Kredi Derecelendirme Kuruluşu Fitch Ratings’in CHP’li İstanbul, İzmir ve Antalya Büyükşehir Belediyelerinin İflasın Eşiğinde Olduğunu Duyurduğu İddiası Doğru Değil
Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings tarafından 4 Ocak 2022 tarihinde yayımlanan değerlendirmede yer alan hususlar basında ve sosyal medyada CHP’li İstanbul, İzmir ve Antalya belediyelerinin iflasın eşiğinde olduğunun aktarıldığı şeklinde yorumlandı.
“Şimdi Fitch çıkıp CHPli başkanların belediyeleri batırdığını söyledi ya,yarın ilk iş NEGUBAR (nevşinin gözünden uydurduğu belediye araştırmaları) diye çok bağımsız bir komisyon oluşturup türküsünü Halk Tv’de ismaile çaldırır şirine söyletirler.”
“Fitch’in, CHP’li 3 büyükşehir belediyesi için iflas uyarısı yapması üzerine; Kılıçdaroğlu’nun Fitch’ten randevu istediği, Randevu vermezlerse TUİK’i basmaya gideceği söyleniyor…”
Aktarımların aksine Fitch’in İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Mersin, Manisa ve Muğla olmak üzere 8 yerel yönetim birimi hakkında yayımladığı değerlendirmesi açık bir “iflas uyarısı” içermiyor.
Değerlendirmede Türk lirasının yabancı para birimleri karşısında sergilediği yüksek oynaklığın, önemli ölçüde hedge edilmemiş borç pozisyonlarına sahip Türkiye’deki büyükşehir belediyelerinin borç sürdürülebilirliği üzerinde baskı oluşturabileceğini belirtilmiştir.
Yayımladığı raporda döviz cinsi borçlarının önemli bölümü hedge edilmemiş büyükşehir belediyelerini, borçlarının sürdürülebilirliğinin olumsuz etkilenebileceği konusunda uyaran Fitch, bu ihtimalin baz senaryo olmadığını, büyükşehir belediyelerinin operasyonel dengelerinin sağlam kalmasını beklediklerini belirtmiştir.
Raporda, borç stokunun %77’si döviz cinsi ve hedge edilmemiş pozisyonda bulunan İstanbul, İzmir ve Antalya’nın döviz kurlarındaki volatiliteden en çok etkilenen belediyeler olduğu, Bursa’nın % 35’lik hedge edilmemiş döviz cinsi pozisyon / borç stoku oranıyla emsallerine göre daha ılımlı konumda bulunduğu vurgulanırken, Ankara, Mersin ve Muğla Büyükşehir Belediyelerinin hedge edilmemiş döviz cinsi borç pozisyonunun bulunmadığı, Muğla’nın borç stokunun % 3,4’ünün hedge edilmemiş döviz cinsi pozisyona sahip olduğu aktarılmıştır.
Ancak, inceleme kapsamında kur riski nedeniyle bahsi geçen belediyelerin kredi notunda bir değişikliğe gidilmemiş. Bu belediyelerin mevcut notu Türkiye’nin notunun üzerinde halen.
Fitch, 3 Aralık 2021 günü Türkiye’nin kredi notunu “BB-” olarak teyit ederken, kredi notunun görünümünü ise “negatif” olarak revize etmişti. Türkiye Cumhuriyeti hazinesi için verilen kredi derecelendirme kararı çerçevesinde yerel belediyelerin de kredi notlarında aynı değişikliğe gidilmiş ve kredi notu görünümleri negatife çevrilmişti.
Son incelemede ise, Türkiye’nin uzun vadeli döviz cinsi kredi notunda yaptığı değerlendirme minvalinde incelediği 8 büyükşehir belediyesinin kredi notlarının (Antalya hariç) BB- düzeyinde olduğunu teyit etmiştir (Yerel yönetim birimlerinin uzun vadeli döviz cinsi kredi notları, Türkiye Cumhuriyeti’nin kredi notunun üzerinde olamaz. Türkiye Cumhuriyeti Hazinesinin düşük kredi notu, belediyelerin kredi notunu da aşağı çekmektedir). Ancak Fitch, Antalya hariç diğer belediyelerin yerleşik olduğu ülkenin derecelendirilmelerinden bağımsız kredi profili notunun (bireysel kredi notu) (standalone credit profiles (SCPs)) Türkiye Cumhuriyeti Hazinesi için verilen kredi notundan (Sovereign Issuer Default Ratings (IDRs)) yüksek olduğunu belirtmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kredi notu BB- iken, İstanbul’unki BBB-, İzmir’inki BBB, Bursa’nınki BB, Antalya’nınki BB- seviyesinde açıklanmıştır (Raporda İstanbul, İzmir ve Bursa Büyükşehir Belediyelerinin kredi notlarının açık döviz cinsi borç stoku nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti Hazinesi için verilen BB- seviyesine doğru düşürülebileceği, Antalya’nın ise BB-‘nin altına düşürülebileceği ifade edilmiştir). Raporda, belediyelerin neredeyse hepsinin bireysel notunun Türkiye’nin ülke notundan 1 ile 6 kademe yukarısında yer aldığının altı çizilmiştir.
Bu durum Fitch’in Antalya dışında kalan İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Mersin, Manisa ve Muğla belediyelerinin bireysel kredi notlarının Türkiye Cumhuriyeti’nin kredi notunun üzerinde olduğu, bahsi geçen belediyelerin uzun vadeli döviz cinsi kredi riskinin (bilançolarının baz ülke riski hariç düşünüldüğünde) daha düşük olduğu değerlendirmesinde bulunduğu anlamına gelmektedir.
Fitch’in belediyeler için “iflas” uyarısında bulunmuş olduğu kabul edilse dahi, iflas uyarısının Türkiye Cumhuriyeti Hazinesi için de yapıldığının kabulü gerekecektir.
İşbu yazının hazırlandığı tarih itibarıyla Türkiye’nin döviz cinsinden kredi notu Fitch nezdinde BB- (görünüm negatif), Moody’s nezinde B2 (görünüm negatif), Standard & Poor’s nezinde B+ (görünüm negatif) seviyesindedir (Hazine ve Maliye Bakanlığı. Ekonomi Sunumu. 3 Ocak 2022. Yansı: 131).
Kredi derecelendirme kuruluşlarının gerçekleştirdiği değerlendirmeler, sermaye piyasalarından borçlanan ya da borçlanacak kuruluşların kredibilitesinin ve geri ödeme kabiliyetinin ele alındığı gösterge niteliğindeki kredi notunu ve görünümünü içerir. Bu not, borçlu/borçlanacak kuruluşun finansal yükümlülüklerini temerrüde düşmeden zamanında yerine getirip getiremeyeceğine dair riski işaret eden bir sınıflamadır. Her bir kredi notu sınıfının kendine özgü iflas riski mevcuttur. Kredi notu düştükçe temerrüt riski artmaktadır. Belirli kredi notu seviyesinin üstü yatırım yapılabilir kredi notu olarak değerlendirilmektedir.
Her bir kredi derecelendirme kuruluşunun uzun veya kısa vadeli ve yerli veya yabancı para cinsinden borçlanmalar için kendine has bir kredi notu ölçeği bulunmaktadır. Değerlendirmede, belli bir not seviyesi yatırım yapılabilirlik eşiği olarak kabul edilir ve bunun altındaki notlar, yüksek riskli (spekülâtif veya çöp) sayılır (Örneğin, uzun ve kısa vadeli yerli ya da yabancı para cinsinden değerlendirmelerinde S&P, en az riskten en yüksek riske doğru ilerleyecek şekilde kredi notlarını AAA’dan D’ye doğru (AAA, AA, A, BBB, BB, B, CCC, CC, C, D) aşağıdaki tabloda yer aldığı şekilde verir. Değerlendirmede, BBB’nin altındaki notlar, yüksek riskli (spekülâtif/çöp) sayılır ve yatırım yapılabilir altı seviye olarak adlandırılır).
3 büyük kredi derecelendirme kuruluşunun (S&P, Fitch, Moody’s) Fitch’in kredi notu ölçekleri şu şekildedir:
Kredi derecelendirme kuruluşları ve kredi notu değerlendirmeleri hakkında detay için ilgili incelememize göz atabilirsiniz.
“Fitch Ratings rates eight local and regional governments (LRGs) in Turkey at ‘BB-’. The ratings are capped by those of Turkey (except for Antalya), and reflect a combination of ‘Weaker’ to ‘Low Midrange’ risk profiles and debt sustainability scores in the ‘aa’ to ‘aaa’ categories. The ratings reflect the evolving institutional framework with high fiscal interdependence. Most of their Standalone Credit Profiles (SCPs) are above that of the state.Majority ‘Weaker’ Risk Profiles Six rated metropolitan municipalities have ‘Weaker’ risk profiles, indicating a high risk that debt-servicing metrics will deteriorate beyond our expectations over the forecast period to 2024 or 2025. Ankara and Istanbul have ‘Low Midrange’ risk profiles, indicating a relatively high risk that their ability to cover debt service will deteriorate unexpectedly over the forecast period.”
Fitch Ratings-Frankfurt -04 January 2022: The negative operating environment, especially continued large FX volatility, could put pressure on the debt sustainability of Turkish metropolitan municipalities with significant unhedged FX debt positions, Fitch Ratings says in a new report, although this is not our current rating case scenario. We expect metropolitan municipalities’ operating balances to remain intact and support debt service coverage, underlined by their 3Q21 interim budgetary outturns.
The most affected metropolitan municipalities are Istanbul, Izmir and Antalya, whose total debt stock is on average 77% in foreign currency and unhedged. Bursa also has an unhedged FX position but this is moderate compared to its peers, close to 35% of the total debt stock. A deterioration of debt sustainability could therefore lower the Standalone Credit Profiles (SCPs) for Istanbul (bbb-), Izmir (bbb) and Bursa (bb) towards to that of the sovereign IDR at ‘BB-’. For Antalya, whose SCP (bb-) is on par with that of the sovereign, deterioration of debt sustainability could lower its SCP below the sovereign IDR.
The debt stock of Ankara, Mersin, and Mugla does not have unhedged FX exposure. Manisa has unhedged FX exposure of 3.4% of its total debt stock, which is very low.
Fitch affirmed the eight Turkish metropolitan municipalities’ Issuer Default Ratings (IDRs) at ‘BB-’ on 3 December 2021, but revised the Outlook on their ratings to Negative following the sovereign Outlook revision to Negative. This is because their ratings are constrained by the sovereign ratings. All but Antalya’s SCPs are one to six notches above that of the sovereign.”
