubu olduğu iddiası doğru değil
FRİDA KAHLO’NUN DIEGO RIVERA’YA YAZDIĞI SANILAN VEDA MEKTUBU: TUTKULU AŞKIN SON İZLERİ Mİ?
Bugünkü konumuz, 20. yüzyılda bir popüler kültür ikonu hâline gelen Meksikalı ressam Frida Kahlo’nun (1907-1954) sevgilisi Diego Rivera’ya yazdığı veda mektubu olduğu iddiasıyla paylaşılan metin.
Frida Kahlo
İki Meksikalı ressam olan Frida Kahlo ve Diego Rivera’nın (1886-1957) aşkı, sanat tarihindeki tutkulu ilişkilerden biriydi. Arzu ve acı dolu hikayeye sahip olan bu aşk Diego’nun çapkınlıkları ve sadakatsizlikleri, ihanetler, ayrılıklar ve tekrar birleşmelerden beslenmişti. Frida’nın da masum bir aşık olmaması da ilişkiye çeşitli sorunları getirdi.
Bu arzu ve çatışma dolu ilişkinin izleri Frida’nın sanatına ve günlüklerine derinden yansıdı. Hayat boyu sağlık sorunlarıyla mücadele eden Frida’nın eserlerindeki acı, aşk ve sadakatsizlik unsurları sanat severlerin gözüne ve gönlüne ilişti.
Sağlığının giderek kötüleştiği 1950’li yıllarda Frida Kahlo tarafından Diego Rivera’dan “vazgeçtiğini” vurguladığı veda mektubu olduğu iddiasıyla aşağıdaki metin çeşitli internet sitelerinde ve sosyal medya ağlarında paylaşıldı:
“Senden niye vazgeçtim Diego?
– Kötü günümde yanımda olmadığın zaman vazgeçtim.
– Canın sıkıldığında benimle paylaşmadığını, kırılacak veya tedirgin olacak olsam bile düşüncelerini açıkça söylemediğini anladığım zaman vazgeçtim.
– Bana yalan söylediğini anladığım zaman vazgeçtim.
– Gözlerime baktığında kalbinle bakmadığını ve bana hala söylemediğin şeyler olduğunu hissettiğimde vazgeçtim.
– Her sabah benimle uyanmak istemediğini, geleceğimizin hiçbir yere gitmediğini anladığım zaman vazgeçtim.
– Düşüncelerime ve değerlerime değer vermediğin için vazgeçtim.
– Ağrılarımı dindirecek sıcak sevgiyi bana vermediğinde vazgeçtim.
– Sadece kendi mutluluğunu ve geleceğini düşünerek beni hiçe saydığın için vazgeçtim.
– Tablolarımda artık kendimi mutlu çizemediğim ve tek neden “sen” olduğun için vazgeçtim.
– Bencil olduğun için vazgeçtim.
Bunlardan sadece bir tanesi senden vazgecmem için yeterli değildi, çünkü sevgim yüceydi.
Ama hepsini düşündüğümde senin benden çoktan vazgeçtiğini anladım.
Bu yüzden ben de senden vazgeçtim.
Frida Kahlo”
Frida Kahlo – Diego Rivera arasındaki aşkın son izlerinden biri olduğu iddiasıyla paylaşılan İngilizce metin ve Türkçemize çevirisi ise şu şekilde:
“Frida Kahlo told her husband, ‘I’m not asking you to kiss me, nor apologize to me when I think you’re wrong. I won’t even ask you to hug me when I need it most. I don’t ask you to tell me how beautiful I am, even if it’s a lie, nor write me anything beautiful. I won’t even ask you to call me to tell me how your day went, nor tell me you miss me. I won’t ask you to thank me for everything I do for you, nor to care about me when my soul is down, and of course, I won’t ask you to support me in my decisions. I won’t even ask you to listen to me when I have a thousand stories to tell you. I won’t ask you to do anything, not even be by my side forever. Because if I have to ask you, I don’t want it anymore.’”
“Frida Kahlo kocasına, ‘Senden beni öpmeni ya da hatalı olduğunu düşündüğümde benden özür dilemeni istemiyorum. En çok ihtiyacım olduğunda bana sarılmanı bile istemeyeceğim. Yalan bile olsa bana ne kadar güzel olduğumu söylemeni ya da bana güzel bir şey yazmanı istemiyorum. Gününün nasıl geçtiğini anlatmak için beni aramanı ya da beni özlediğini söylemeni bile istemeyeceğim. Senin için yaptığım her şey için bana teşekkür etmeni, ruhum çöktüğünde benimle ilgilenmeni ve tabii ki kararlarımda beni desteklemeni istemeyeceğim. Size anlatacak binlerce hikâyem varken beni dinlemenizi bile istemeyeceğim. Senden hiçbir şey yapmanı, hatta sonsuza kadar yanımda olmanı bile istemeyeceğim. Çünkü senden istemek zorunda kalırsam, artık bunu istemiyorum.”
Frida Kahlo’nun Diego Rivera ile olan ilişkisinin hem tutkulu bir aşk hem de büyük acılar ve hayal kırıklıklarıyla dolu olduğu bilinse de, yukarıda alıntılanan “vazgeçtim” temalı metin kendisine ait değil.
Frida Kahlo’nun Diego Rivera’ya yazdığı resmî bir veda mektubu bulunmuyor.
Frida’nın Diego’ya olan duygularını ifade eden mektupları ve günlük yazıları bulunsa da, özellikle bir “veda mektubu” olarak nitelendirilebilecek bir metne rastlanamıyor.
Orijinal kopyası bulunmayan veda mektubu, muteber bir kaynakla doğrulanmadığı gibi, güvenilir biyografik kaynaklarda mektuba dair net bir referans yok.
Frida Kahlo Vakfı ve Müzesi tarafından yayımlanan içeriklerde bahsi geçen veda mektubu görülemiyor.
Frida’nın Diego’ya veda mektubu olduğu ileri sürülen (2016 yılında sanal ağlarda ortaya çıktığı tespit edilen) metnin özgünlüğünü ispat eden bir delile rastlanamıyor.
Frida Kahlo – Diega Rivera aşkının hikayesi ile uyumlu kurgusal bir yapıt olarak görülebilecek metnin kaynağı tespit edilemedi.
Frida Kahlo hayatının son anlarında bile Diego Rivera’ya olan aşkına bağlılığını dile getirdiği ve vedaya hüzünle baktığı biliniyor.
Sonuç olarak, söz konusu “veda mektubu”, Frida ve Diego’nun çalkantılı ve ihtiraslı ilişkisinin genel yapısına uygun olsa da ve bu yönde bir üslup taşısa da, Frida Kahlo’nun kaleminden çıkmış değil.
