Mustafa Kemal Atatürk’ün not defterine 1921 yılında “Allah birdir ve büyüktür” cümlesini yazdığı iddiasıyla paylaşılan görselin gerçek olup olmadığının bazı takipçiler tarafından sorulması üzerine işbu yazıyı hazırlama ihtiyacı duyuldu.
Bahsi geçen görselin “Atatürk’ün not defterlerini okurken ilgi çekici hususlarla karşılaşabiliyorsunuz. Milli Mücadele’nin en buhranlı günlerinde (1921) notlarını ve düşüncelerini yazdığı defterinin satır arasına “Allah birdir ve büyükdür” şeklinde bir not düştüğü görülüyor.” ifadeleriyle sosyal medyada paylaşılmaya başlandığı anlaşılıyor.
Görselde Osmanlıca “Tanrı birdir ve büyükdür” yazıyor.
Paylaşılan ifadelerin ve aktarımın kaynağı askerî tarihçi Erhan Çiftçi’nin aşağıdaki paylaşımı:
“Atatürk’ün not defterlerini okurken ilgi çekici hususlarla karşılaşabiliyorsunuz. Ör: Milli Mücadele’nin en buhranlı günlerinde (1921) Atatürk’ün hatırlatıcı notlarını ve düşüncelerini yazdığı defterinin satır arasına “Tanrı birdir ve büyükdür” şeklinde bir not düştüğü görülüyor.”
Atatürk’ün not defterlerini okurken ilgi çekici hususlarla karşılaşabiliyorsunuz. Ör: Milli Mücadele’nin en buhranlı günlerinde (1921) Atatürk’ün hatırlatıcı notlarını ve düşüncelerini yazdığı defterinin satır arasına “Tanrı birdir ve büyükdür” şeklinde bir not düştüğü görülüyor. pic.twitter.com/CYjgzmZEYE
— Erhan Çifci (@dunyaharptarihi) April 18, 2023
Paylaşılan not defteri görseli Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı’nın (ATASE) “Atatürk’ün Not Defterleri VIII” (Mustafa Kemal Atatürk’ün 1921 yılına ait günlük notları, 1922 yılına ait iç olaylarla ilgili notları , askeri ve siyasi konulardaki günlük notları, 1922 yılına ait çeşitli konularda tuttuğu notlar) adlı yayından alıntı.
Bahse konu sayfada şu notlar alınmış:
– Bursa kaplıcalarına bakın
– Sofya’da böyle menbalar var. Her birinde cennet havuzları vaziyetinde havuzlar ve hamamlar vardır. Biz niçin yapmayalım?
– Tanrı birdir ve büyükdür.
– Bu ana, baba yurdu için hayatını vermeğe müheyyâ yüz binlerce evlâtlar vardır.
Ali Mithat İnan, “Atatürk’ün Not Defterleri” (1996. Gündoğan Yayınları) adlı kitabında Atatürk’ün “Tanrı birdir ve büyüktür” notuna şöyle değinmiş:
“Tanrı’nın yardımcı olacağından da emindir.”
“Bu defterlerdeki notlarında yine Allâh’a, dinine, son sonsuz inancı olan (Ek: 16) gerçek lâik bir lideri bulmak olanağı vardır. Askerlerinin ibadetlerini rahat yapmaları için namaz yeri ve zamanı ayırdığını (10) nolu defterde görüyoruz.”
Mustafa Kemal Atatürk’ün 7 Şubat 1923 günü öğleyin Zağnos Paşa Camii’nde okunan mevlidden sonra minbere çıkarak “Allah birdir, şanı büyüktür. Allah’ın selameti, atıfeti ve hayrı üzerinize olsun” sözleriyle başladığı “Balıkesir Hutbesi” olarak adlandırılan konuşma metni şöyle:
“Ey millet! Allah birdir, şanı büyüktür. Allah’ın selâmeti, sevgi ve iyiliği üzerinize olsun. Peygamberimiz Efendimiz Hazretleri, Cenâb-ı Hak tarafından insanlara dinî hakikatleri tebliğe memur edilmiş ve resul olmuştur. Temel nizamı, hepimizin bildiği Kur’ân-ı Azimüşşan’daki açık ve kesin hükümlerdir.
İnsanlara maneví mutluluk vermiş olan dinimiz, son dindir, mükemmel dindir. Çünkü dinimiz; akla,
mantığa ve gerçeklere tamamen uymakta ve uygun gelmektedir. Eğer akla, mantığa ve gerçeklere
uymamış olsa idi bununla diğer ilâhî tabiat kanunları arasında birbirine zıtlık olması gerekirdi. Çünkü bütün tabiat kanunlarını yapan Cenab-ı Hak’tır.Arkadaşlar! Cenab-ı Peygamber çalışmalarında iki yere, iki eve sahipti. Biri kendi evi, diğeri Allah’ın evi idi. Millet işlerini Allah’ın evinde yapardı. Hazret-i peygamber’in mübarek yollarını takip ederek bu dakikada milletimize ve milletimizin şimdiki ve geleceğine ait konuları görüşmek maksadıyla bu kutsal yerde, Allah’ın huzurunda bulunuyoruz. Beni bu şerefe kavuşturan Balıkesir’in dindar ve kahraman insanlarıdır. Bundan dolayı çok memnunum. Bu vesile ile büyük bir sevaba nail olacağımı ümit ediyorum.
Efendiler! Camiler birbirimizin yüzüne bakmaksızın yatıp kalkmak için yapılmamıştır. Camiler, söylenenleri dinleme ve ibadet ile beraber din ve dünya için neler yapılması lazım geldiğini düşünmek, yani birbirimizin görüş ve düşüncelerini almak için yapılmıştır. Millet işlerinde her ferdin zihninin başlı başına faaliyette bulunması lâzımdır. İşte biz de burada din ve dünya için, geleceğimiz için her şeyden önce hakimiyetimiz için neler düşündüğümüzü meydana koyalım.
Ben yalnız kendi düşüncemi söylemek istemiyorum. Hepinizin düşüncelerini anlamak istiyorum. Millî emeller, millî irade yalnız bir şahsın düşünmesinden değil, millet fertlerinin tamamının arzularının, emellerinin birleşmesinden ibarettir. Bundan dolayı benden ne öğrenmek, ne sormak istiyorsanız serbestçe sormanızı rica ederim.”
2 Yorumlar
Atamıza cumhuriyeti kuran bu büyük insana camileri yıktı ahır yaptı ve dinsizlikle suçlayanları lanetliyorum
Tanrının bir ve mutlak hâkim olduğunu söylemek 1921 de değil 1938 gerekliydi.