Türk Hava Yolları’nın (THY) Satıldığı / Satılacağı İddiası

(2023 Yılı Haziran Ayı İtibarıyla) THY’nin Katar’a Satıldığı İddiası Doğru Değil

Geçmişte de müteaddid kez gündeme gelen Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı’nın (THY) yabancılara satıldığı iddiası 2023 Mayıs seçimlerinin ardından tekrar paylaşılmaya başlanmış.

Zafer Partisi Ümit Özdağ, seçim değerlendirmesinde Türkiye’nin önemli markaları BOTAŞ, THY ve Devlet Demiryolları’nın satılacağını iddia etmişti. (Eski millî futbolcu Gökhan Zan gibi) Birçok sosyal medya kullanıcısının da THY’nin satıldığı iddiasını paylaştığı görüldü.

Bu iddiaların aksine, işbu yazı tarihi itibarıyla THY’nin kamuya ait hisselerinden ilave satış yapıldığına dair bir bulgu mevcut değil.%49,12’si halka açık THY’nin kamuya ait % 50,88’lik hissesinden Katar gibi yabancı bir ülkeye ya da finansman kaynağına satış yapıldığı iddiası (işbu yazı tarihi itibarıyla) gerçeği yansıtmıyor.

THY’nin özelleştirilmesine dair 22 Ağustos 1990 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı 25 Eylül 1990 tarihli Resmî Gazete‘de yayımlanmıştı.

Özelleştirme kapsam ve programına alınan THY, özelleştirme portföyüne alınmıştı.

1990 yılı Kasım ayında hisselerinin % 1.55’i halka açılan THY hisseleri THYAO koduyla 20 Aralık 1990 tarihinde Borsa İstanbul’da (BIST) (ilgili dönemdeki adıyla İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB)) işlem görmeye başlamıştı.

2004 yılına gelindiğinde % 98.2’si Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na (ÖİB) ait olan ve (yapılan sermaye artışlarıyla) % 1.8.’i ise halka açık bulunan THY hisselerinin % 25’i 2006 yılı Haziran ayında, % 23’ü 2004 yılı Aralık ayında halka arz edilmişti.

2006 yılındaki halka arzın ardından THY’deki kamu payından ilave bir hisse satışı yapılmadı.

2023 yılı Haziran ayı itibarıyla halka açıklık oranı % 50,88 olan THY’nin % 49,12’si Türkiye Varlık Fonu’nun (TVF) elinde bulunmaktadır.

THY’nin ödenmiş sermayesi her biri 1 kuruş nominal değerli 137.999.999.999 adet A grubu hisse ve 1 kuruş nominal değerli 1 adet C grubu hisseden oluşmaktadır.

THY ana sözleşmesinin 7., 10. ve 14. maddeleri gereği C Grubu hisse ile Hazine adına Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na tahsisli imtiyazlı hisse sunulmuştur. Kamuya “altın hisse” ile imtiyaz tanınmasıyla THY, çoğunluk sermayesi Devlete ait olmamakla birlikte, yönetim kurulunun yarısından fazlasının atama hakkı kamu kuruluşlarında olan bir şirket hâlini almıştır. Böylelikle THY’de kamu payı %50’nin altında olsa da yönetim kurulunun çoğunluğu kamu temsilcisi olabilmektedir.

Altın hisse senedi sahibi Hazine’nin onayıyla alınan kararlar, esas sözleşme değişimi, sermaye artırımı, pay transferi, stratejik ve yatırım kararları ile kar payı dağıtımıdır.

THY Ana Sözleşmesi’ne göre yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kişiler toplam payın en fazla %40’ına sahip olabilirler.

08 Nisan 2020 tarih 10054 nolu Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde (TTSG) yayımlanan THY Esas Sözleşmesi’nde bu husus “yabancı hissedarların elinde bulundurdukları hisseler ortaklığın toplam çıkarılmış sermayesinin % 40’ını geçemez.” cümlesiyle aktarılmış.

THY’nin Kamu Aydınlatma Platformu (KAP) sayfasında hisse satışına dair bir açıklama bulunmuyor.

THY Basın Müşaviri Yahya Üstün, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada THY’nin satıldığı / satılacağı iddiasının gerçeği yansıtmadığını şu sözlerle aktarmış:

“Herhalde 10’uncu kez aynı açıklamayı yapıyoruzdur. Markamız hakkında farklı zamanlarda ortaya atılan ve yeniden gündeme gelen ‘Türk Hava Yolları Satılıyor’ başlıklı haberler gerçeği yansıtmamaktadır.”

Herhalde 10’uncu kez aynı açıklamayı yapıyoruzdur.

Markamız hakkında farklı zamanlarda ortaya atılan ve yeniden gündeme gelen “Türk Hava Yolları Satılıyor” başlıklı haberler gerçeği yansıtmamaktadır.

— Yahya ÜSTÜN (@yhyustun) May 30, 2023

İletişim Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada Türk Hava Yolları’nın Katar’a satıldığı iddiasının doğru olmadığı, THY’nin herhangi bir şirket ya da ülkeye satışının söz konusu olmadığı belirtilmiş.

THY’nin yabancılara satıldığı iddiası geçmişte de birçok kez gündeme gelmişti.

Örneğin, 2018 yılında Sözcü gazetesi yazarı Necati Doğru “Katar Emiri uçağı sattı THY’yi alacak!” başlıklı yazısında Katar Emiri Tamim bin Al Sani’nin Cumhurbaşkanlığı filosuna hediye ettiği VIP Jumbo Jet karşılığında THY’nin Katar’a satılacağını ileri sürmüştü.

2019 yılında dolaşıma giren iddiayı THY Basın Sözcüsü “Markamız hakkında farklı zamanlarda ortaya atılan ve yeniden gündeme gelen “Türk Hava Yolları Satılıyor” başlıklı haberler gerçeği yansıtmamaktadır. Bu asılsız paylaşımlar ile ilgili hukuki haklarımızı saklı tuttuğumuzu kamuoyuna saygıyla duyururuz.” ifadeleriyle tekzip etmişti.

Koronavirüs pandemisinin görüldüğü 2020 yılında Reuters haber ajansı “TVF’nin Covid-19 salgınından en kötü etkilenen şirketlerden olan ve bu süreçte gelirleri darbe alan THY ile bir sermaye desteği ya da finansman sağlanması programı için görüşmeler yürüttüğünü” öne sürmüştü.

TVF Genel Müdürü Zafer Sönmez Reuters’ın aktardığı iddianın gerçeği yansıtmadığını “THY’de yüzde 49,12’lik hisseye sahibiz. Bizim 1 tane bile THY hissesi satma planımız yoktur. Bunu net söylüyorum. Bunun anlaşılması lazım. Bu manipüle edilecek bir konu değildir. Yazılanların da art niyetli olduğunu düşünüyorum.” ifadeleriyle aktarmıştı.

2 Ekim 2020 tarihinde THY tarafından KAP’a yapılan özel durum açıklamasında “Bugün basında yer aldığı şekilde Ortaklığımıza sermaye desteği verilmesi ya da finansman sağlanması amacıyla görüşmeler yapıldığı konusunda tarafımıza herhangi bir bilgi intikal etmemiştir. Kamuoyunun bilgisine sunulur.” denilmişti.

THY’nin ilave hisse satışı gündemde olmasa da THY iştirakleri AnadoluJet ve Turkish Cargo’nun halka arz edilebileceği beyan edilmişti. THY Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Bolat 2022 yılı Haziran ayında AnadoluJet ve Turkish Cargo ile yaptığı açıklamada “Bu stratejiler kapsamında; kısmi bölünme, yeni ortaklıklar, halka arz gibi değişik alternatifleri değerlendiriyoruz.” demişti.