Vikinglerin Boynuzlu Miğfer Taktığı İddiası Doğru Değil

Vikinglerin boynuzlu miğfer taktıklarına dair arkeolojik bir kanıt bulunmamaktadır. Yapılan çalışmalarda Vikinglerin taktığı miğferlerin boynuzsuz ve kanatsız olduğu ortaya konulmuştur. Günümüzde Vikingleri temsil eden çift boynuzlu ve kanatlı miğfer tasarımı ilk kez 19. yüzyılın sonlarında bir kostüm tasarımcısı tarafından oluşturulmuştur.   

Vikingler denince akla gelen ilk öğelerden biri şüphesiz çift boynuzlu başlıktır. Söz konusu başlıkların çift boynuzlu ve kanatlı olanları vikinglerle özdeş hâle gelmiştir. Ancak, bu iddia doğru değildir. Vikinglerin boynuzlu miğfer taktıklarına dair arkeolojik bir kanıt bulunmamaktadır. Günümüzde Vikingleri temsil eden çift boynuzlu ve kanatlı miğfer tasarımı ilk kez 19. yüzyılın sonlarında bir kostüm tasarımcısı tarafından oluşturulmuştur.

Vikinglerin Boynuzlu Miğfer Giydikleri Efsanesi

Tarkan Viking Kanı filmini ya da Vicky the Viking çizgifilmini izleyenler çift boynuzlu ve çift kanatlı miğfer tasarımlarını hatırlayacaktır. Ancak, Vikinglerin boynuzlu ya da kanatlı miğfer taktıkları iddiası doğru değildir.

Vikinglerin boynuzlu miğfer giydikleri efsanesinin temeli 1876 yılına dayanmaktadır. Alman besteci Richard Wagner’in mitolojik efsaneler olan Norveç sagalarını konu alan 4 bölümlük Nibelungen Yüzüğü (Der Ring des Nibelungen) adlı opera oyununun ikinci bölümü olan “Die Valküre” kısmının Beyrut gösterimi için 1876 yılında kostüm tasarımcısı Carl Emil Doepler tarafından hazırlanan tasarımlar Vikinglere dair günümüzdeki algının temelini oluşturmaktadır. Doepler’in çift boynuzlu miğferli Viking sembolü daha sonra popülerleşerek Viking imajının ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Vikinglerin boynuzlu miğfer taktığına ilişkin 1876 yılı öncesinden herhangi bir belge ya da tasarım bulunmamaktadır.

Carl Emil Doepler’in Richard Wagner’in Nibelungen Yüzüğü (Der Ring des Nibelungen) adlı opera oyunu için 1876 yılında hazırladığı boynuzlu miğfere sahip tasarım (Kaynak: Flickr)

Arkeolojik araştırmalar Vikinglerin boynuzlu ve kanatlı başlık taktıklarına dair herhangi bir bulguya rastlamamıştır. Tam aksine, yapılan çalışmalarda Vikinglerin taktığı miğferlerin boynuzsuz ve kanatsız olduğu ortaya konulmuştur.

Gerekli hafifliği sağlayamayan ve pratik bir savaş / dövüş kıyafeti olmayan boynuzlu miğferlerin 8. ve 11. yüzyıllar arasında Kuzeydoğu Avrupa’da dehşet saçan bu İskandinav kavmi tarafından savaşta kullanıldığına dair de herhangi bir kanıt yoktur.

Vikinglerin Miğferleri Aslında Boynuzsuzdu (Kaynak: WikiCommons)

Vikinglerin boynuzları içki içmek ve öttürerek haberleşmek olmak üzere 2 amaç için kullandığı, bu nedenle Viking broşları ve iğnelerinde boynuz motifinin yer aldığı belirtilmektedir.

İngiltere’nin York şehrindeki Jorvik Merkezi’nden uzman Emma Boast‘a göre her ne kadar tarihi kökenleri olsa da boynuzlu miğfer Vikinglere ait bir şey değildir. British Museum’da Demir Çağı’ndan kalma olduğu belirlenen ve Thames nehrinde bulunmuş boynuzlu bir miğferin sergilendiği aktarılmaktadır.

Roberta Frank’ın “Vikinglerin Boynuzlu Miğferinin İcadı” (“The Invention of the Viking Horned Helmet”) başlıklı makalesi boynuzlu başlığın Vikinglere atfedilmesine dair arka planı detaylı şekilde aktarmaktadır.

Klasik Viking imajını oluşturan 1958 yapımı Vikingler adlı Hollywood yapımı filmde ve günümüzde hâlen yayınlanmakta olan Vikingler adlı dizide boynuzlu kask kullanılmamaktadır.

Vikinglerin Boynuzlu Miğfer Taktığını Sanan Yazarlar

Güneri Cıvaoğlu Milliyet Gazetesi‘nde 15 Temmuz 2018 tarihinde yayınlanan “Viking ve Hamlet Olduk” başlıklı yazısında Vikinglerin boynuzlu miğferleri hakkında ılık ılık bol keseden sallamış:

"Bütün coğrafyalarda kadim savaşçılar başlarına boynuzlar takar. Örneğin Vikingler. Savaşçılar öldürdükleri hayvanların ruhlarının bu boynuzlarla bedenlerine geçtiğine inanırlardı."

İsmail Çetin Korkmaz da Ogün Haber’deki “Thule Society Örgütü” başlıklı 13 Mart 2018 tarihli yazısında bu hataya düşmüştür:

"Thule örgütü'nün sembolü, çift boynuzlu Viking miğferidir."